NewsEdit Σχεδόν 200 χημικές ουσίες που είναι πιθανό να προκαλούν καρκίνο του μαστού εντοπίστηκαν σε υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών και του χαρτιού, σύμφωνα με έρευνα του ελβετικού μη κερδοσκοπικού οργανισμού «Food Packaging Forum».
Συγκεκριμένα, κατά την έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Frontiers in Toxicology», ανιχνεύτηκαν 189 τέτοιες ουσίες σε υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων 143 σε πλαστικά και 89 σε χαρτί ή χαρτόνι. Για την έρευνα, η επιστημονική ομάδα χρησιμοποίησε έναν πρόσφατα δημοσιευμένο κατάλογο ουσιών που δυνητικά μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του μαστού, τον οποίο ανέπτυξαν ερευνητές του Ινστιτούτου Silent Spring, καθώς και τη βάση δεδομένων (FCCmigex Database) του «Food Packaging Forum» για τις χημικές ουσίες που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, η οποία συγκεντρώνει πληροφορίες από χιλιάδες δημοσιευμένες επιστημονικές μελέτες.
Τα είδη που μελετήθηκαν προέρχονται από αγορές σε περιοχές του κόσμου με υψηλές κανονιστικές ρυθμίσεις για τα υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ και των ΗΠΑ. Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για ισχυρότερα προληπτικά μέτρα για τη μείωση αυτών των χημικών ουσιών στα καθημερινά προϊόντα.
Κάποια από τα πιο γνωστά δυνητικά καρκινογόνα υλικά είναι τα εξής:
1. Βισφενόλη Α (BPA)
Η BPA είναι μια χημική ουσία που χρησιμοποιείται στην παραγωγή πλαστικών και επιχρισμάτων, κυρίως σε δοχεία τροφίμων και μπουκάλια νερού. Η μακροχρόνια έκθεση σε BPA έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, καθώς και διαταραχές του ενδοκρινικού συστήματος.
2. Πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCB)
Τα PCB είναι χημικές ενώσεις που χρησιμοποιούνται κυρίως σε βιομηχανικές εφαρμογές, αλλά μπορούν να βρεθούν και σε πλαστικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα. Η έκθεση σε PCB έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.
3. Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs)
Οι PAH σχηματίζονται κατά το κάψιμο οργανικών υλικών, όπως το ξύλο, το κάρβουνο ή το πετρέλαιο. Όταν τα τρόφιμα ψήνονται ή καπνίζονται, ιδιαίτερα το κρέας, μπορεί να εκτεθούν σε PAH, τα οποία είναι γνωστά καρκινογόνα.
4. Νιτροζαμίνες
Οι νιτροζαμίνες σχηματίζονται όταν οι νιτρικές και νιτρώδεις ενώσεις, που χρησιμοποιούνται συχνά ως συντηρητικά σε κρέατα (π.χ. αλλαντικά), αντιδρούν με αμινοξέα κατά τη θερμική επεξεργασία των τροφίμων. Αυτές οι ενώσεις έχουν καρκινογόνες ιδιότητες και συνδέονται κυρίως με τον καρκίνο του στομάχου και του οισοφάγου.
5. Ακρυλαμίδιο
Το ακρυλαμίδιο είναι μια χημική ουσία που σχηματίζεται φυσικά κατά το μαγείρεμα τροφίμων πλούσιων σε άμυλο σε υψηλές θερμοκρασίες, όπως πατάτες τηγανητές ή ψωμί. Η έκθεση σε υψηλά επίπεδα ακρυλαμιδίου μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
6. Διοξίνες
Οι διοξίνες σχηματίζονται ως παραπροϊόντα της καύσης και μπορούν να ρυπάνουν τα τρόφιμα μέσω του περιβάλλοντος (κυρίως σε ζωικά λίπη). Η παρατεταμένη έκθεση σε διοξίνες έχει συνδεθεί με την εμφάνιση καρκίνου, ειδικά του ήπατος και του λεμφικού συστήματος.
7. Φθαλικές ενώσεις (Phthalates)
Αυτές οι χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται για να μαλακώσουν τα πλαστικά και μπορούν να εισχωρήσουν στα τρόφιμα από πλαστικές συσκευασίες ή εργαλεία κουζίνας. Η έκθεση σε φθαλικές ενώσεις έχει συσχετιστεί με διαταραχές στο αναπαραγωγικό σύστημα και πιθανόν με καρκινογόνες επιδράσεις.
8. Τεφλόν (PFOA/PFOS)
Το τεφλόν χρησιμοποιείται σε αντικολλητικά μαγειρικά σκεύη. Όταν τα σκεύη αυτά υπερθερμανθούν ή υποστούν φθορά, οι ουσίες PFOA και PFOS (που περιλαμβάνονται στην επικάλυψη του τεφλόν) μπορούν να απελευθερωθούν. Αυτές οι ενώσεις έχουν συνδεθεί με καρκίνους, όπως ο καρκίνος των νεφρών και των όρχεων.
Προφυλάξεις:
Για να μειώσουμε την έκθεση σε καρκινογόνες ουσίες που συνδέονται με τρόφιμα, μπορούν να υιοθετηθούν τα εξής μέτρα:
- Προτίμηση γυάλινων ή ανοξείδωτων σκευών για την αποθήκευση τροφίμων.
- Αποφυγή του υπερβολικού ψησίματος ή του καπνίσματος κρεάτων.
- Επιλογή προϊόντων χωρίς BPA και φθαλικές ενώσεις.
- Περιορισμός της κατανάλωσης τροφίμων που περιέχουν συντηρητικά, όπως τα αλλαντικά.
- Χρήση σκευών χωρίς επικάλυψη τεφλόν, ειδικά όταν αυτά είναι φθαρμένα.
Έτσι, μέσω των κατάλληλων πρακτικών μπορούμε να περιορίσουμε σημαντικά τον κίνδυνο έκθεσης σε καρκινογόνες ουσίες από τα τρόφιμα.