Όταν πριν από 30 χρόνια συγκροτήθηκε η Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας (ΔΣΟ) λίγοι πίστευαν ότι μπορεί να έχει μέλλον. Τελικά όμως η ΔΣΟ όχι μόνο σχημάτισε τη διεθνή παρουσία αλλά πέτυχε τον αρχικό στόχο να ενώσει τις φωνές των Ορθόδοξων βουλευτών από όλο τον κόσμο.
Η άσκηση διπλωματίας στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο γίνεται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Στην περίπτωση της ΔΣΟ, γίνεται με σειρά παρεμβάσεων που αφορούν σε ζητήματα που άπτονται της Ορθοδοξίας. Μια πρωτοβουλία που έγινε ιδιαίτερα γνωστή είναι η έκδοση ενός τόμου για τους ναούς ανά τον κόσμο που είναι αφιερωμένοι στην Αγία Σοφία. Η πρωτοβουλία για την έκδοσή του ελήφθη μετά τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Ο Τόμος εκδόθηκε σε πολλές γλώσσες και παρουσιάστηκε σχεδόν σε όλη την Ευρώπη.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από την ίδρυση της ΔΣΟ διοργανώθηκε μια μεγάλη επετειακή εκδήλωση στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης με τη συμμετοχή εκπροσώπων από 19 Κοινοβούλια στη Σιθωνία της Χαλκιδικής στις αρχές Ιουλίου. Εκτός της Ελλάδας συμμετείχαν εκπρόσωποι από την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, την Αλβανία, την Αρμενία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Βοσνία Ερζεγοβίνη, τη Βουλγαρία, τη Γεωργία, την Ελλάδα, την Ιορδανία, το Ιράν, την Κύπρο, την Ουγγαρία, την Ουγκάντα, την Παλαιστίνη, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σερβία και το Σουδάν. Επίσης συμμετείχαν πολλοί εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών και Ακαδημαϊκοί.
Το θέμα που συζητήθηκε ήταν ο ρόλος «των χριστιανικών αξιών στην Ευρώπη και τον κόσμο: Συγκλίσεις και Αποκλίσεις», με τους ομιλητές να αναφέρονται στις προκλήσεις και την κατάσταση εντός και όχι μόνο της γηραιάς Ηπείρου.
Η ΔΣΟ συνδιαλέγεται και ζητά να αναπτυχθεί ο διάλογος για ζητήματα που αφορούν τις χριστιανικές αξίες της Ευρώπης. Κάνει προσπάθεια να προωθήσει τον διάλογο και την ειρηνική συνύπαρξη με ανθρώπους διαφορετικών δογμάτων και θρησκειών.
Αυτό όμως σε κάποιες περιπτώσεις αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολο. Αυτό συνέβη με αφορμή την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά και με όσα προηγήθηκαν με την αναγνώριση του αυτοκέφαλου της Ουκρανικής Εκκλησίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Θέμα που για πολλούς λόγους ξεφεύγει από το εκκλησιαστικό πλαίσιο και εντάσσεται στο οικονομικό – πολιτικό.
Στο πλαίσιο των εργασιών της Ολομέλεια στην Σιθωνία μεταξύ άλλων έγινε αναφορά στο γεγονός ότι «η Ευρώπη μας καλεί επειγόντως να είμαστε πιο δραστήριοι στην επιβολή των διεθνών υποθέσεων και συνεργασίας. Η επιρροή των χριστιανικών αξιών στα θεμέλια της Ευρώπης είναι ορατή στο ηθικό και ηθικό πλαίσιο που καθοδήγησε τη συμπεριφορά ατόμων και κοινωνιών, στην τέχνη και την αρχιτεκτονική, στην πολιτική σκέψη και διακυβέρνηση και πολλές άλλες πτυχές της ζωής. Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί ότι οι χριστιανικές αξίες περιλαμβάνουν τον διάλογο ως έναν τρόπο συνύπαρξης ειρηνικά με ανθρώπους διαφορετικών θρησκευτικών κοσμοθεωριών».
Όσα συνέβησαν με τον πόλεμο στην Ουκρανία προκάλεσαν τραύμα εντός της ΔΣΟ, καθώς η Ρωσία βρέθηκα εκτεθειμένη και ο επί τριάντα χρόνια θεσμοθετημένος Πρόεδρος της Διακοινοβουλευτικής τέθηκε εκτός. Τον αντικατέστησε ένας από τους βουλευτές που προέρχονται από την Πολωνία. Να σημειωθεί ότι ο Γενικός Γραμματέας της οργάνωσης είναι πάντα Έλληνας βουλευτής. Και από το 2019 είναι ο βουλευτής Μάξιμος Χαρακόπουλος.
Να σημειωθεί εδώ ότι το πρόσωπο «κλειδί» της ΔΣΟ εδώ και 30 χρόνια δεν είναι άλλο από έναν Έλληνα, τον Κώστα Μυγδάλη που καλείται συχνά πυκνά να βρει λύσεις και να διατηρήσει τις ισορροπίες.
Νέος πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του θεσμού, εξελέγη ο βουλευτής από την Πολωνία Ευγένιος Τσικβίν, ο οποίος αντικατέστησε τον μέχρι πρότινος προεδρεύοντα, μέλος της Ρωσικής Δούμα, Σεργκέι Γαβρίλοφ. Να σημειωθεί ότι ο τελευταίος και δεν παρέστη στις επετειακές εκδηλώσεις και το σώμα κατέληξε στην αποπομπή του.
Υπήρξε όμως παρελθόν. Η απόφασή δεν ελήφθη εν βρασμώ. Τον Ιούνιο του 2019, όταν τα μέλη της της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας συγκεντρώθηκαν στην Τιφλίδα όπου έγινε η Σύνοδό τους. Χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν λόγω της παρουσίας του Σεγκέι Γαβρίλοφ στο έδρανο του προέδρου της Βουλής της Γεωργίας, που φυγαδεύτηκε εκτός της Βουλής υπό τις διαμαρτυρίες χιλιάδων πολιτών που κατηγορούσαν τη Ρωσία για την κατάληψη της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσσετίας.
Η Ρωσία όπως αποφάσισε να προκαλέσει και οικονόμους τριγμούς στην ΔΣΟ σταματώντας να πληρώνει τη συνδρομή της μετά την εισβολή των Ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, δείχνοντας με όλους τους τρόπους ότι επιθυμεί να απομακρυνθεί από τον θεσμό.
Να σημειωθεί ότι είχε γραφτεί και επιστολή από τα μέλη του Ουκρανικού Κοινοβουλίου προς την ΔΣΟ όπου ζητούνταν να μη συμμετάσχει στη συνέλευση η Ρωσική αντιπροσωπεία καθώς τα μέλη της «υπόκεινται σε κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Οι Ρώσοι θεώρησαν ότι όλα αυτά γίνονται λόγω της πίεσης που ασκεί η Αμερικανική πλευρά και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.