Χρόνης Διαμαντόπουλος «Με αυτές τις θερμοκρασίες και την λειψυδρία των τελευταίων μηνών εγώ αν ήμουν πρωθυπουργός θα κήρυττα την Ελλάδα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για φωτιές το καλοκαίρι και θα έκανα έκτακτο σχέδιο κινητοποίησης κατοίκων και στρατού καθαρισμού εύφλεκτης ύλης και βιομάζας σε καίριες περιοχές στα δάση μας, μαζί με σχέδια επιφυλακής και προστασίας» μας λέει η Λενιώ Μυριβίλη.
Η υπεύθυνη για την «Αντιμετώπιση της Αστικής Θερμότητας (Global Chief Heat Officer)» στα Ηνωμένα Έθνη, Λενιώ Μυριβήλη, είναι λέκτορας στο Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Πήρε το διδακτορικό της από το Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης στην κοινωνική ανθρωπολογία. Τον Ιούνιο του 2007 και του 2008 ανέλαβε τον σκηνικό και ακουστικό σχεδιασμό του πρώτου και δεύτερου διεθνούς φεστιβάλ “Κινηματογράφος και αναπηρία”. Το 2008 ήταν επιμελήτρια της έκθεσης “Βιοποικιλότητα στο Βόρειο Αιγαίο”, στη Λέσβο.
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα κινούνται γύρω από την “επιτέλεση” και τη “δυνητικότητα” και τις εφαρμογές τους σε ψηφιακά περιβάλλοντα. Τα “σύνορα” και ο ρόλος τους στις σημερινές πολιτικές δομές έχουν επίσης αποτελέσει ερευνητικό της πεδίο. Υπήρξε μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας και του Πανελλαδικού Συμβουλίου των Οικολόγων Πράσινων και υποψήφια ευρωβουλευτής τους στις εκλογές του 2009 και του 2012. Στον χώρο της οικολογίας, δραστηριοποιήθηκε σε τοπικές και διεθνείς Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Σήμερα είναι υπεύθυνη για την «Αντιμετώπιση της Αστικής Θερμότητας (Global Chief Heat Officer)» στα Ηνωμένα Έθνη.
Συνέντευξη στον Χρόνη Διαμαντόπουλο
Κυρία Μυριβήλη είστε υπεύθυνη για την «Αντιμετώπιση της Αστικής Θερμότητας (Global Chief Heat Officer)» στα Ηνωμένα Έθνη. Θέλετε να μας μιλήσετε αναλυτικότερα για τις ευθύνες σας και κάποια σχέδια που έχουν ξεκινήσει για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης στις μεγάλες πόλεις όπως η Αθήνα;
Η υπερβολική ζέστη έχει γίνει όντως το πιο θανατηφόρο καιρικό φαινόμενο και αποτελεί κύρια κρίση δημόσιας υγείας. Έχουμε μπει σε επιστημονικά αχαρτογράφητες περιοχές. Το 2023 μαζί με ασταμάτητους καύσωνες έφερε και την πιο θερμή χρονιά που έχει καταγραφεί. Αυτή η πορεία συνεχίζεται το 2024.
Τα κύματα καύσωνα τροφοδοτούν μεγάλες ξηρασίες, πυρκαγιές και καταιγίδες, επιδεινώνοντας τις επιπτώσεις τους στην κοινωνική ευημερία. Οι πλέον ευάλωτοι επηρεάζονται περισσότερο. Οι δε πόλεις θερμαίνονται διπλάσια από τον παγκόσμιο μέσο όρο, θέτοντας σε κίνδυνο τις κοινότητές τους. Παρά τη σοβαρότητα, την ευρεία εξάπλωση και την προβλεπόμενη εντατικοποίηση των καυσώνων, δεν υπάρχει κρατικός μηχανισμός που να εξασφαλίζει τη συντονισμένη δράση και τις λύσεις που απαιτούνται για την προστασία των ανθρώπων από την υπερβολική ζέστη.
Καταρχάς με αυτές τις θερμοκρασίες και την λειψυδρία των τελευταίων μηνών εγώ αν ήμουν πρωθυπουργός θα κήρυττα την Ελλάδα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για φωτιές το καλοκαίρι και θα έκανα έκτακτο σχέδιο κινητοποίησης κατοίκων και στρατού καθαρισμού εύφλεκτης ύλης και βιομάζας σε καίριες περιοχές στα δάση μας, μαζί με σχέδια επιφυλακής και προστασίας. Τα δάση κρατούν σχετικά σταθερές τις θερμοκρασίες (συγκρατώντας νερό και υγρασία μεταξύ άλλων) στη χώρας μας σε μεγάλο βαθμό.
«Κλιματική κρίση» προφανώς δεν είναι μόνο οι πλημμύρες, οι τυφώνες και οι δασικές πυρκαγιές. Είναι και η ακραία ζέστη, οι καύσωνες δηλαδή που στατιστικά έχουν σοβαρές συνέπειες για τον πληθυσμό. Κάτι που είναι πολύ πιθανόν να ζήσουμε το καλοκαίρι που μας έρχεται. Τι μπορούμε να κάνουμε;
Οι δράσεις που μπορούμε να κάνουμε στις πόλεις μας και ειδικά στην Αθήνα μπορούν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες:
1. Την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κόσμου για το πόσο επικίνδυνες για την υγεία είναι οι ψηλές θερμοκρασίες και για το πώς πρέπει να προφυλαχτούμε με εντατικές καμπάνιες σε όλα τα μέσα.
2. Σειρά μέτρων για την προφύλαξη των πιο ευάλωτων κατά την διάρκεια της ακραίας ζέστης, δηλαδή των ανθρώπων άνω των 60, αυτών με προϋπάρχοντα νοσήματα, των γυναικών που είναι έγκυες, νεογνών και μικρών παιδιών, αυτών που εργάζονται σε συνθήκες που τους εκθέτουν σε υψηλές θερμοκρασίες και αυτών που ζουν σε πρόχειρα καταλύματα ή στον δρόμο. Κάθε μια από αυτές τις ομάδες πληθυσμού πρέπει να έχει ειδική μνεία από προληπτικά και υποστηρικτικά μέτρα.
Τέλος, 3. Πρέπει να μπουν συγκεκριμένες προδιαγραφές ώστε ότι κάνουμε στον δημόσιο χώρο, τους δρόμους τις πλατείες και τα πάρκα να χαμηλώνει τις θερμοκρασίες της πόλης. Και αυτό γίνεται με την χρήση πρασίνου, νερού και συγκεκριμένου σχεδιασμού και υλικών.
Η Αθήνα και τα προάστια έχουν πολλά μειονεκτήματα λόγω τη πυκνής δόμησης αλλά και κάποια πλεονεκτήματα γιατί π.χ. είναι κοντά στην θάλασσα. Δεν έχουν όμως πράσινο και αρκετά πάρκα για τους πολίτες. Υπάρχει κάποια «μαγική» συνταγή για να γίνουν καλύτερες οι συνθήκες διαβίωσης;
Η «μαγική» συνταγή είναι να ξεφορτωθούμε αυτοκίνητα και άσφαλτο, όπως και η σκίαση όπου αυτό είναι δυνατό- με δέντρα κατά προτίμηση! Είναι απαραίτητη η αναδιανομή του δημόσιου χώρου έτσι ώστε η προτεραιότητα να μη δίνεται στα ΙΧ παρά σε πυκνές φυτεύσεις πράσινων διαδρομών που ενώνουν υφιστάμενους χώρους πρασίνου όπως και στην δημόσια συγκοινωνία, στην μικροκινιτηκότητα και στους πεζούς.
Στο παρελθόν ασχοληθήκατε ενεργά με την πολιτική. Υπήρξατε και υποψήφια με το κόμμα «Οικολόγοι Πράσινοι», στις εκλογές του 2012. Γιατί τελικά το οικολογικό κίνημα απέτυχε να πείσει τους πολίτες και χρειάστηκε να ενσωματωθεί σε άλλες πολιτικές δυνάμεις για να επιβιώσει;
Αυτό σηκώνει μεγάλη συζήτηση. Δεν έχει εύκολες απαντήσεις.
Πάντως αν δούμε σε παγκόσμιο επίπεδο τον τρόπο που αντιμετωπίζεται το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, δεν πρέπει να είμαστε και πολύ αισιόδοξοι. Η Κίνα, η Ρωσία αλλά και η πιθανή εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ, δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
Όντως!
Η Αττική είχε 3 ποταμούς: τον Κηφισό, τον Ιλισό, και τον Ηριδανό. Το νερό αυτών των ποταμών δεν μπορεί να γίνει εκμεταλλεύσιμο για τους κατοίκους της πόλης;
Οι πόλεις σε όλο το κόσμο καταστρέφουνε μεγάλους αυτοκινητόδρομους για να ξεσκεπάσουν θαμμένους ποταμούς, κανάλια και ρέματα. Και αυτό γιατί τα ποτάμια και οι παρόχθια βλάστηση και πάρκα είναι οι πιο αποτελεσματικές ασπίδες που έχουμε ενάντια στις ακραίες θερμοκρασίες και τις ραγδαίες βροχοπτώσεις που πλέον ξεπερνούν κάθε κανονικότητα. Αν καταφέρουμε και αποκαλύψουμε τους τρεις ποταμούς ,ακομα και μέρος τους, θα μπορούσαμε να χαμηλώσουμε τις θερμοκρασίες γύρω από αυτούς έως 5 με 6 βαθμούς Κελσίου- σωτήριο μέτρο για την μητροπολιτική Αθήνα. Το νερό που θα έπρεπε να γίνει εκμεταλλεύσιμο για την πόλη είναι το νερό των λυμάτων που με μικρούς τοπικούς βιολογικούς καθαρισμούς, όπως γίνεται σε πολλές χώρες του κόσμου, θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τις αρδεύσεις του πρασίνου της. Η χρήση πόσιμου νερού ή και νερού από γεωτρήσεις που φτωχαίνουν τον υδροφόρο ορίζοντα είναι πλέον, στην εποχή της κλιματικής κρίσης, απαράδεκτοι τρόποι άρδευσης.
Να σας κάνω και μια προσωπική ερώτηση; Πόσο σας επηρέασε το γεγονός ότι είστε εγγονή του Στρατή Μυριβήλη, ενός πολυγραφότατου συγγραφέα; Πως τον θυμάστε;
Ο Μυριβήλης είχε μια ιδιαίτερη σχέση με την φύση, η οποία τον μάγευε. Δυστυχώς δεν τον θυμάμαι.