NewsEdit Γράφει ο Μελέτης Ρεντούμης*
Η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή ανάμεσα σε Ισραήλ, Χαμάς, Χετζμπολάχ και την ενδεχόμενη πιο ενεργή εμπλοκή του Ιράν έχει σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο σε ανθρώπινες απώλειες, αλλά και στις οικονομίες αρκετών χωρών, τις χρηματοπιστωτικές αγορές καθώς και τα χρηματιστήρια παγκοσμίως.
Η γεωπολιτική αστάθεια στη Μέση Ανατολή, δημιουργεί ανησυχία για τη σταθερότητα των ενεργειακών αγορών καθώς και των χρηματιστηρίων διεθνώς.
Πρέπει να τονιστεί πως στις χώρες της Μέσης Ανατολής παράγεται το μεγαλύτερο ποσοστό του παγκόσμιου πετρελαίου και κάθε σύγκρουση στην περιοχή δημιουργεί κίνδυνο διαταραχών στην παραγωγή και τη μεταφορά του.
Εάν ο πόλεμος εξαπλωθεί περαιτέρω και εμπλακεί το Ιράν, κυρίως αν δεχθεί πλήγματα σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του από το Ισραήλ, ενδέχεται να δούμε μεγάλες αυξήσεις στην τιμή του πετρελαίου σε σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς το Ιράν θα περιορίσει την εξαγωγή πετρελαίου, τόσο προς την Ευρώπη όσο και προς άλλες μεγάλες αγορές του πλανήτη.
Η ίδια τάση στην τιμή πετρελαίου, μπορεί να επιδεινωθεί αν ακολουθήσει την ίδια πολιτική η Σαουδική Αραβία και περιορίσει τις εξαγωγές της για να διατηρήσει όλο και μεγαλύτερα στρατηγικά αποθέματα, σε περίπτωση γενικότερης ανάφλεξης στην περιοχή.
Η άνοδος των τιμών θα έχει άμεσες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, αυξάνοντας το κόστος παραγωγής και μεταφορών στην εφοδιαστική αλυσίδα, με πιθανή επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, ιδίως σε χώρες που βασίζονται στην εισαγωγή ενέργειας.
Έχει παρατηρηθεί γενικά πως οι μεγάλες γεωπολιτικές συγκρούσεις έχουν ιστορικά οδηγήσει σε φυγή των επενδυτών από σημαντικές αγορές μετοχών προς πιο ασφαλείς επενδύσεις, όπως τα ομόλογα, ο χρυσός, και άλλα ασφαλή καταφύγια. Μάλιστα ήδη παρατηρείται αυξημένη ζήτηση για χρυσό και ασφαλή επενδυτικά προϊόντα λόγω της αβεβαιότητας που προκύπτει από την παρούσα σύγκρουση.
Μάλιστα στα περισσότερα χρηματιστήρια, η βραχυπρόθεσμη τάση δείχνει καθοδική πορεία για τις μετοχές που σχετίζονται με την κατανάλωση ενέργειας ή βρίσκονται σε περιοχές που επηρεάζονται άμεσα από την αστάθεια. Επιπλέον, η διεθνής οικονομική αβεβαιότητα και οι ενδεχόμενες κυρώσεις σε εμπλεκόμενες χώρες όπως το Ιράν, θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την κατάσταση στις χρηματοπιστωτικές αγορές και να οδηγήσουν σε συγκεκριμένους κλάδους σε μεγάλες διακυμάνσεις καθώς και σε μεγάλες μειώσεις στις τιμές των μετοχών τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Σε κάθε περίπτωση, ο ΟΠΕΚ θα μπορούσε να προχωρήσει σε αποφάσεις αύξησης της ημερήσιας παραγωγής για να εξισορροπήσει τις τιμές, κάτι όμως που δεν είναι βέβαιο ότι θα συμβεί άμεσα. Η αυξημένη τιμή του πετρελαίου αναμένεται να επηρεάσει αυξητικά τον πληθωρισμό, ειδικά σε ανεπτυγμένες οικονομίες, γεγονός που θα ωθήσει τις κεντρικές τράπεζες σε πιο σφιχτή νομισματική πολιτική.
Σε γενικές γραμμές, η ισορροπία στις αγορές θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την έκβαση της σύγκρουσης. Εάν η σύγκρουση κλιμακωθεί περαιτέρω ή επεκταθεί σε γειτονικές χώρες, οι αγορές ενδέχεται να παραμείνουν ασταθείς για αρκετό χρονικό διάστημα. Από την άλλη, εάν υπάρξουν προσπάθειες εκεχειρίας, ειρήνευσης και μείωσης της έντασης, θα δούμε σταδιακή επαναφορά των τιμών στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Συμπερασματικά θα λέγαμε, πως οι επιπτώσεις της υφιστάμενης πολεμικής σύγκρουσης στις αγορές, εξαρτώνται από τη διάρκεια και την ένταση του πολέμου, καθώς η πολιτική και γεωπολιτική αβεβαιότητα παραμένει ο κύριος παράγοντας εξισορρόπησης, ενώ η ενέργεια και η διαχείριση των πληθωριστικών πιέσεων, θα είναι καθοριστικοί παράγοντες για την παγκόσμια οικονομία τους επόμενους μήνες.
*Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός