Το καλοκαίρι του 1964 (πριν από 53 χρόνια), επί κυβερνήσεως Ενώσεως Κέντρου, είχε εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή του Φεστιβάλ Αθηνών να παιχθεί στο Ηρώδειο το έργο ενός νέου συγγραφέα, του Βαγγέλη Κατσάνη «Οταν οι Ατρείδες…», που τελικά δεν παίχτηκε.
Ο λόγος: έθιγε τον θεσμό της βασιλείας – τι Ατρείδες, δηλαδή, τι Γλίξμπουργκ. Και πώς να μη θιγούν, για λογαριασμό των Α.Μ. οι Ηρακλείς του, όταν στο εν λόγω έργο υπήρχαν καίριες αντιμοναρχικές αιχμές. Ιδού μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το έργο (δημοσιεύθηκε ολόκληρο στο περιοδικό «Θέατρο» του Κώστα Νίτσου, τεύχος 15, Μάης – Ιούνης 1964):
ΟΔΥΣΣΕΑΣ […] Ληστές είμαστε όλοι, Αγαμέμνονα. Κι η εκστρατεία θα γίνει. Κι όσους τριγύρω μαζέψαμε, καθώς ληστές τους κάναμε κι αυτούς να βλέπουν. Κι η εκστρατεία θα γίνει. Ξέρεις καλά τα κέρδη μας, ξέρεις περίκαλα και τις ζημιές μας […] Μια φάρα είμαστε.
ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ […] Οι βασιλιάδες μόνε βασιλιάδες είναι. Τίποτ’ άλλο. Μ’ αίμα και δάκρυο, όσο χρειαστεί των άλλων, τι δικό μας, όποιο, οι θρόνοι μας βαστιούνται.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Ο λαός! Λέξη μισητή κ’ εφεύρεση ανόσια. Ο λαός. Ποιοι είναι αυτοί που θα ζητήσουν από μένα; Οι βασιλιάδες ορίζουν. Κι ο λαός υπακούει. Οι βασιλιάδες προσφέρουνε κι ο λαός δέχεται […]
Στο παλάτι του πατέρα μου διδάχτηκα πως πρέπει οι βασιλιάδες ναν’ σκληροί και μόνο όσο βαστούν τα κότσια τους, με το σπαθί και το μαστίγιο τον θρόνο να διαφεντεύουν και λεύτεροι απ’ του λαού τις γνώμες να ορίζουν […] Μπροστά σ’ ένα νεκρό βασιλιά, όρθιο έναν άλλο χρειάζεται να βρει να τον ζητωκραυγάσει.
Το έργο θα ανέβαινε στο Ηρώδειο αρχικά σε σκηνοθεσία Μίνου Βολανάκη, με πρωταγωνιστή τον Μάνο Κατράκη. Η συνεργασία όμως κάπου σκάλωσε και τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Πέλος Κατσέλης, για να ναυαγήσει με την απαγόρευση. Τελικά ανέβηκε τον επόμενο χειμώνα στο Θέατρο «Κοτοπούλη – Ρεξ», σε σκηνοθεσία και με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Μυράτ, που ήταν και μέλος της κριτικής επιτροπής του Φεστιβάλ που το είχε επιλέξει.
[Απόσπασμα από άρθρο του Δημ. Γκιώνη στην efsyn.gr]
