Στον απόηχο των πρόσφατων εκλογών στην Τυνησία, πολλοί επιφανείς πολιτικοί κι ένας επιχειρηματίας φυλακίσθηκαν από έναν Τυνήσιο δικαστή. Ενώ ορισμένοι θεωρούν ότι αυτό είναι ένα απαραίτητο βήμα προς μια πιο διαφανή και υπεύθυνη κυβέρνηση, άλλοι ανησυχούν ότι είναι μια κίνηση με πολιτικά κίνητρα που θα μπορούσε να υπονομεύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς της Τυνησίας.
Δρ. Ευάγγελος Βενέτης
Η Τυνησία υποφέρει από πολιτική αστάθεια, ανελευθερία κι οικονομική καχεξία ήδη πολύ πριν από την επανάσταση του 2011 που οδήγησε στην ανατροπή του μακροχρόνιου δικτάτορα Ζιν Ελ Αμπεντίν Μπεν Άλι. Η χώρα προσπάθησε να αποκτήσει ένα δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης αλλά απέτυχε.
Στις πιο πρόσφατες εκλογές, που διεξήχθησαν το 2019, το λαϊκιστικό κόμμα Κάλμπ Τούνες κέρδισε τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών στο κοινοβούλιο. Ωστόσο, το κόμμα δεν μπόρεσε να σχηματίσει κυβέρνηση, οδηγώντας σε μια περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας. Τον Ιούλιο του 2021, ο φιλοαμερικανός Πρόεδρος Κάις Σάγιεντ κατέλυσε την όποια δημοκρατική τάξη αναστέλλοντας την λειτουργία του κοινοβουλίου κι αναλαμβάνοντας τις εκτελεστικές εξουσίες, επικαλούμενος την ανάγκη αντιμετώπισης της διαφθοράς και άλλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα.
Έκτοτε, ο Σάγιεντ έχει επιδοθεί σε διώξεις των πολιτικών το αντιπάλων με το πρόσχημα της καταστολής της διαφθοράς. Μεταξύ των συλληφθέντων είναι ο Ναμπίλ Καρούι, ιδιοκτήτης μεγάλου τηλεοπτικού καναλιού στην Τυνησία, και πολλά εξέχοντα μέλη του κοινοβουλίου.
Ο Σάγιεντ υποστηρίζει ότι είναι απαραίτητο να ξεριζωθεί η διαφθορά και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στην κυβέρνηση. Θεωρεί ότι οι ενέργειες του είνααι μια τολμηρή κίνηση για να φέρει διαφάνεια και λογοδοσία στο πολιτικό σύστημα της Τυνησίας και διακηρύττει ότι θα φέρουν ένα πιο σταθερό και ευημερούν μέλλον.
Ωστόσο, οι πολιτικοί του αντίπαλοι υποστηρίζουν ότι η καταστολή έχει πολιτικά κίνητρα και θα μπορούσε να υπονομεύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς της Τυνησίας. Ανησυχούν ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί το θέμα της διαφθοράς ως πρόσχημα για να στοχεύσει πολιτικούς αντιπάλους και να εδραιωθεί ο ίδιος την εξουσία.
Η κατάσταση στην Τυνησία είναι πολύπλοκη και υπάρχουν έγκυρα επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές. Από τη μία πλευρά, η διαφθορά είναι ένα σοβαρό πρόβλημα στην Τυνησία και η αντιμετώπισή της είναι απαραίτητη για την οικοδόμηση μιας πιο σταθερής και ευημερούσας χώρας. Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση πρέπει να διασφαλίσει ότι σε όλες τις περιπτώσεις τηρούνται οι δέουσες διαδικασίες και το κράτος δικαίου και ότι οι πολιτικοί αντίπαλοι δεν στοχοποιούνται για πολιτικούς λόγους.
Συμπερασματικά η μετάβαση της Τυνησίας στη δημοκρατία αποδείχθηκε ότι είναι δύσκολη έως ανέφικτη με τις υπάρχουσες συνθήκες. Η χώρα έχει κάνει σημαντικά βήματα τα τελευταία χρόνια, αλλά υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν για την οικοδόμηση ισχυρών δημοκρατικών θεσμών και την εδραίωση μιας κουλτούρας διαφάνειας και λογοδοσίας.
Σήμερα λόγω των κατασταλτικών μέτρων της τυνησιακής προεδρίας με την ανοχή των ΗΠΑ, οι Τυνήσιοι δεν μπορούν να συμμετάσχουν σε εποικοδομητικό διάλογο και να συζητήσουν για τον καλύτερο δρόμο προς τα εμπρός. Η Τύνιδα πρέπει να ακούσει τις ανησυχίες των πολιτών της και να διασφαλίσει ότι οι ενέργειές της είναι διαφανείς και υπεύθυνες.
Δρ. Ευάγγελος Βενέτης
Ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής