Στην Αθήνα έφτασε το απόγευμα της Δευτέρας (20/2) ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν μετά το ταξίδι του στην Τουρκία. Η επίσκεψη του επιβεβαιώνει το άριστο κλίμα στις σχέσεις Ελλάδας – Ηνωμένων Πολιτειών. Στη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου μπήκαν στην ατζέντα όλα τα ζητήματα της στρατηγικής συνεργασίας, της ενέργειας αλλά και της ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή.
Σε μια περίοδο που οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται σε ένα από τα καλύτερα επίπεδα στο ιστορικό συνεχές, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών βρίσκεται στη χώρα μας, αμέσως μετά την επίσκεψή του στην Τουρκία.
Οι επαφές των δύο πλευρών γίνονται υπό το πρίσμα της στρατηγικής αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ.
Στο επίκεντρο των επαφών του Άντονι Μπλίνκεν αναμένεται να βρεθούν: οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και η κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο, η συνεργασία στον τομέα της άμυνας και της ενεργειακής ασφάλειας -με την Ελλάδα να διεκδικεί ρόλο στη διαδικασία απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο-, ο πόλεμος στην Ουκρανία, καθώς και η διεύρυνση του ΝΑΤΟ με την ένταξη Σουηδίας και Φιλανδίας.
Έναρξη του 4ου γύρου του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδος – ΗΠΑ
Ο Αμερικανός υπουργός θα έχει το πρωί της Τρίτης (21/2/2023) συνάντηση με τον Νίκο Δένδια και οι δύο υπουργοί θα κηρύξουν την έναρξη του 4ου γύρου Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδος-ΗΠΑ.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου δήλωσε σχετικά: «Η χώρα μας δεν ετεροπροσδιορίζει τη σχέση της με τις ΗΠΑ ανάλογα με τις σχέσεις τους με άλλες χώρες. Σταθμίζουμε φυσικά τι γίνεται στην περιοχή μας. Οι δικές μας σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι πολλά κεφάλαια μπροστά από αυτά που προσπαθεί να κατοχυρώσει η Τουρκία, αν και όποτε τα κατοχυρώσει».
Την πεποίθηση ότι Ελλάδα και Τουρκία πρέπει να βρουν έναν κοινό τρόπο για αποκλιμάκωση των εντάσεων, εξέφρασε ο ίδιος ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στο τουρκικό NTV. Όπως είπε: «Φυσικά και οι δύο χώρες πρέπει να καταβάλουν προσπάθεια τόσο για τη μείωση της έντασης, όσο και για να βρουν μία κοινή πορεία προς το εμπρός. Βέβαια, αν όλες αυτές οι διαφωνίες που υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό, όπως για παράδειγμα σε θέματα θαλάσσης, επιλυθούν, θα υπάρξουν εξαιρετικές ευκαιρίες. Ειδικά για την Τουρκία».
Ενημέρωση από την κυβέρνηση σχετικά με την τουρκική πρόταση έξι σημείων, ζητεί ο ΣΥΡΙΖΑ.
«Ο κ. Μητσοτάκης έχει προτάσεις για διάλογο; Ή προσχωρεί στη γραμμή της κυρίας Μπακογιάννη: για οριοθέτηση ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς εκεί επέκταση των χωρικών υδάτων. Και για συνεκμετάλλευση – όπως λένε και ενεργειακοί παράγοντες- χωρίς οριοθέτηση ΑΟΖ;» ανέφερε ο κ. Γιώργος Κατρούγκαλος, τομεάρχης Εξωτερικών ΣΥΡΙΖΑ
Ο Άντονι Μπλίνκεν θα συναντηθεί και με τον Αλέξη Τσίπρα.
Προπομπό της παρουσίας Μπλίνκεν στην Αθήνα αποτέλεσε η επίσκεψη της αμερικανίδας υφυπουργού Άμυνας, Σελέστ Γουαλάντερ, η οποία βρέθηκε νωρίτερα σε τοποθεσίες αμερικανικού ενδιαφέροντος σε Αλεξανδρούπολη και Λάρισα, συνοδευόμενη από τον Νίκο Χαρδαλιά και τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ.
Τετ α τετ Ερντογάν με Μπλίνκεν και Τσαβούσογλου
Ανατολική Μεσόγειος, διεύρυνση του ΝΑΤΟ και F-16. Άντονι Μπλίνκεν και Μεβλούτ Τσαβούσογλου συναντήθηκαν για δεύτερη φορά σε ένα 24ωρο με μια πιο πολιτική ατζέντα αυτή τη φορά, με τον Αμερικανό υπουργό εξωτερικών να επαναλαμβάνει την επιθυμία της κυβέρνησης Μπάιντεν να δοθούν τα F-16 στην Τουρκία, με το χρόνο να εξαρτάται από το Κογκρέσο.
Σχετικά με τα F-16, δεν μπορώ να σας δώσω ένα χρονοδιάγραμμα για την επίσημη ενημέρωση, έως ότου μας ενημερώσει επίσημα το Κογκρέσο, σχολίασε ο κ. Μπλίνκεν.
Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου στάθηκε στο γεγονός ότι στο Κογκρέσο το ζήτημα έχει συνδεθεί με τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, τονίζοντας ότι η πώληση θα είναι επωφελής και για τους δύο. Σχολιάζοντας παράλληλα ότι είναι άδικο να το ένα θέμα να εξαρτάται από το άλλο.
Όπως είπε ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας: «Δεν θα ήταν σωστό ούτε δίκαιο, δύο ανεξάρτητα ζητήματα, η ένταξη δύο χωρών στο ΝΑΤΟ να τίθεται ως όρος για την αγορά των F-16.
Ο Άντονι Μπλίνκεν όμως επεσήμανε για άλλη μια φορά τη σημασία μιας άμεσης ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας, ζητώντας να αρθούν οι ενστάσεις της Τουρκίας. Και τον Τσαβούσογλου να επιμένει πως στη Σουηδία οι Κούρδοι συνεχίζουν τη στρατολόγηση και την τρομοκρατική προπαγάνδα.
Μιλώντας για τα όσα διαδραματίστηκαν στην Τουρκία μετά το φονικό σεισμό ο Άντονι Μπλίνκεν, χαρακτήρισε ιδιαίτερα θετικά τα βήματα που έχουν γίνει με την Ελλάδα, την Αρμενία και το Ισραήλ. «Εκτιμούμε τα θετικά βήματα που κάνει η Τουρκία για να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ελλάδα, την Αρμενία και το Ισραήλ, με τους πολίτες τους να συνεργάζονται με τους συναδέλφους τους στην Τουρκία μετά το φονικό σεισμό». ανέφερε ο κ. Μπλίνκεν.
Η πολυαναμενόμενη συνάντηση με τον Ερντογάν έγινε στη Μεγάλη Αίθουσα των Τιμών στο αεροδρόμιο της Άγκυρας, χωρίς όμως να γίνουν δηλώσεις. Λίγο πριν αναχωρήσει από την Τουρκία ο Άντονι Μπλίνκεν επισκέφθηκε το Μαυσωλείο του Κεμάλ Ατατούρκ, όπου κατέθεσε στεφάνι ενώ άφησε και ένα μήνυμα στο βιβλίο επισκεπτών.
Ο διπλωματικός συντάκτης της ΕΡΤ, Νίκος Μελέτης μίλησε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ για τη σημασία της επίσκεψης Μπλίνκεν αλλά και τις προσδοκίες της ελληνικής πλευράς.
Διαφορετικές προσεγγίσεις σε F16, Σουηδία-ΝΑΤΟ, κυρώσεις, F35 και S400
«Σε όλα τα θέματα τα σημαντικά επιβεβαιώθηκε η διαφορά απόψεων και το χάσμα που χωρίζει τις δύο χώρες. Για παράδειγμα, στο θέμα των F-16 που παραμένει από τους Αμερικανούς ως όρος και προϋπόθεση η άρση του τουρκικού βέτο στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Από την άλλη πλευρά, μένει χωρίς απάντηση οι απαιτήσεις της Τουρκίας να υπάρξει άρση των κυρώσεων εναντίον της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας και του αποκλεισμού από τα F-35. Ούτε επίσης πήραν απάντηση στις ενστάσεις τις οποίες είχαν για τη στήριξη που προσφέρουν οι Αμερικανοί στους Κούρδους της βόρειας Συρίας, η οποία συνεχίζεται μέχρι τώρα».
Τετ α τετ Ερντογάν – Μπλίνκεν
«Η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών για το πρόγραμμα της επίσκεψης πριν από δύο μέρες δεν περιλάμβανε συνάντηση με τον Ερντογάν. Είναι εντυπωσιακό ότι ενώ η συνάντηση Τσαβούσογλου –Μπλίνκεν έγινε στο προεδρικό συγκρότημα λίγα μέτρα μακριά από το γραφείο του κυρίου Ερντογάν, ο κύριος Ερντογάν επέλεξε να δει τον κύριο Μπλίνκεν στην αίθουσα επισήμων στο αεροδρόμιο της Άγκυρας, με το πρόσχημα ότι θα αναχωρούσε για τις σεισμόπληκτες περιοχές.
Νομίζω ότι είναι λογικό αυτό, διότι μέχρι και πριν από τον σεισμό ο κ. Ερντογάν συστηματικά το τελευταίο διάστημα έκανε επιθέσεις στους Αμερικανούς ως ιμπεριαλιστές και υπονοούσε μάλιστα ότι πιθανόν να συνωμοτούσαν για να υπονομεύσουν τον περιφερειακό ρόλο της Τουρκίας.
«Στο καλύτερο σημείο οι σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας»
«Περνάμε την καλύτερη περίοδο στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Θα είναι η Ουκρανία πρώτο θέμα στην ατζέντα και η περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Όμως εμένα μου έκανε εντύπωση ο τρόπος με το οποίο καταγράφονται οι διμερείς σχέσεις στο ενημερωτικό σημείωμα που εξέδωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πριν από δύο ώρες περίπου. Όπου εκεί αναγνωρίζεται ρόλος της Ελλάδας για την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Ο ρόλος της για την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση πηγών ενέργειας της Ευρώπης. Γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην αναβαθμισμένη στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών, αλλά μεγάλο κεφάλαιο στην οικονομική συνεργασία. Σε μια θετική ατζέντα καταγράφονται οι μεγάλες επενδύσεις που έχουν γίνει σε τομείς τεχνολογίας, αλλά και το ενδιαφέρον αμερικανικών εταιρειών να επενδύσουν σε τομείς όπως ο τουρισμός, η βιομηχανία τροφίμων και οι ανανεώσιμες πηγές.
Ελληνοτουρκικά
«Ο κ. Μπλίνκεν αναφέρθηκε στο κλίμα που έχει διαμορφωθεί μετά τους σεισμούς. Όμως έχει ενδιαφέρον και η δήλωσή του στο ntv που ουσιαστικά δίνει κίνητρο στην Τουρκία να επιλύσει τις διαφορές με την Ελλάδα στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, λέγοντας ότι η ίδια θα έχει όφελος. Δεν ξέρω αν στην κατάσταση που είναι η τουρκική ηγεσία μπορεί να αντιληφθεί το μήνυμα.