NewsEdit Σε ένα μήνυμα που είχα στείλει προ μερικών ημερών σε μια φίλη μου στο Ισραήλ, της είχα δηλώσει την συμπαράστασή μου και την ανησυχία μου για την κατάσταση που βιώνει η ίδια και η χώρα της, γνωρίζοντας ότι οι δυο της γιοι θα πρέπει να είχαν δεχτεί την κλίση να επιστρατευτούν.
Του Δημήτρη Τριανταφύλλου*
Η φίλη μου μού απάντησε ότι είναι «συντετριμμένη». Και πώς να μην είναι. Την Έστερ (χρησιμοποιώ ψευδώνυμο) την γνωρίζω για περισσότερο από τρεις δεκαετίες, έχοντας την τιμή και χαρά να παρευρεθώ στον γάμο της με ένα από τους καλύτερους φίλους μου όταν σπούδαζα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κοσμική και μετριοπαθής εβραία, υπέρ της προσέγγισης με τους Παλαιστίνιους και της λύση δυο βιώσιμων κρατών, η Έστερ ενσάρκωνε τον μέσο Ισραηλινό πολίτη μιας δημοκρατικής χώρας που ευημερούσε και του παρείχε το πλαίσιο ασφάλειας για να μπορέσει να υποστηρίξει την προσέγγιση και ομαλοποίηση των σχέσεων με την Αίγυπτο, την Ιορδανία, και τελικά με τους Παλαιστινίους. Με την πάροδο του χρόνου, έχοντας αποκτήσει δυο γιους και λόγω της αυξανόμενης αίσθησης ανασφάλειας που βιώνει ο μέσος Ισραηλινός (αποτυχημένες προσπάθειες επίλυσης του Παλαιστινιακού ζητήματος, δολοφονία Ραμπίν, δυναμική εμφάνιση της Χαμάς και άλλων ακραίων ισλαμικών οργανώσεων, αύξηση των βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας, κλπ..), η ‘Εστερ ανησυχούσε για το μέλλον των παιδιών της με τις πεποιθήσεις της να κλονίζονται και αισθανόμενη την ανάγκη να υποστηρίζει μια πιο σκληρή θέση αποτροπής τρομοκρατικών επιθέσεων.
H σταδιακή και δύσκολη μετατόπιση του αξιακού πλαισίου της Έστερ πηγάζει από το γεγονός ότι η Χαμάς και η κάθε Χαμάς και οι υποστηριχτές τους υποστηρίζουν τον εκτοπισμό και τον αφανισμό του εβραϊκού λαού από προσώπου γης. Έχοντας βιώσει το Ολοκαύτωμα και έχοντας καταφέρει να αποκτήσουν μια κρατική οντότητα το 1948 ως εθνική εστία απανταχού Εβραίων το επιθυμούν. Οι Εβραίοι πολίτες του Ισραήλ είναι στην συντριπτική πλειοψηφία τους αποφασισμένοι να την υποστηρίξουν με οποιοδήποτε κόστος. Εξάλλου όπως είχε δηλώσει η τότε πρωθυπουργός του Ισραήλ Γκόλντα Μειρ το 1973 σ΄ ένα νεαρό Αμερικάνο Γερουσιαστή ονόματι Τζον Μπάιντεν, «έχουμε ένα μυστικό όπλο: Δεν έχουνε πού αλλού να πάμε.»
Πιστεύω ότι δεν έχουμε προσπαθήσει αρκετά να κατανοήσουμε την υπαρξιακή υπόσταση του κάθε Εβραίου, εστιάζοντας μόνο στις μεθόδους που χρησιμοποιεί διαχρονικά το κράτος του Ισραήλ να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των πολιτών του από μια φαινομενικά θέση ισχύος. Τα λάθη διαχρονικά πολλά ιδιαίτερα από πλευράς των πρωταγωνιστών – Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Από την μια οι πολιτικοί άρχοντες των Παλαιστινίων δεν έχουν καταφέρει να υπερασπιστούν και να συμβάλλουν έμπρακτα στην οικοδόμηση μιας κρατικής οντότητας που παρέχει λειτουργικούς θεσμούς στους πολίτες της και δεν εξάγει ανασφάλεια στους γείτονές του παρά την ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια εκατομμυρίων ευρώ που παρέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της μεταξύ άλλων, εστιάζοντας μόνο στην διεθνοποίηση του αγώνα των παλαιστινίων για την απόκτηση δικό τους κράτος.
Από την άλλη, το Ισραήλ έχει, μεταξύ άλλων μέτρων, προβάλλει με σκληρότητα το κλεισίματος της Γάζας πριν ακόμα αποκτηθεί ο έλεγχος της περιοχής από την Χαμάς με αποτέλεσμα την φτωχοποίηση περισσοτέρων από δυο εκατομμυρίων ανθρώπων χωρίς να καταστήσει την Χαμάς στρατιωτικά και πολιτικά ανίκανη. Υποθέτω ότι η Φατιμά, η εικαζόμενη παλαιστίνια ξαδέλφη της Έστερ, που μεγάλωσε η ίδια γεμάτο προσδοκίες για ένα καλύτερο μέλλον, έχει σταδιακά και βιωματικά αποκτήσει πιο ριζοσπαστικοποιημένες πεποιθήσεις και αυξανόμενο μίσος για τον εβραϊκό λαό.
Ως εκ τούτου, τα εν εξελίξει αντίποινα του Ισραήλ ως απάντηση στις κτηνωδίες της Χαμάς έχουν οδηγήσει τουλάχιστον τον δυτικό κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας να στηρίζουν το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνά του αλλά υπό όρους. Όπως δήλωσε ο Έλληνας Πρωθυπουργός προ ημερών: «Στεκόμαστε στο πλευρό του Ισραήλ και βέβαια έχει το δικαίωμα το Ισραήλ να δρομολογήσει την αυτοάμυνά του πάντα με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, έτσι ώστε να μην επεκταθεί αυτή η ανθρωπιστική καταστροφή και σε άλλους αμάχους».
Η διάρκεια του εν εξελίξει πολέμου ελλοχεύει πολλούς αυτονόητους ορατούς και μη ορατούς κινδύνους για την ευρύτερη περιοχή. Μας οδηγεί όμως σε ένα βασικό συμπέρασμα – την ανάγκη αλλαγή παραδείγματος υπέρ της ειρηνικής διευθέτησης του παλαιστινιακού ζητήματος με την Έστερ και την Φατιμά να ξαναβρίσκουν το χαμόγελο τους και την υλοποίηση των προσδοκιών τους των νεανικών τους χρόνων.
*Δημήτρης Τριανταφύλλου, Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών