Στον απόηχο του τραγικού δυστυχήματος που συνέβη το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023 στην περιοχή των Τεμπών και κόστισε τη ζωή δεκάδων ανθρώπων, οι μνήμες είναι ακόμα νωπές και η διαδικασία αναζήτησης των αιτίων του ατυχήματος σε εξέλιξη. Ωστόσο είναι δεδομένο ότι μετά από αυτό το δυστύχημα η εμπιστοσύνη μερίδας του κόσμου για ένα κατά τα άλλα από τα ασφαλέστερα μέσα μετακίνησης διεθνώς, το σιδηρόδρομο, έχει κλονιστεί.
Παναγιώτης Παπαντωνίου
Παράλληλα, το γεγονός ότι αυξάνονται συνεχώς οι ανάγκες επιβατικού και εμπορευματικού σιδηροδρομικού φόρτου λόγω ενίσχυσης της πολυτροπικότητας των μεταφορών, κάνει ακόμα πιο επιτακτική την υιοθέτηση ενός συνόλου μέτρων όπως αναφέρει ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, την αύξηση των δικλείδων ασφάλειας και την επίσπευση και ολοκλήρωση των σημαντικών σιδηροδρομικών έργων. Επίσης κάνει ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη στελέχωσης των εμπλεκόμενων οργανισμών και φορέων με ανθρώπους που να διαθέτουν την απαραίτητη επιστημονική και επαγγελματική κατάρτιση. Τονίζεται ότι ένα βασικό ζήτημα του σιδηροδρομικού συστήματος, κατ’ αναλογία με το οδικό δίκτυο, αφορά στο σχεδιασμό ενός ασφαλούς/συγχωρητικού συστήματος το οποίο αφενός θα ελαχιστοποιεί την (υπαρκτή πάντοτε) πιθανότητα του ανθρώπινου σφάλματος, αφετέρου θα μετριάζει τις συνέπειές του.
Σχετικά με την επιρροή της κυκλοφορίας στα άλλα μέσα μετακίνησης αναμένεται να παρουσιαστούν διαφορετικά χαρακτηριστικά στις επιβατικές και τις εμπορευματικές μετακινήσεις. Πιο συγκεκριμένα, σχετικά με τις επιβατικές μετακινήσεις ήδη τα δρομολόγια των ΚΤΕΛ έχουν αυξηθεί σημαντικά απορροφώντας το μεγαλύτερο μέρος των επιβατών που δεν μπορούν σήμερα ή δε θα επιλέξουν στο μέλλον να μετακινηθούν με το τραίνο. Η χρήση ΙΧ για τις εν λόγω μετακινήσεις αναμένεται να αυξηθεί σε πολύ μικρό βαθμό χωρίς να αναμένεται να υπάρχουν σημαντικές κυκλοφοριακές επιπτώσεις. Συνεπώς, ναι μεν το ποσοστό χρήσης κάθε μέσου υπερτοπικών μετακινήσεων θα αλλάξει, αλλά η κυρίαρχη επιλογή όσων δεν μετακινούνται πλέον με το τραίνο αναμένεται να είναι μέσω μέσων μαζικής μεταφοράς και όχι ιδιωτικών οχημάτων.
Σημαντική ωστόσο θα είναι και η επιρροή στις εμπορευματικές μεταφορές δεδομένου ότι το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας συνδέει βασικά λιμάνια της Χώρας όπως το λιμάνι του Πειραιά με την Κεντρική Ευρώπη. Η διακοπή της λειτουργίας της σιδηροδρομικής γραμμής, όσο διαρκέσει, αναμένεται να φέρει σημαντική επιβάρυνση στη διαδικασία μεταφοράς των εμπορευμάτων δεδομένου ότι θα επιφορτιστούν σε μεγάλο βαθμό οι οδικές μεταφορές με φορτηγά. Το γεγονός αυτό θα επιφέρει προσωρινά σημαντικά προβλήματα τόσο κυκλοφορίας και ενδεχόμενα οδικής ασφάλειας.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων και τα μέλη του, διαθέτοντας την κατάλληλη τεχνογνωσία και εμπειρία, παραμένουν στη διάθεση όλων των φορέων, έτσι ώστε να συνδράμουν πρωτίστως με γνώμονα την ασφάλεια των χρηστών καθώς και την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών (επιβατικών και εμπορευματικών).
*Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής
Πρόεδρος Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων