NewsEdit Το ζήτημα της αποχής στις εκλογές, θα έπρεπε να αποτελεί αντικείμενο συστηματική μελέτης, με στόχο την αποτύπωση του πραγματικού μεγέθους της, της σύνθεση της, των αιτίων που την προκαλούν και – βεβαίως – όσων μπορούν να γίνουν ώστε να περιοριστεί.
Του Κώστα Παναγόπουλου*
Δυστυχώς, η αποχή αποτελεί αντικείμενο σχολιασμού, για λίγες μόνο ώρες ή, έστω, ημέρες, μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Μετά, δεν ασχολείται κανείς.
Τα μεγέθη είναι εντυπωσιακά δυσάρεστα. Με αφετηρία τις εθνικές εκλογές του 2007, τα ποσοστά της αποχής στη χώρα μας αυξήθηκαν σταδιακά, από το 23,5 (2014) στο 42,24 (2019). Στην εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου του 2023, για πρώτη φορά η αποχή μειώθηκε σημαντικά, στο 38,24%, για να αυξηθεί και πάλι τον Ιούνιο στο 46,26%.
Είναι δεδομένο ότι μέρος της αποχής οφείλεται στους εκλογικούς καταλόγους. Οι εγγεγραμμένοι στις εκλογές του Ιουνίου ήταν 9.813.595, ενώ ο πληθυσμός της χώρας μας, σύμφωνα με την απογραφή του 2021, είναι 10.482.487. Αν υπολογίσει κανείς ότι τα παιδιά από 0 έως 16 ετών είναι περίπου 1.600.000, τότε ο εκλογικός κατάλογος υπερβαίνει κατά περίπου 1.000.000 τον πληθυσμό των ενηλίκων που έχουν απογραφεί.
Ακριβώς γι’ αυτό, πρώτο ζητούμενο είναι η αποτύπωση του πραγματικού μεγέθους και της σύνθεσης της αποχής. Κάτι που μπορεί να γίνει, από το Υπουργείο Εσωτερικών, με βάση τα στοιχεία των πρόσφατων εκλογικών αναμετρήσεων. Σήμερα γνωρίζουμε το πόσοι απείχαν. Η ανάλυση των δεδομένων θα δείξει ποιοι απείχαν (φύλο και ηλικία).
Ακόμα πιο σημαντικό, είναι, βεβαίως, το ουσιαστικό σκέλος της συζήτησης για την αποχή, αυτό που αφορά την αποτύπωση των αιτών που την προκαλούν.
Εδώ τα δεδομένα ερευνών της κοινής γνώμης, προσφέρουν σημαντικά δεδομένα. Στις έρευνες της Alco, ως κύρια αίτια που οδηγούν σε αποχή καταγράφονται η αντίληψη ότι το κομματικό σύστημα είναι αναποτελεσματικό, ότι δεν υπηρετεί τα ζητούμενα των πολιτών, αλλά και ότι είναι διαπλεκόμενο και διαφθαρμένο. Οι αντιλήψεις αυτές, οδηγούν σημαντικό αριθμό πολιτών στην απόφαση να μην συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία, την οποία θεωρούν μέσο αναπαραγωγής αυτού του συστήματος. Προφανώς, μια εκτεταμένη, ειδική διερεύνηση, μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα και πολύ πιο χρήσιμα στοιχεία.
Το 2024, συμπληρώνονται 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας. Μία πρωτοβουλία για τη μελέτη της αποχής και η συνακόλουθη προσπάθεια περιορισμού της, θα μπορούσε να είναι μια ουσιαστική συνεισφορά στην εξέλιξη της δημοκρατικής μας ζωής.
*Διευθύνων Σύμβουλος της ALCO