NewsEdit Η αναζήτηση ποιοτικής φοιτητικής κατοικίας με προσιτό ενοίκιο, αποτελεί τα τελευταία 3 χρόνια «Γολγοθά» για το σύνολο των φοιτητών ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη) και στις πόλεις που καταγράφουν έντονο τουριστικό ενδιαφέρον.
Του Θεμιστοκλή Μπάκα*
Σύμφωνα με τα δεδομένα που προκύπτουν από τις αναρτημένες αγγελίες ακινήτων σε ιστοσελίδες, η αναζήτηση φοιτητικής κατοικίας άνω του 1ου ορόφου έως 50τμ με ζητούμενο μίσθωμα έως 300€ στην Αθήνα και ιδιαίτερα στις φοιτητικές περιοχές φαντάζει «Όνειρο Θερινής Νυκτός».
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία, οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης φοιτητικής κατοικίας αυξήθηκαν το χρονικό διάστημα 2017-2022 κατά 53% στην Αθήνα και στη Πάτρα όπου καταγράφεται η 2η μεγαλύτερη αύξηση το 49,23%
Το 2022 αλλά και η φετινή χρονιά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η πιο δύσκολη χρονιά ακόμη και από τα χρόνια των μνημονίων. Η εξίσωση είναι πολύ δύσκολη για τις οικογένειες που έχουν τη χαρά το παιδί τους να περάσει στο πανεπιστήμιο, αλλά παράλληλα η σχολή να μην βρίσκεται στη πόλη της οικογενειακής κατοικίας. Η ραγδαία αύξηση των ζητούμενων μισθωμάτων, ο πληθωρισμός, αλλά και το κόστος ενέργειας, επιβαρύνουν ραγδαία το κόστος διαβίωσης ενός φοιτητή.
Είναι λυπηρό εν έτει 2022-2023, τα όνειρα, των φοιτητών και μελλοντικών επιστημόνων της χώρας μας, να είναι άμεσα εξαρτώμενα από το αν η σχολή βρίσκεται στη πόλη της οικογενειακής κατοικίας, επειδή οι γονείς δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα.
Τα «μέτρα» της Κυβέρνησης για τη φοιτητική στέγη
- Η κυβέρνηση προχωρά στην αύξηση του σπουδαστικού επιδόματος στέγης σε 50.000 φοιτητές από τα 83€ τον μήνα στα 125€, δηλαδή από 1.000€ στα 1.500€ ετησίως, ενώ υπό την προϋπόθεση της συγκατοίκησης το εν λόγω ποσό μπορεί να φθάσει έως και τα 167 ευρώ μηνιαίως ή 2.000€ σε ετήσια βάση.
Το άνωθεν μέτρο δεν διευρύνει τους δικαιούχους φοιτητές, απλά αυξάνει το φοιτητικό επίδομα στους ήδη δικαιούχους, υπό προϋποθέσεις.
Τη δεδομένη χρονική στιγμή τα φοιτητικά ενοίκια καταγράφουν ραγδαία αύξηση στο σύνολο των φοιτητουπόλεων σε σχέση με το 2021, ενώ σε πολλές περιοχές το κόστος στέγασης αγγίζει ακόμη και τα 500€-600€/μήνα, ενώ το συνολικό κόστος διαβίωσης ενός φοιτητή που σπουδάζει εκτός της κύριας κατοικίας του, αγγίζει ακόμη και τα 800€-1.000€/μήνα.
- Ανέγερση 8.153 θέσεων σε πέντε σύγχρονες φοιτητικές εστίες στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης και Δυτικής Αττικής.
Σήμερα, αυτές οι νέες θέσεις φοιτητικών εστιών δεν υπάρχουν. Κατανοώντας τον χρόνο που απαιτείται για την κατασκευή τους, όχι μικρότερος από 18-24μήνες αν όλα πάνε καλά, την επόμενη χρονιά ή/και την μεθεπόμενη χρονιά, τα σημερινά δεδομένα που επικρατούν στην ενοικίαση φοιτητικής κατοικίας δεν πρόκειται να αλλάξουν.
Επιπλέον, η Αχαϊκή πρωτεύουσα, η Πάτρα, όπου σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα καταγράφει τη 2η μεγαλύτερη αύξηση των φοιτητικών ενοικίων από το 2017 έως και σήμερα, αγγίζοντας το 49,23% αμέσως μετά την Αθήνα (53,10%), βρίσκεται εκτός σχεδιασμού για την ανέγερση νέων θέσεων σύγχρονων φοιτητικών εστιών.
Οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης στην Αθήνα κατέγραψαν αυξητικές τάσεις που άγγιξαν ακόμη και το 24% το 2022 σε σχέση με το προηγούμενο Ακαδημαϊκό έτος.
Οι τιμές στην Αθήνα καταγράφουν αυξητικές τάσεις στις περισσότερες φοιτητικές περιοχές. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στην Καλλιθέα, Νέο Κόσμο, Παγκράτι Ζωγράφου και Εξάρχεια. Συγκεκριμένα, το 2020 το κόστος μίσθωσης γκαρσονιέρας έως 35τμ στον Νέο Κόσμο κυμαινόταν από 260€ έως 360€/μήνα, το 2021 καταγράφηκε αύξηση κατά 13,3% στην κατώτατη τιμή μίσθωσης και +26% στην ανώτατη τιμή μίσθωσης, με το μηνιαίο μίσθωμα να κυμαίνεται από 300€/μήνα, έως και 490€/μήνα αν πρόκειται για πλήρως επιπλωμένο και εξοπλισμένο με οικοσυκευές διαμέρισμα.
Στην ίδια περιοχή, το ζητούμενο κόστος μίσθωσης κατοικίας 40τμ-50τμ, κυμαίνεται από 430€ έως 650€ αν πρόκειται για κατοικία πλήρως ανακαινισμένη, επιπλωμένη και με το σύνολο των οικοσυσκευών. Το νέο ακαδημαικό έτος, η διαθεσιμότητα μη επιπλωμένων κατοικιών είναι μικρή, με αποτέλεσμα, το ζητούμενο μίσθωμα να καταγράφει αύξηση από 7,5% έως 18% σε σχέση με πέρυσι.
Αύξηση από 8,5% έως 18,18% (στην ανώτερη τιμή), καταγράφεται και στην Καλλιθέα, με το κόστος μίσθωσης για διαμέρισμα 40τμ-50τμ να κυμαίνεται από 380€/μήνα έως και 650€/μήνα αν πρόκειται για επιπλωμένο και πλήρως εξοπλισμένο με οικοσυκευές, όταν τη περσινή χρονιά το κόστος μίσθωσης κυμαινόταν από 350€/μήνα έως και 550€/μήνα και το 2020 από 330€/μήνα έως 400€/μήνα.
Το ζητούμενο μίσθωμα για γκαρσονιέρα έως 35τμ στη Καλλιθέα κυμαίνεται από 380€/μήνα έως 550€/μήνα αν πρόκειται για κατοικία πλήρως ανακαινισμένη, επιπλωμένη και με το σύνολο των οικοσυσκευών.
Στα περσινά «απλησίαστα» επίπεδα κυμαίνεται η ανώτατη ζητούμενη τιμή ενοικίασης στο Κολωνάκι και στο Μετς όσον αφορά κατοικία έως 35τμ , καταγράφοντας αύξηση στη κατώτατη τιμή κατά 19%. Όσον αφορά το κόστος μίσθωσης κατοικίας 40τμ-50τμ, τη φετινή χρονιά κυμαίνεται από 560€/μήνα έως 850 €/μήνα (κατοικία πλήρως ανακαινισμένη και επιπλωμένη), όταν τη περσινή χρονιά κυμαινόταν από 490€/μήνα έως 750€/μήνα, καταγράφοντας αύξηση τη φετινή χρονιά από 14,2% στη κατώτατη τιμή έως 13,3% στην ανώτατη τιμή.
Στο Κουκάκι καταγράφεται μηδενική διαθεσιμότητα κατοικιών έως 35τμ προς μίσθωση. Όσον αφορά κατοικίες από 40τμ έως 50τμ, το ζητούμενο μίσθωμα καταγράφει αύξηση κατά 24% στην ανώτατη τιμή, αγγίζοντας τα 930€/μήνα από 750€/μήνα.
Αυξήσεις των φοιτητικών ενοικίων στο σύνολο της Περιφέρειας.
Αυξήσεις των ενοικίων καταγράφονται στο σύνολο της χώρας και ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα με τις τιμές των ζητούμενων μισθωμάτων να καταγράφουν ακόμη και διψήφιο αριθμό ποσοστιαίας αύξησης.
