Πέθανε σε ηλικία 92 ετών ο Αμερικάνος αστροφυσικός Φρανκ Ντρέικ, γνωστός για την “εξίσωση Ντρέικ”, η οποία θέτει παραμέτρους για να υπολογίσει κανείς τον αριθμό εξωγήινων πολιτισμών με τους οποίους θα μπορούσε θεωρητικά να επικοινωνήσει η ανθρωπότητα.
Του Νίκου Σταμπουλόπουλου
Η πρώτη παράμετρος είναι ο αριθμός των άστρων στον γαλαξία μας, που πλέον γνωρίζουμε ότι ξεπερνούν τα 100 δισεκατομμύρια.
Η δεύτερη παράμετρος είναι το πόσα από αυτά τα άστρα έχουν πλανήτες γύρω τους. Στην εποχή που διατύπωσε την εξίσωση του ο Ντρέικ δεν είχε ανακαλυφθεί ούτε ένας πλανήτης εκτός του δικού μας ηλιακού συστήματος. Σήμερα έχουμε εντοπίσει πάνω από 5.000 εξωπλανήτες, και μπορούμε να υπολογίσουμε ότι υπάρχουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια μόνο στον δικό μας γαλαξία.
Η τρίτη παράμετρος είναι το πόσοι από αυτούς τους πλανήτες πληρούν τις βασικές προϋποθέσεις για να φιλοξενήσουν ζωή (όπως τη γνωρίζουμε εμείς τουλάχιστον). Δηλαδή να μην είναι ούτε υπερβολικά κοντά στον ήλιο τους και να ψήνονται, ούτε πολύ μακριά και να είναι όλα παγωμένα. Επίσης, να διαθέτουν ατμόσφαιρα, νερό, κλπ. Έχουμε ανακαλύψει ήδη μπόλικους, και μάλιστα με βαρύτητα παραπλήσια της Γης.
Η τέταρτη παράμετρος είναι το πόσοι από αυτούς τους πλανήτες όντως αναπτύσσουν ζωή, που -προς το παρόν- δεν έχουμε ιδέα αν είναι κάτι εύκολο και συχνό ή εξαιρετικά σπάνιο. Λίγο απίθανο πάντως να είμαστε ο μοναδικός πλανήτης με έμβια όντα σε όλο τον γαλαξία, πόσο μάλλον σε όλο το σύμπαν.
Η πέμπτη παράμετρος είναι το πόσοι από τους πλανήτες που αναπτύσσουν ζωή φιλοξενούν ζωή με νοημοσύνη, που πάλι είναι σχετικό πώς το αντιλαμβάνεται ο καθένας μας και τι είδους πολιτισμό μπορεί να αναπτύξουν τα νοήμονα όντα που ενδεχομένως ζουν σε υπόγειους ωκεανούς ή δεν ενδιαφέρονται καθόλου για την τεχνολογική εξέλιξη.
Η έκτη παράμετρος αφορά το αν οι τεχνολογικά εξελιγμένοι εξωγήινοι πολιτισμοί θα αποκαλύψουν την ύπαρξη τους με ραδιοκύματα, όπως κάνουμε εμείς τα τελευταία 85 χρόνια. Καθόλου δεδομένο δεν είναι βέβαια το να μην έχουν ανακαλύψει άλλους τρόπους επικοινωνίας, ή τα ραδιοκύματα που εκπέμπουν να είναι ασθενικά και να μη μπορούμε να τα καταγράψουμε ή να αναγνωρίσουμε το ότι δεν προέρχονται από φυσικές πηγές (π.χ. αστέρια νετρονίων).
Και η έβδομη και τελευταία παράμετρος είναι η μέση διάρκεια ζωής ενός εξωγήινου πολιτισμού που έχει κατακτήσει την τεχνολογία να εκπέμπει ραδιοκύματα. Μερικοί αιώνες; Χιλιετίες; Εκατομμύρια χρόνια; Πάλι δεν έχουμε ιδέα, και δεν μπορούμε παρά να κάνουμε εικασίες για το πόσο θα αντέξει η ανθρωπότητα χωρίς να καταρρεύσει τεχνολογικά ή να φτάσει να εξαλειφθεί τελείως.
Εγώ θα πρόσθετα κι άλλες δύο παραμέτρους όμως:
α) την απόσταση που βρίσκεται από εμάς ένας εξωγήινος πολιτισμός με τον οποίο θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε κάποιου είδους επικοινωνία. Αν είναι στην άλλη άκρη του γαλαξία λίγο δύσκολο να συνεννοηθούμε, αφού ακόμα κι αν εντοπίσουμε ραδιοκύματα θα έχουν περάσει 100.000 χρόνια από τότε που τα εξέπεμψε, και θα πάρει άλλο τόσο για να φτάσει μέχρι εκεί η απάντηση μας.
Και β) το κατά πόσο ένας τεχνολογικά (και κοινωνικά) εξελιγμένος εξωγήινος πολιτισμός θα είχε την παραμικρή όρεξη να ανοίξει κουβέντα με τύπους που σκοτώνονται μεταξύ τους για πλάκα, πιστεύουν σε ανυπόστατες μπουρδολογίες αγράμματων τσαρλατάνων, εκλέγουν ηλίθιους μαφιόζους για ηγέτες και αντιμετωπίζουν την απειλή μιας περιβαλλοντικής καταστροφής που ίσως τους αφανίσει με το να αντικαθιστούν τα πλαστικά καλαμάκια με χάρτινα.
Πρώτη δημοσίευση στο Facebook