Του Λευτέρη Κουσούλη*
Δεν έχουν τέλος οι κεντροαριστερές περιπέτειες μετά τις εκλογές του 2023, του Μαΐου και του Ιουνίου και φυσικά μετά την βαθιά γραμμή των Ευρωεκλογών, τα αποτελέσματα των οποίων περικλείουν μέσα τους αδιέξοδα και εξαντλημένες προσδοκίες.
Είναι πρωτόγνωρη η συνθήκη στο συγκεκριμένο χώρο κατ’ εξοχήν. Δύο κόμματα, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, κοντά και μακριά ταυτόχρονα, βρίσκονται σε φάση αναζήτησης και κρίσης, με διαφορετικούς τρόπους να εκδηλώνεται αυτή η κρίση, ανάλογα με τις εμπειρίες και τις πρακτικές κάθε συγκεκριμένου σχηματισμού. Πιο έντονα και συγκρουσιακά στον ΣΥΡΙΖΑ , πιο συναινετικά και πολιτισμένα στο ΠΑΣΟΚ. Σε κάθε παρόμοια συνθήκη δεν δοκιμάζονται μόνο τα πρόσωπα και η πολιτική τους δυνατότητα και αντοχή κατανόησης και δράσης, αλλά και οι ίδιοι οι κομματικοί σχηματισμοί, η ανταπόκρισή τους στις ανάγκες της εποχής , πέρα από ένδοξες μνήμες και σβησμένες εποχές.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτα. Ένα κόμμα, προϊόν της κρίσης, ανίκανο μετά την ευπρεπή ήττα του το 2019 να χειριστεί τον εαυτό του, να συζητήσει την διαδρομή του, τα κυβερνητικά θετικά ή αρνητικά του πεπραγμένα, να συναντηθεί με τη νέα συνθήκη και δημιουργικά να προσαρμοσθεί σε αυτή, στάθηκε αμήχανο και αδρανές τέσσερα χρόνια στην αντιπολίτευση. Δέσμιο ιδεολογικών επιλογών που η ζωή διέψευσε και αιχμάλωτο μιας φαντασίας εύκολης επιστροφής στην εξουσία. Η πραγματική ζωή είναι παγερά αδιάφορη απέναντι στα ατομικά σχέδια και τις προσωπικές αυταπάτες. Και κύλισε ο καιρός και ένας άγνωστος, από αλλού, κερδίζει μια εσωκομματική αναμέτρηση, πολύ εύκολα μάλιστα, εναντίον αυτού που προϋπήρξε, του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτά που συμβαίνουν αυτές τις ημέρες στον ΣΥΡΙΖΑ είναι επεισόδια του τέλους του. Ενός τέλους οριστικού, που σε μικρά θεατρικά μονόπρακτα, για τα δελτία ειδήσεων, εμφανίζονται καθημερινά μπροστά μας. Η αποπομπή του ως χθες προέδρου του είναι έκφραση της αγωνίας αυτού του τέλους που τα παλαιά πρόσωπα δεν μπορούν να διαχειριστούν γιατί δεν το αντέχουν. Η περιπέτεια έχει τελειώσει και ανθρώπινα γεννούν θλίψη οι όψεις του τέλους της.
Το ΠΑΣΟΚ δίπλα. Καθηλωμένο στην κάλπη ζει την δική του φαντασία. Η αδυναμία ανάκαμψης του χώρου φάνηκε στις Ευρωεκλογές. Σε μια ευνοϊκή συνθήκη δεν μπόρεσε να βελτιώσει την εκλογική του επίδοση. Αυτά είναι και τα ρευστά όριά του. Η αναζήτηση νέας ηγεσίας που θα πετύχει αυτό που ο κ. Ανδρουλάκης δεν μπόρεσε έχει μια εξωτερικά λογική βάση, παραβλέπει όμως το αρνητικό φορτίο, που το ίδιο το ΠΑΣΟΚ κομίζει, και διαγράφει, πέρα από πρόσωπα ,την εκλογική του απήχηση. Το ίδιο το ΠΑΣΟΚ είναι το όριο.
Τα δύσκολα ζητήματα της ταυτότητας και της εμπειρίας, του βάρους της κληρονομιάς των δύο χώρων, αποφεύγονται ως ενοχλητικά και μένουν εκτός πολιτικής συζήτησης. Η αποφυγή και η μετάθεση δεν αποδίδουν στην πολιτική. Απλώς συντηρούν παλαιές καταστάσεις και διασώζουν μόνο προσωρινά από τους κινδύνους που σαν ψυχρός άνεμος σαρώνει ήδη το παρελθόν και οι τρέχουσες περιπέτειες θα περάσουν σύντομα και αυτές στις αδιάφορες αναμνήσεις.
*Πολιτικός επιστήμονας