ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΣ Μία νέα παγκόσμια ενεργειακή τάξη διαμορφώνεται λένε τώρα οι Financial Times στο πιο κάτω μεταφρασμένο άρθρο τους:
Την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου το 1945, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Franklin Delano Roosevelt συνάντησε τον Σαουδάραβα βασιλιά Abdul Aziz Ibn Saud στο αμερικανικό καταδρομικό USS Quincy. Ήταν η αρχή μιας από τις πιο σημαντικές γεωπολιτικές συμμαχίες των τελευταίων 70 ετών, κατά την οποία η ασφάλεια των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή ανταλλάσσονταν με πετρέλαιο συνδεδεμένο σε δολάρια.
Αλλά οι καιροί αλλάζουν και το 2023 μπορεί να θυμόμαστε ως το έτος που αυτή η μεγάλη συμφωνία άρχισε να αλλάζει, καθώς διαμορφώθηκε μια νέα παγκόσμια ενεργειακή τάξη μεταξύ Κίνας και Μέσης Ανατολής.
Ενώ η Κίνα αγοράζει για αρκετό καιρό αυξανόμενες ποσότητες πετρελαίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου από το Ιράν, τη Βενεζουέλα, τη Ρωσία και μέρη της Αφρικής στο δικό της νόμισμα, η συνάντηση του Προέδρου Xi Jinping με τους ηγέτες του Συμβουλίου Συνεργασίας της Σαουδικής Αραβίας και του Κόλπου τον Δεκέμβριο σηματοδότησε «τη γέννηση του πετρογιουάν», όπως το είπε ο αναλυτής της Credit Suisse Zoltan Pozsar σε ένα σημείωμα προς τους πελάτες της τράπεζας.
Σύμφωνα με τον Pozsar, «η Κίνα θέλει να ξαναγράψει τους κανόνες της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας», ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για αποδολαριοποίηση των λεγόμενων χωρών BRICS της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας και της Κίνας και πολλών άλλων μερών του κόσμου. μετά την “οπλοποίηση” των συναλλαγματικών αποθεμάτων σε δολάρια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Για αρχή, πολύ περισσότερο εμπόριο πετρελαίου θα γίνει σε ρενμίνμπι (το κινέζικο γουάν). Ο Σι ανακοίνωσε ότι, τα επόμενα τρία έως πέντε χρόνια, η Κίνα όχι μόνο θα αυξήσει δραματικά τις εισαγωγές από τις χώρες του κόλπου αλλά θα εργαστεί για την «πανδιάστατη ενεργειακή συνεργασία». Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να περιλαμβάνει κοινή εξερεύνηση και παραγωγή σε μέρη όπως η Θάλασσα της Νότιας Κίνας, καθώς και επενδύσεις σε διυλιστήρια, χημικά και πλαστικά. Η ελπίδα του Πεκίνου είναι ότι όλα θα πληρωθούν σε renminbi, στο Χρηματιστήριο Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της Σαγκάης, ήδη από το 2025.
Αυτό θα σήμαινε μια τεράστια αλλαγή στο παγκόσμιο εμπόριο ενέργειας. Όπως επισημαίνει ο Pozsar, η Ρωσία, το Ιράν και η Βενεζουέλα αντιπροσωπεύουν το 40 τοις εκατό των αποδεδειγμένων αποθεμάτων πετρελαίου του ΟΠΕΚ+ και όλοι πωλούν πετρέλαιο στην Κίνα με μεγάλη έκπτωση, ενώ οι χώρες του κόλπου αντιπροσωπεύουν άλλο 40 τοις εκατό των αποδεδειγμένων αποθεμάτων. Το υπόλοιπο 20 τοις εκατό βρίσκεται σε περιοχές εντός της τροχιάς της Ρωσίας και της Κίνας.
Όσοι αμφιβάλλουν για την άνοδο του πετρογιουάν και τη μείωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος που βασίζεται στο δολάριο γενικά, επισημαίνουν συχνά ότι η Κίνα δεν απολαμβάνει το ίδιο επίπεδο παγκόσμιας εμπιστοσύνης, κράτους δικαίου ή ρευστότητας αποθεματικού νομίσματος με τις ΗΠΑ. καθιστώντας απίθανο άλλες χώρες να θέλουν να δραστηριοποιηθούν στο renminbi.
Ίσως, αν και η αγορά πετρελαίου κυριαρχείται από χώρες που έχουν περισσότερα κοινά με την Κίνα (τουλάχιστον όσον αφορά τις πολιτικές τους οικονομίες) παρά με τις ΗΠΑ. Επιπλέον, οι Κινέζοι έχουν προσφέρει κάτι σαν ένα οικονομικό δίχτυ ασφαλείας κάνοντας το ρενμίνμπι (κοινώς γουάν) μετατρέψιμο σε χρυσό στα χρηματιστήρια χρυσού της Σαγκάης και του Χονγκ Κονγκ.
Αν και αυτό δεν καθιστά το ρενμίνμπι υποκατάστατο του δολαρίου ως αποθεματικό νόμισμα, το εμπόριο πετρογιουάν ωστόσο έχει σημαντικές οικονομικές και χρηματοοικονομικές επιπτώσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους επενδυτές
Πρώτον, η προοπτική της φθηνής ενέργειας δελεάζει ήδη δυτικές βιομηχανικές επιχειρήσεις στην Κίνα. Σκεφτείτε την πρόσφατη κίνηση της γερμανικής BASF να μειώσει το κύριο εργοστάσιό της στο Ludwigshafen και να μεταφέρει τις χημικές επιχειρήσεις στο Zhanjiang. Αυτή θα μπορούσε να είναι η αρχή αυτού που ο Pozsar αποκαλεί μια τάση «από το αγρόκτημα στο τραπέζι» στην οποία η Κίνα προσπαθεί να συλλάβει περισσότερη παραγωγή προστιθέμενης αξίας σε τοπικό επίπεδο, χρησιμοποιώντας τη φθηνή ενέργεια ως δέλεαρ. (Κάποιοι Ευρωπαίοι κατασκευαστές έχουν επίσης αυξήσει τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ λόγω του χαμηλότερου ενεργειακού κόστους εκεί.)
Δεύτερον. Η πετροπολιτική έρχεται με οικονομικούς κινδύνους αλλά και θετικά. Αξίζει να θυμηθούμε ότι η ανακύκλωση πετροδολαρίων από χώρες πλούσιες σε πετρέλαιο σε αναδυόμενες αγορές όπως το Μεξικό, η Βραζιλία, η Αργεντινή, το Ζαΐρ, η Τουρκία και άλλες από εμπορικές τράπεζες των ΗΠΑ από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και μετά, οδήγησε σε αρκετές κρίσεις χρέους στις αναδυόμενες αγορές. Τα πετροδολάρια επιτάχυναν επίσης τη δημιουργία μιας πιο κερδοσκοπικής, τροφοδοτούμενης με χρέος οικονομίας στις ΗΠΑ, καθώς οι τράπεζες γεμάτες με μετρητά δημιούργησαν κάθε είδους νέες οικονομικές «καινοτομίες» και μια εισροή ξένων κεφαλαίων επέτρεψε στις ΗΠΑ να διατηρήσουν μεγαλύτερο έλλειμμα.
Αυτή η τάση μπορεί τώρα να αρχίσει να αντιστρέφεται. Ήδη, υπάρχουν λιγότεροι ξένοι αγοραστές για ομόλογα των ΗΠΑ . Εάν το πετρογιουάν απογειωθεί, θα τροφοδοτούσε τη φωτιά της αποδολαριοποίησης. Ο έλεγχος από την Κίνα περισσότερων ενεργειακών αποθεμάτων και των προϊόντων που προέρχονται από αυτά θα μπορούσε να είναι ένας σημαντικός νέος παράγοντας στον πληθωρισμό στη Δύση. Είναι ένα πρόβλημα αργής καύσης, αλλά ίσως όχι τόσο αργής όσο πιστεύουν ορισμένοι συμμετέχοντες στην αγορά.
Τι πρέπει να κάνουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι ηγέτες επιχειρήσεων;
Αν ήμουν διευθύνων σύμβουλος μιας πολυεθνικής εταιρείας, θα προσπαθούσα να περιφερειοποιήσω και να τοπικοποιήσω όσο το δυνατόν περισσότερη παραγωγή για να αντισταθμίσω μια πολυπολική αγορά ενέργειας. Θα έκανα επίσης περισσότερη κάθετη ολοκλήρωση για να αντισταθμίσω τον αυξημένο πληθωρισμό στις αλυσίδες εφοδιασμού.
Αν ήμουν υπεύθυνος χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ, θα σκεφτόμουν τρόπους για να αυξήσω την παραγωγή σχιστόλιθου της Βόρειας Αμερικής βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα (και να προσφέρω στους Ευρωπαίους έκπτωση για αυτό), επιταχύνοντας ταυτόχρονα την πράσινη μετάβαση. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για τον οποίο οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να παραπονιούνται για τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού, ο οποίος επιδοτεί την παραγωγή καθαρής ενέργειας στις ΗΠΑ. Η άνοδος του πετρογουάν θα πρέπει να αποτελέσει κίνητρο τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για την Ευρώπη να απομακρυνθούν από τα ορυκτά καύσιμα όσο πιο γρήγορα μπορούν.
Σημ. Μεταφραστή:
Το “πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι” που σκιαγραφείται πεντακάθαρα στο πιο πάνω άρθρο των Financial Times, “δείχνει” (αποδεικνύει στην γλώσσα των μαθηματικών) ότι όλο αυτό ουδεμία σχέση έχει με το κλίμα και την κρίση του αφού πλέον και το αέριο από τα σχιστολιθικό του Τέξας βαφτίστηκε”πράσινη” ενέργεια. Απλώς ήταν στραβό το κλίμα, από την αρχή, και το έφαγε τώρα και ο γάιδαρος, αφού έγινε η Κίνα χαλίφης στην θέση του χαλίφη και “παίζει” το ίδιο παιχνίδι που λάνσαρε ο Νίξον το 71.
Ότι φάγαμε και ότι ήπιαμε, μέχρι εδώ ήταν.
Όπερ τρέχατε τώρα ποδαράκια μου να μην σας χέσει ο κώλος μου, αφού στους σχεδιασμούς του “καλαθιού” του αντιδολάριου της “Ανατολής” του κόκκινου καπιταλισμού, συμμετέχουν και οι υδρογονάνθρακες, που τις τιμές του θα κανονίζει η Κινα….
Τι δεν καταλαβαίνεις;