NewsEdit Σε μια σοβαρή αποκάλυψη προχωρούν σήμερα δημοσιογράφοι του Guardian, της Le Monde, του Spiegel και της El País μετά από μια ενδελεχή έρευνα σχετικά με τους τρόπους χειραγώγησης των εκλογικών διαδικασιών σε διάφορες χώρες.
Κατά το δημοσίευμα του Guardian που υπογράφουν οι Stephanie Kirchgaessner, Manisha Ganguly, David Pegg, Carole Cadwalladr και Jason Burke, μια ομάδα Ισραηλινών ισχυρίζεται ότι έχουν χειραγωγήσει περισσότερες από 30 εκλογικές διαδικασίες σε όλον τον κόσμο χρησιμοποιώντας τρόπους hacking, δολιοφθορά και αυτοματοποιημένη παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η ομάδα αυτή, σύμφωνα με την έρευνα, διευθύνεται από τον Ταλ Χανάν, έναν 50χρονο πρώην ισραηλινό πράκτορα των ειδικών δυνάμεων που τώρα εργάζεται ως ιδιώτης με το ψευδώνυμο «Χόρχε» και βρίσκεται κατω από το ραντάρ ερευνών για ανάμειξη σε εκλογικές διαδικασίες σε διάφορες χώρες για περισσότερο από δύο δεκαετίες.
Ο Χάναν ωστόσο, σε ερωτήσεις που δέχτηκε από το βρετανικό μέσο σχετικά με τις δραστηριότητες και τις μεθόδους της Ομάδας Χόρχε, είπε: «Αρνούμαι οποιαδήποτε αδικοπραγία».
Όπως αποκάλυψε ο Χάναν, προσφέρει υπηρεσίες σε ιδιωτικές εταιρείες που σχετίζονται με πολιτικές εκστρατείες προκειμένου να χειραγωγηθεί κρυφά η κοινη γνώμη ενώ συμπλήρωσε ότι οι υπηρεσίες της ομάδας του έχουν χρησιμοποιηθεί σε όλη την Αφρική, τη Νότια και Κεντρική Αμερική, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Μία από τις βασικές υπηρεσίες της «ομάδας Χόρχε» είναι ένα εξελιγμένο πακέτο λογισμικού, το Advanced Impact Media Solutions ή αλλιώς Aims (Στόχοι).
Αυτό το λογισμικό έχει τη δυνατότητα να ελέγχει έναν τεράστιο στρατό από χιλιάδες πλαστά προφίλ μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στο Twitter, το LinkedIn, το Facebook, το Telegram, το Gmail, το Instagram και το YouTube.
Ενώ επίσης μπορούν να δημιουργηθούν και avatar (χρήστες) σε λογαριασμούς στο Amazon με πιστωτικές κάρτες, σε πορτοφόλια bitcoin αλλά και λογαριασμοί στην πλατφόρμα της AirBnB.
H διεθνής κοινοπραξία δημοσιογράφων που διεξήγαγε την έρευνα για την «ομάδα Χόρχε» αποτελείται από ρεπόρτερ μεγάλων μέσων όπως η Le Monde, το Der Spiegel και η El País και συντονίστηκε από μία γαλλική μη κερδοσκοπική οργάνωση, τη «Forbidden Stories».
Η ομάδα των δημοσιογράφων κατάφερε και πλησίασε τον Χάναν προσποιούμενοι τους υποψήφιους πελάτες και μαγνητοσκόπησαν κρυφά τη συζήτηση μαζί του στην οποία παρουσίαζε το τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η «ομάδα Χόρχε».
Μάλιστα όπως αναφέρει στο γκρουπ των δημοσιογράφων που τον πλησίασε, η ομάδα του έχει γραφεία και στην Ελλάδα.
Σε περισσότερες από έξι ώρες κρυφά μαγνητοσκοπημένων συναντήσεων, ο Χάναν και η ομάδα του μίλησαν για το πώς θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν πληροφορίες για τους αντιπάλους τους (σ.σ. στις εκλογές), μεταξύ άλλων χρησιμοποιώντας τεχνικές hacking για πρόσβαση σε λογαριασμούς Gmail και Telegram. Μάλιστα, υπερηφανεύονταν για «εμφύτευση του παράνομου λογισμικού διαχείρισης» ακόμα και σε ειδησεογραφικά μέσα.
Βασική στρατηγική της ομάδας Χόρχε, όπως προκύπτει από την έρευνα, φαίνεται να περιστρέφεται γύρω από την υπονόμευση του αντιπάλου. Μάλιστα έφερε και ένα παράδειγμα για το πώς υπονόμευσαν πολιτικό αντίπαλο στέλνοντας σεξουαλικό παιχνίδι στο σπίτι του μέσω Amazon, προκειμένου να δημιουργηθεί η αίσθηση ότι έχει εξωσυζυγική σχέση και να πληγεί το προφίλ του συγκεκριμένου.
Τα στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας πως δηλαδή υπάρχει μια παγκόσμια ιδιωτική αγορά παραπληροφόρησης με στόχο τις εκλογές, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις δημοκρατίες σε όλον τον κόσμο.
Οι αποκαλύψεις για την «ομάδα Χόρχε» θα μπορούσαν να προκαλέσουν αμηχανία για το Ισραήλ, το οποίο έχει δεχτεί αυξανόμενη διπλωματική πίεση τα τελευταία χρόνια για την εξαγωγή όπλων στον κυβερνοχώρο που υπονομεύει τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Όπως συνεχίζει το δημοσίευμα, ο Χανάν φαίνεται ότι διεξήγαγε ορισμένες από τις επιχειρήσεις παραπληροφόρησής του μέσω μιας ισραηλινής εταιρείας, της Demoman International, η οποία είναι εγγεγραμμένη σε ιστότοπο που διευθύνεται από το Υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ για την προώθηση των εξαγωγών άμυνας. Το Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ από πλευράς του δεν απάντησε στα αιτήματα του Guardian για σχολιασμό.
Τα μαγνητοσκοπημένα πλάνα
Οι κρυφά μαγνητοσκοπημένες συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν μεταξύ Ιουλίου και Δεκεμβρίου 2022.
Τρεις δημοσιογράφοι – από το Radio France, τη Haaretz και το TheMarker – πλησίασαν την «ομάδα Χόρχε» προσποιούμενοι τους συμβούλους που εργάζονταν για λογαριασμό μιας πολιτικά ασταθούς αφρικανικής χώρας που ήθελε βοήθεια προκειμένου να καθυστερήσει τις εκλογές.
Οι συναντήσεις με τον Χανάν και τους συναδέλφους του πραγματοποιήθηκαν μέσω βιντεοκλήσεων και μιας προσωπικής συνάντησης στημ έδρα της ομάδας Χόρχε, ένα γραφείο χωρίς σήμα σε ένα βιομηχανικό πάρκο στο Modi’in, 20 μίλια έξω από το Τελ Αβίβ.
Ο Χάναν περιέγραψε την ομάδα του ως «απόφοιτους κυβερνητικών υπηρεσιών», με εξειδίκευση στα οικονομικά, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στις πολιτικές εκστρατείες, καθώς και στον «ψυχολογικό πόλεμο», που λειτουργεί σε έξι γραφεία σε όλο τον κόσμο.
Τέσσερις από τους συναδέλφους του Χανάν παρακολούθησαν τις συναντήσεις, συμπεριλαμβανομένου του αδελφού του, Ζοχάρ Χανάν, ο οποίος περιγράφεται ως ο διευθύνων σύμβουλος της ομάδας.
Στην αρχική του πρόταση προς τους πιθανούς πελάτες, ο Χανάν ισχυρίστηκε: «Είμαστε πλέον εμπλεκόμενοι σε μία εκλογική διαδικασία στην Αφρική… Έχουμε μια ομάδα στην Ελλάδα και μια ομάδα στα [Εμιράτα]. [Ολοκληρώσαμε] 33 εκστρατείες σε προεδρικές εκλογές, 27 από τις οποίες ήταν επιτυχημένες». Αργότερα, είπε ότι συμμετείχε σε δύο «μεγάλα έργα» στις ΗΠΑ, αλλά ισχυρίστηκε ότι δεν εμπλέκεται άμεσα στην πολιτική ζωή των ΗΠΑ.
Όσον αφορά τον τρόπο πληρωμής, είναι ιδιαίτερα ευέλικτος, καθώς όπως είπε θα δέχονταν πληρωμές σε διάφορα νομίσματα, συμπεριλαμβανομένων των κρυπτονομισμάτων όπως το bitcoin ή και μετρητά και συμπλήρωσε πως θα χρεώσει μεταξύ 6 και 15 εκατ. ευρώ για παρέμβαση στις εκλογές.
Ο ρόλος της Cambridge Analytica
Ωστόσο, τα email που διέρρευσαν στον Guardian δείχνουν ότι ο Hanan αναφέρει πιο μέτριες χρεώσεις. Το ένα υποδηλώνει ότι το 2015 ζήτησε 160.000 δολάρια από τη βρετανική εταιρεία συμβούλων Cambridge Analytica που δεν λειτουργεί πλέον για συμμετοχή σε μια εκστρατεία οκτώ εβδομάδων σε μια χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Το 2017, ο Hanan άρχισε να εργάζεται ξανά για την Cambridge Analytica, αυτή τη φορά στην Κένυα, αλλά απορρίφθηκε από την εταιρεία συμβούλων, η οποία είπε ότι «400.000-600.000 δολάρια το μήνα και πολύ περισσότερα για την αντιμετώπιση κρίσεων» ήταν περισσότερα από όσα θα πλήρωναν οι πελάτες της.
Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι καμία από αυτές τις εκστρατείες προχώρησε. Άλλα έγγραφα που διέρρευσαν από την έρευνα, ωστόσο, αποκαλύπτουν ότι όταν η «ομάδα Χόρχε» εργάστηκε κρυφά στον προεδρικό αγώνα της Νιγηρίας το 2015, και το έκανε μαζί με την Cambridge Analytica.
Ο Alexander Nix, ο οποίος ήταν τότε ο διευθύνων σύμβουλος της Cambridge Analytica, αρνήθηκε να σχολιάσει λεπτομερώς και χαρακτήρισε τις πληροφορίες «συγκεχυμένες».
Το λογισμικό διαχείρισης bot της «ομάδας Χόρχε», το λεγόμενο Aims, φαίνεται να έχει αυξήσει σημαντικά την χρήση του μέχρι το 2022, σύμφωνα με όσα είπε ο Χάναν στους ερευνητές δημοσιογράφους. Είπε ότι έλεγχε έναν πολυεθνικό στρατό με περισσότερα από 30.000 avatars.
Επιδεικνύοντας τη διεπαφή Aims, ο Χάναν έκανε κύλιση σε δεκάδες avatar και έδειξε πώς θα μπορούσαν να δημιουργηθούν ψεύτικα προφίλ σε μια στιγμή, χρησιμοποιώντας καρτέλες για να επιλέξουν εθνικότητα και φύλο και στη συνέχεια αντιστοιχίζοντας φωτογραφίες προφίλ με ονόματα.
H πλατφόρμα Aims
«Αυτό είναι για έναν Ισπανό, για Ρώσο, βλέπετε Ασιάτες, Μουσουλμάνους. «Ας δημιουργήσουμε ένα avatar μαζί» είπε στους μυστικούς δημοσιογράφους, πριν καταλήξει σε μια εικόνα μιας λευκής γυναίκας και δημιουργησε το προφίλ υποτίθεται μιας Βρετανής, της Σοφίας Ουάιλντ.
Η φωτογραφία της «Sophia Wilde», φαίνεται να έχει κλαπεί από έναν ρωσικό λογαριασμό κοινωνικής δικτύωσης που ανήκει σε μια γυναίκα που ζει στο Λιντς.
Μετά από αυτήν την επίδειξη του Χάναν, ο Guardian παρακολούθησε τη δραστηριότητα του bot που συνδέεται με το Aims στο διαδίκτυο. Ήταν πίσω από ψεύτικες καμπάνιες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που αφορούσαν κυρίως εκλογικές διαμάχες, σε περίπου 20 χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Γερμανία, την Ελβετία, το Μεξικό, τη Σενεγάλη, την Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.