NewsEdit Η συνάντηση των ΥΠΕΞ Ελλάδος-Τουρκίας ήταν ο πρώτος σταθμός στον άτυπο οδικό χάρτη που συμφωνήθηκε μετά την συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο στο περιθώριο της Συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους τον περασμένο Ιούλιο.
Του Κώστα Υφαντή
Αν η τελευταία σηματοδότησε την έναρξη μιας ακόμη προσπάθειας εξομάλυνσης, η χθεσινή συνάντηση στην Άγκυρα έχει τόσο συμβολικό όσο και ουσιαστικό περιεχόμενο. Σήμερα συμπληρώνονται επτά μήνες από τον καταστροφικό σεισμό στην ΝΑ Τουρκία. Εκείνη η καταστροφή τελικά ήταν ο καταλύτης για να ξεκινήσει μια εποχή ραγδαίας αποκλιμάκωσης της έντασης μεταξύ των δύο. Η τουρκική αεροπορία απουσιάζει όλο αυτό το διάστημα από το Αιγαίο, ενώ και όλες οι άλλες «εύφλεκτες» δραστηριότητες του τουρκικού πολεμικού ναυτικού αλλά και του ερευνητικού και γεωτρητικού στόλου της γείτονος. Αυτή η μονομερής αποκλιμάκωση έχει εξηγηθεί επαρκώς. Οι λόγοι είναι και εσωτερικοί αλλά και εξωτερικοί, περιφερειακοί και παγκόσμιοι. Από την κακή κατάσταση της τουρκικής οικονομίας, την αποτελμάτωση του πολέμου στην Ουκρανία, την ανάγκη υποστήριξης από την Δύση. Ειδικά το τελευταίο, πιθανότατα να έχει γίνει συνείδηση από την Άγκυρα ότι περνά και από την Αθήνα.
Τίποτε δεν είναι αυτονόητο και γι’ αυτό δεν υπάρχει και τίποτε γραμμικό ως προς την εξέλιξη από δω και πέρα. Αυτό που επιβεβαιώθηκε είναι το καλό κλίμα και η πολιτική βούληση να ξεκινήσει μια διαδικασία διαλόγου. Ο Πρόεδρος Ερντογάν αναγκάστηκε να αποπροσωποποιήσει την ελληνοτουρκική διελκυστίνδα και το «Μητσοτάκης γιοκ» ξεχάστηκε αποδεικνύοντας ότι είναι έτοιμος να προσαρμοστεί και να αναδιπλωθεί αν αυτό είναι η καλύτερη επιλογή στην συγκυρία. Το ίδιο έκανε με τον Μπεντζαμιν Νετανιάχου, το ίδιο έκανε με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Σίσι και με το Σαουδάραβα μονάρχη.
Τα δύσκολα είναι βεβαίως μπροστά μας. Όταν ξεκινήσει ο πολιτικός διάλογος θα δούμε αν οι προθέσεις της Άγκυρας είναι τέτοιες που να επιτρέψουν μια έντιμη διαπραγμάτευση μακριά από μαξιμαλισμούς και διεκδικήσεις που αμφισβητούν την ελληνική κυριαρχία. Για την Αθήνα, εδώ και μισό αιώνα το τέλος της διαδρομής είναι γνωστό: Προσφυγή στην διεθνή δικαιοσύνη και είναι μια μεγάλη ευκαιρία να επαναδιατυπωθεί ως στρατηγικός στόχος. Κάποιες ενστάσεις που ακούγονται είναι κατά την ταπεινή μου άποψη εσφαλμένες και βασίζονται σε μία ανεξήγητη φοβία απέναντι στην διαπραγμάτευση και στην δήθεν διπλωματική δεινότητα της άλλης πλευράς. Δεν δικαιολογείται ούτε από την ιστορία ούτε από την συγκυρία.
Με τις προσδοκίες να είναι χαμηλές, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τουρκία έχει αναδιπλωθεί από την διπλωματία του καταναγκασμού και τις τακτικές του πολεμικού εκφοβισμού. Είμαστε ακόμη στην αρχή μιας μακράς, κατά τα φαινόμενα, διαδρομής.
Κώστας Υφαντής, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Διευθυντής του ΙΔΙΣ, Πάντειο Πανεπιστήμιο