Στη Πάτρα όπου αποτελεί διαχρονικά φοιτητική πόλη, οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης για γκαρσονιέρες και δυάρια καταγράφουν ραγδαία αύξηση στο σύνολο των περιοχών, κυρίως στην ανώτατη τιμή μίσθωσης.
Μεγάλο μέρος των φοιτητών που φοιτούν στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, επιλέγουν κυρίως τη περιοχή της Αγίας Σοφίας, Πυροσβεστείο και Ελ,. Στρατιώτου. Το ζητούμενο μίσθωμα για κατοικία 30τμ-45τμ κυμαίνεται από 220€/μήνα έως 450€/μήνα αν πρόκειται για κατοικία πλήρως ανακαινισμένη ή νεόδμητη. Σε σχέση με τη περσινή χρονιά το ζητούμενο μίσθωμα καταγράφει αύξηση της τάξεως του 28,5% στην ανώτερη τιμή, ενώ για κατοικία 50τμ-60τμ καταγράφεται αύξηση κατά 31,5% στην ανώτερη τιμή.
Στο κέντρο της Πάτρας, στη περιοχή των Ψηλών Αλωνίων, το ζητούμενο μίσθωμα για κατοικία έως 25τμ κυμαίνεται από 250€/μήνα έως 400€/μήνα αν πρόκειται για κατοικία πλήρως ανακαινισμένη ή νεόδμητη, επιπλωμένη με το σύνολο των οικοσυσκευών. Στα Ψηλά Αλώνια καταγράφεται αύξηση του ζητούμενου μισθώματος κατά 38,8% σε σχέση με το 2021. Αυξητικές τάσεις καταγράφονται και στο ζητούμενο μίσθωμα κατοικίας 30τμ-45τμ όπου το 2021 το κόστος μίσθωσης ήταν από 170€/μήνα έως 350€/μήνα και τη φετινή χρονιά κυμαίνεται από 220€/μήνα έως 550€/μήνα, καταγράφοντας αύξηση στην κατώτατη τιμή κατά 29,4% και στην ανώτερη τιμή κατά 42,8%.
Παράλληλα, για κατοικία 50τμ-60τμ στην ίδια περιοχή, το ζητούμενο μίσθωμα κυμαίνεται από 300€/μήνα έως 450€/μήνα αν πρόκειται για κατοικία ανακαινισμένη ή νεόδμητη, όταν το 2021 το ζητούμενο μίσθωμα ήταν από 250€/μήνα έως 380€/μήνα. Η αύξηση του ζητούμενου μισθώματος κυμαίνεται από 20% στη κατώτατη τιμή έως και 18,4% στην ανώτατη τιμή.
Στη Θεσσαλονίκη, καταγράφονται αυξήσεις στα ζητούμενα μισθώματα σχεδόν στο σύνολο των περιοχών, είτε πρόκειται για κατοικία 30τμ-45τμ, είτε για κατοικία 50τμ-60τμ.
Η αύξηση των ζητούμενων μισθωμάτων κυμαίνεται από 14,2% στη κατώτατη τιμή έως και 14,5% στην ανώτατη τιμή μίσθωσης κυρίως για ακίνητα πλήρως ανακαινισμένα ή νεόδμητα, επιπλωμένα με το σύνολο των οικοσυσκευών.
Στο Βαρδάρη, το ζητούμενο μίσθωμα κατοικίας 30τμ-40τμ κυμαίνεται από 280€/μήνα έως 400€/μήνα, ενώ κατοικία 50τμ-60τμ από 340€/μήνα έως 460€/μήνα.
Στη περιοχή Ροτόντα, το ζητούμενο μίσθωμα για κατοικία 30τμ-40τμ, κυμαίνεται από 320€/μήνα έως 500€/μήνα, έναντι 280€/μήνα έως 400€/μήνα τη περσινή χρονιά, καταγράφοντας αύξηση κατά 14,28% στη κατώτατη τιμή και κατά 25% στην ανώτατη τιμή.
Αύξηση κατά 20% στην κατώτατη τιμή και 14,58% στην ανώτατη τιμή καταγράφεται και στο ζητούμενο μίσθωμα κατοικίας 50τμ-60τμ, όπου πλέον διαμορφώνεται από 360€/μήνα έως 550€/μήνα.
Στη συμπρωτεύουσα, το μεγαλύτερο μέρος των ακινήτων που είναι πλήρως ανακαινισμένα, επιπλωμένα και με το σύνολο των οικοσυσκευών που διατίθενται προς μίσθωση είναι ακίνητα που προέρχονται από πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Στο Ηράκλειο, οι ζητούμενες τιμές για κατοικία έως 25τμ καταγράφουν αύξηση από 5,8% έως 28% κυμαίνονται από 180€/μήνα έως 320€/μήνα αν πρόκειται για κατοικία πλήρως ανακαινισμένη ή νεόδμητη, επιπλωμένη και με το σύνολο των οικοσυσκευών. Οι κατοικίες από 30τμ έως 40τμ κυμαίνονται από 220€/μήνα έως 380€/μήνα καταγράφοντας αύξηση σε σχέση με πέρυσι από 10% έως και 26,6% στην ανώτερη τιμή.
Επιπλέον, οι κατοικίες 50τμ-60τμ καταγράφουν αύξηση στη κατώτατη τιμή 21,4% και στην ανώτατη τιμή 20%, με το ζητούμενο μίσθωμα να κυμαίνεται από 340€/μήνα έως 600€/μήνα.
Στα Χανιά, οι τιμές εξακολουθούν να βρίσκονται στα ύψη, δεν υπήρχαν διαθέσιμα studio για μακροχρόνια μίσθωση διότι σχεδόν όλα ήταν εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων. Το 2020, η ζητούμενη τιμή μίσθωσης studio είναι στα 270€/μήνα, ενώ το 2021 από 280€. Αύξηση 36,6% καταγράφεται στην κατώτατη και στην ανώτατη τιμή μίσθωσης διαμερίσματος κατά 19% για κατοικίες από 30τμ έως 45τμ. Παράλληλα, καταγράφεται μηδενική διαθεσιμότητα για κατοικίας 50τμ-60τμ.
Στη Καλαμάτα, η αναζήτηση φοιτητικής κατοικίας αποτελεί «Γολγοθά» για τους γονείς. Οι τιμές για ακόμη μια χρονιά καταγράφουν αυξητικές τάσεις, ενώ τα διαθέσιμα ακίνητα – κυρίως δυάρια είναι ελάχιστα αγγίζοντας ακόμη και τα 450 €/μήνα. Το κόστος μίσθωσης για κατοικία 30τμ-45τμ κυμαίνεται από 300€-350€ για τη φετινή χρονιά, ενώ πέρυσι το κόστος κυμαινόταν από 250€-360€. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στο Δήμο Καλαμάτας είναι εγγεγραμμένα περίπου 620 ακίνητα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Στη Κέρκυρα το κόστος ενοικίασης φοιτητικής κατοικίας έχει εκτοξευτεί καταγράφοντας αύξηση από 20% έως 36% σε σχέση με το 2021. Καταγράφεται μηδενική διαθεσιμότητα κατοικιών – studio έως 25τμ. Η ενοικίαση γκαρσονιέρας κοστίζει από 370€/μήνα έως 450€/μήνα, έναντι 280€ έως 430€ το 2021. Το δυάρι 50τμ-60τμ κυμαίνεται από 450€/μήνα έως 600€/μήνα, έναντι 330€ έως 500€ το 2021.
Ποσοστό νεαρών που ζουν με τους γονείς τους ανά ηλικιακή ομάδα
| ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΛΛΑΔΑ | 2019 | 2020 | 2021 |
| 18-24 | 88,3% | 86,3% | 91% |
| 25-29 | 71,9% | 72,9% | 74,3% |
| 25-34 | 57,8% | 60% | 60,7% |
| 18-34 | 69,4% | 70,2% | 72,9% |
Πηγή/Επεξεργασία: Eurostat /Πανελλαδικό Δίκτυο Ε-Real Estates
Σύμφωνα με έρευνα της Eurostat για το έτος 2021, το ποσοστό των νέων που διαμένει στο παιδικό του δωμάτιο, παραμένει υψηλό όταν επικεντρωνόμαστε στις ηλικίες 25-34, τη στιγμή που σε άλλες χώρες της Ευρώπης περιορίζεται αισθητά, κάτι που σηματοδοτεί μια σημαντική αναβολή στην ομαλή στεγαστική πορεία των νέων ανθρώπων στην Ελλάδα.
Η αύξηση του κόστους στέγασης, φαίνεται να οδήγησε πολλούς νέους φοιτητές να επέλεξαν πανεπιστημιακές σχολές πλησίον της οικογενειακής κατοικίας. Το 91% των νέων 18-24 ετών διαμένουν στο παιδικό τους δωμάτιο σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Είναι μη λογικό και λυπηρό, εν έτει 2023, τα ακαδημαϊκά όνειρα ενός νέου να είναι άμεσα εξαρτόμενα από το αν η σχολή βρίσκεται στη πόλη της οικογενειακής κατοικίας.
Άνω των 500€ ενοίκιο 6 στα 10 ακίνητα κατάλληλα για νέους στην Αττική
| Περιοχή | Ζητούμενο Μίσθωμα σε €/μήνα | Ποσοστό διαθεσιμότητας κατοικίας έως 50τμ |
| Αθήνα Κέντρο | Άνω των 400 | 70% |
| Δυτικά Προάστια | Άνω των 400 | 55%% |
| Νότια Προάστια | Άνω των 500 | 72% |
| Βόρεια Προάστια | Άνω των 500 | 86% |
| Πειραιάς | Άνω των 500 | 62% |
| Αττική | ‘Άνω των 500 | 65% |
Πηγή/Επεξεργασία: Ιστοσελίδες Αγγελιών Ακινήτων/Πανελλαδικό Δίκτυο E-Real Estates, κατοικίες άνω του 1ου ορόφου έως 50τμ
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον άνωθεν πίνακα, κατανοούμε ότι το κόστος μίσθωσης μιας κατοικίας έως 50τμ, άνω του 1ου ορόφου κυμαίνεται άνω των 400€ στις περιοχές του κέντρου για το 70% των διαθεσίμων προς μίσθωση κατοικιών.
Στις περιοχές των Νοτίων Προαστίων της Αττικής, το 72% των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 500€, ενώ στα Βόρεια Προάστια το 86%.
Ακόμη και στον Πειραιά που πριν λίγα χρόνια τον συγκαταλέγαμε στις οικονομικές περιοχές, πλέον, το 62% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 500€. Τη μόνη «οικονομική» λύση, αποτελούν τα Δυτικά Προάστια όπου το 45% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών έχουν ζητούμενο μίσθωμα έως 400€.
Στο σύνολο των περιοχών της Αττικής, το 65% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών άνω του 1ου ορόφου έως 50τμ , έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 500€.
Σύμφωνα με τα άνωθεν, κατανοούμε ότι το κόστος στέγασης αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος, όταν σύμφωνα με τη Eurostat ανεκτό όριο θεωρείται όταν οι στεγαστικές δαπάνες δεν ξεπερνούν το 30% του εισοδήματος.
Ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στεγαστικής πολιτικής με διεύρυνση των δικαιούχων
Στη χώρα μας, ο πληθωρισμός, η αύξηση του κόστους κατασκευής που πιέζει αυξητικά τις τιμές πώλησης, η αύξηση των επιτοκίων στεγαστικών δανείων, η ραγδαία αύξηση των ενοικίων, το κόστος ενέργειας και γενικότερα η αύξηση του κόστους διαβίωσης, συρρικνώνει τα διαθέσιμα εισοδήματα.
Απαιτείται να λάβουμε σοβαρά υπόψη και να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά ή μόνο τους νέους ηλικιακά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός υψηλότερα, αφετέρου όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς.
Οι οικονομικές προκλήσεις στη παγκόσμια κοινότητα καθώς και στη χώρα μας βρίσκονται προ των πυλών και απαιτούνται άμεσα διευρυμένες πολιτικές στέγασης, πολιτικές με διεύρυνση των δικαιούχων, με στόχο την αναχαίτηση του κόστους την επόμενη ημέρα και τη προσβασιμότητα σε αγορά κατοικίας, αλλά, παράλληλα και πολιτικές με υλοποίηση 2-3 ετών, που θα στοχεύουν στην εξάλειψη ιδίων δεδομένων στο μέλλον, καθώς και μέτρα που θα «προστατεύουν» την ιδιοκτησία υπό συνθήκες μη υγιούς οικονομικού περιβάλλοντος.
Μη ξεχνάμε ότι η αύξηση των ενοικίων, επιφέρει και αύξηση των εσόδων στα δημόσια ταμεία μέσω των έμμεσων και άμεσων φόρων που καταλογίζονται στον ιδιοκτήτη.
Η παροχή της στέγης αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής.
*O Θεμιστοκλής Μπάκας είναι Πρόεδρος Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates