NewsEdit Του Θόδωρου Τσίκα*
Ο χειμώνας αλλάζει τις συνθήκες του πολέμου στην περιοχή αυτή της Ευρώπης. Αφενός, λόγω των εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών, υπάρχει μεγάλη καταπόνηση του στρατιωτικού προσωπικού. Αφετέρου, οι μεγάλοι όγκοι χιονιού, πάγου και λάσπης, εμποδίζουν την ομαλή δράση των τεθωρακισμένων. Οι μάχες από κοντά ουσιαστικά σταματούν. Την περίοδο εκείνη γίνονται κυρίως χτυπήματα από μακριά, αεροπορικά, πυραυλικά και βαρέος πυροβολικού.
Με τα χτυπήματα από μακριά όμως, μπορεί να αποδυναμώνεται ο αντίπαλος, αλλά δεν μπορεί να υπάρξουν εδαφικά κέρδη για κανέναν. Είναι βέβαιο, λοιπόν, ότι θα δούμε μεγάλες ρωσικές επιθέσεις και ουκρανικές αντεπιθέσεις, μέχρι να αρχίσει ο χειμώνας, ο οποίος εκεί αρχίζει νωρίς και τελειώνει αργά. Στόχος είναι κάθε πλευρά, να αποκομίσει τα μεγαλύτερα δυνατά εδαφικά κέρδη, πριν αρχίσει ο χειμώνας.
Ιδιαιτέρως, μάλιστα, φέτος αυτός ο στόχος γίνεται ακόμα πιο επιτακτικός. Όλες οι διεθνείς πηγές κάνουν αναφορά για κάποιου τύπου επικείμενες διαπραγματεύσεις. Άρα η κατάσταση στο έδαφος θα αποτελεί το σημείο εκκίνησης των διαπραγματεύσεων αυτών. Ο φετινός χειμώνας θα αποτελέσει κρίσιμο όριο για τις εξελίξεις στο ουκρανικό.
Ειδικά η Ουκρανία, που είναι το θύμα της βάναυσης, αδικαιολόγητης και παράνομης ρωσικής εισβολής, είναι κρίσιμο να πάει στις διαπραγματεύσεις με δυνατά «χαρτιά» στα χέρια της. Με συντονισμένες κινήσεις η ουκρανική ηγεσία διαμορφώνει μια ισχυρή διεθνή συμμαχία που υποστηρίζει κάποιες βασικές αρχές ενός σχεδίου ειρήνης.
Φαίνεται πως γίνεται μια προσπάθεια να αξιοποιηθεί στον ρόλο ενός έντιμου μεσολαβητή ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι. Η Ινδία, μια σημαντική ανερχόμενη χώρα του πλανήτη, διατηρεί καλές σχέσεις με τη Ρωσία. Ταυτοχρόνως, μετά την επίσκεψη του στο Κίεβο, ο Μόντι τόνισε ότι φυσικά και η Ουκρανία θα πρέπει να κάνει ορισμένους συμβιβασμούς, αλλά αυτοί δεν πρέπει να περιλαμβάνουν εδαφικές παραχωρήσεις.
Σε αυτό το σημείο η Ινδία, που φιλοδοξεί να γίνει μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ εφόσον προχωρήσει η μεταρρύθμιση του διεθνούς οργανισμού, συμβαδίζει με όλες τις αποφάσεις της διεθνούς Κοινότητας. Η αναγνώριση εδαφικών παραχωρήσεων και κατακτήσεων μετά από επίθεση εναντίον ενός ανεξάρτητου κράτους, θα σήμαιναν κατάρρευση όλων των διεθνών αρχών που θεσπίστηκαν μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το απαραβίαστο των εξωτερικών συνόρων των κρατών, ο σεβασμός στην εδαφική ακεραιότητα και στην κυριαρχία τους αποτελούν τους θεμέλιους λίθους του διεθνούς συστήματος.
Το αυταρχικό καθεστώς του Πούτιν κατόρθωσε να έχει ορισμένες εδαφικές επιτυχίες, τις πρώτες ουσιαστικά μετά την αρχική φάση της εισβολής, όσο η ακροδεξιά-τραμπική πτέρυγα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος των ΗΠΑ, μπλόκαρε την στρατιωτική και οικονομική αμερικανική βοήθεια στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Από την στιγμή που εγκρίθηκε η νέα φάση της αμερικανικής βοήθειας και επιταχύνθηκε η παράδοση της αντίστοιχης ευρωπαϊκής, η Ουκρανία μπόρεσε να αναλάβει ορισμένες πρωτοβουλίες, όπως η είσοδος ουκρανικών στρατευμάτων σε ρωσικό έδαφος, στην περιοχή του Κουρσκ.
Η νέα φάση θα κριθεί από το κατά πόσο θα αρθεί μια διχογνωμία στον χώρο της Δύσης. Η ουκρανική ηγεσία ζητά να μπορεί να χρησιμοποιεί τα οπλικά συστήματα που της παρέχονται ως βοήθεια από το εξωτερικό, για να χτυπά στόχους βαθιά μέσα στο εσωτερικό της Ρωσίας. Ενώ η Γαλλία και η Βρετανία το επιτρέπουν, οι ΗΠΑ και η Γερμανία παραμένουν προς το παρόν διστακτικές.
Σε μια προσπάθεια της ρωσικής ηγεσίας να εκφοβίσει τις χώρες που βοηθούν την Ουκρανία, αλλάζει το πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας. Ενώ όλες οι πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου δήλωναν μέχρι τώρα ότι θα χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα μόνο σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης, ο Πούτιν διακηρύσσει ότι μπορεί να τα χρησιμοποιήσει και σε περίπτωση επίθεσης με συμβατικά όπλα !
Πέραν του απαράδεκτου αυτής της δήλωσης, αυτή ουσιαστικά δείχνει μια αδυναμία του ρωσικού καθεστώτος, καθώς δείχνει να μην μπορεί να «επιβάλει» διαφορετικά την πολιτική του. Γενικά όλες οι απειλές για χρήση πυρηνικών όπλων από την Ρωσία έχουν χάσει τη δυναμική τους. Επαναλαμβάνονται, κατά καιρούς, για να διασφαλίσουν κάποιες «κόκκινες γραμμές», οι οποίες όμως ξεπερνιούνται χωρίς οι απειλές να μπορούν να πραγματοποιηθούν.
Η ηγεσία της Ρωσίας τώρα επενδύει σε μια νέα τακτική. Να καταστρέψει τις ενεργειακές εγκαταστάσεις της Ουκρανίας, προσπαθώντας να βυθίσει τον άμαχο ουκρανικό πληθυσμό στο σκοτάδι και στο κρύο κατά τη διάρκεια του επερχόμενου χειμώνα. Υπολογίζει ότι έτσι θα αναγκάσει την Ουκρανία να συνθηκολογήσει. Με αυτήν την τακτική όμως κινδυνεύει να χάσει συμμάχους και να απομονωθεί ακόμα περισσότερο διεθνώς.
*Ο Θόδωρος Τσίκας είναι Πολιτικός Επιστήμονας – Διεθνολόγος, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για την Ομοσπονδία της Ευρώπης-ΕΕνΟΕ