Τον χειμώνα φθίνει το κάλλος. Τον χειμώνα οι Ρωμαίοι ”ούτε ενοπλίζονται, ούτε γεωργούσι”. Τι άλλο να κάνεις, από το να γιορτάσεις τον μεγάλο Ήλιο, που από τις 21 του μηνός τραβάει ξανά το άρμα της μέρας, λεπτό το λεπτό την μεγαλώνει; Σε άλλους καιρούς βέβαια αυτά. Από τότε εμείς έχουμε ξεμείνει με το καταναλωτικό όργιο των ξενέρωτων και εξουθενωτικών Χριστουγέννων.
Στην αρχαία Ρώμη από τις 17 μέχρι τις 23 Δεκεμβρίου γιορτάζαν τα Σατουρνάλια, προς τιμή του Κρόνου, και στις 25 η γιορτή του χειμερινού ηλιοστασίου, τα Βρουμάλια (bruma=χιόνι, ερχομός του χειμώνα). Σε όλη αυτήν την περίοδο η κοινωνική ζωή σταματούσε, όπως και οι ποινές, οι ταξικοί διαχωρισμοί, κι όλοι παρασύρονταν σε γιορτές οργιαστικές.
Στο Βυζάντιο, αργότερα, τα Βρουμάλια γιορτάζονταν 24 ημέρες, από τις 24 Δεκεμβρίου έως τις 17 Ιανουαρίου, έτσι ώστε κάθε ημέρα να γιορτάζουν με αλφαβητική σειρά, ένα ένα όλα τα ονόματα με βάση το αρχικό τους γράμμα.
Τις γιορτές αυτές τις κατήργησε η Σύνοδος της Ρώμης το 743, όμως ο απλός λαός τις ακολουθούσε μέχρι τον 12ο αιώνα, μέχρι που οι χριστιανικές γιορτές τις ξεπέρασαν εντελώς, αφομοιώνοντας ωστόσο τον πυρήνα, το νόημα τους.
Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις σταματούσαν πάντα τον Δεκέμβρη, όπως και τα θαλασσινά ταξίδια. Ακόμη, σταματούσαν και οι πιο βαριές δουλειές της βιομέριμνας, οι αγροτικές εργασίες. Ίσως για αυτό ο Δεκέμβρης λέγεται και γιορτάρης, επειδή στον απλωτό του χρόνο-αν και οι μέρες είναι μικρές-βρέθηκε αρκετός χώρος για τις μεγάλες γιορτές.
Ο Δεκέμβριος ήταν ο τελευταίος δέκατος μήνας στο αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο, και εξακολουθεί να διατηρεί το όνομα του ”Δέκατος” (decem) παρότι μετακινήθηκε στην δωδέκατη θέση. Και κράτησε το όνομα του, ακόμη και ενάντια στην βούληση του αυτοκράτορα Λούκιου Κόμμοδου (161-192 μ.Χ) που ήθελε να τον ονομάσει ”Αμαζόνιο” προς τιμήν της όμορφης, σαν Αμαζόνας, γυναίκας του.
Έχουμε ακούσει για ερωτικά δώρα, αλλά αυτό θα ξεπερνούσε κάθε προηγούμενο.
Στον ελλαδικό χώρο, ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος από την μυκηναϊκή ακόμη εποχή στον Ποσειδώνα που τότε ακόμη θεωρούνται ο Θεός της βλάστησης (πόσις δαν=κύριος της Γης) εφόσον όλος ο υπόλοιπος καιρός ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα, και έμεινε ο χειμώνας να μοιραστεί ανάμεσα στον Ποσειδώνα, την Ήρα και τον Διόνυσο.
Στον πίνακα βλέπουμε ένα οργιαστικό γλέντι για τον Ήλιο του Δεκέμβρη.
(Andreas Mp στο Facebook)