NewsEdit Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι η σημερινή ημέρα για την ομαλή λειτουργία της αγοράς κόκκινων δανείων, καθώς αναμένεται να συνεδριάσει η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου για να αποφανθεί εάν οι εταιρείες διαχείρισης (servicers) νομιμοποιούνται να επισπεύδουν πλειστηριασμούς για δάνεια που έχουν τιτλοποιηθεί και πωληθεί σε funds.
Με απόφαση που έλαβε το Δικαστήριο του Αρείου Πάγου στις 31 Οκτωβρίου, η υπόθεση παραπέμπεται στην πλήρη Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου που αποτελείται από 29 μέλη. Η απόφαση θα ληφθεί μετά από τη διάσκεψη και κατόπιν θα δημοσιευτεί. Η διαδικασία μέχρι την κοινοποίηση της απόφασης αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον τρεις μήνες, σύμφωνα με πηγές του κλάδου, οι οποίες πάντως αναφέρουν ότι στις κρίσιμες δικαστικές υποθέσεις ο νόμος προβλέπει τη δυνατότητα κοινοποίησης του διατακτικού νωρίτερα στα ενδιαφερόμενα μέρη.
Το ζήτημα που προέκυψε αφορά την παράλληλη και συνδυαστική ισχύ δύο διαφορετικών νόμων για το ίδιο ζήτημα, του νόμου 3156 του 2003 και του νόμου 4356 του 2015. Το ερώτημα που τίθεται από τους οφειλέτες είναι κατά πόσο έχουν οι servicers τη δυνατότητα να προχωρούν οι ίδιοι σε πράξεις εκτέλεσης για λογαριασμό των funds (στα οποία ανήκουν οι απαιτήσεις), όταν η μεταβίβαση των δανειακών απαιτήσεων δεν έχει πραγματοποιηθεί με τον νόμο για τα “κόκκινα δάνεια” του 2015 (4354/2015), αλλά με τον νόμο για την τιτλοποίηση απαιτήσεων του 2003.
Θυμίζεται ότι μέχρι σήμερα, έχουν εκδοθεί τουλάχιστον 11 αποφάσεις εφετείων και πρωτοδικείων οι οποίες αναγνωρίζουν την ικανότητα των εταιρειών διαχείρισης να επισπεύδουν πλειστηριασμούς έναντι των τιτλοποιημένων δανείων. Αυτό που έχει βαρύνουσα σημασία, ωστόσο, είναι ότι ο Άρειος Πάγος έχει εκδώσει, επίσης, απόφαση με αναλυτικό σκεπτικό, που απορρίπτει αυτήν τη δυνατότητα των servicers, γεγονός που προκάλεσε ισχυρούς τριγμούς στον μηχανισμό των αναγκαστικών εκτελέσεων το δεύτερο εξάμηνο του 2022.
Αν και πρόκειται για νομοτεχνικό ζήτημα, ωστόσο, έλαβε πολιτικές διαστάσεις όταν ο υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας διάψευσε από το βήμα της Βουλής τον περασμένο Οκτώβριο τις προσδοκίες των τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης για νομοθετική ρύθμιση που θα έλυνε άμεσα και οριστικά τη διγνωμία των δικαστηρίων.
Κατόπιν τούτου, η απόφαση παραπέμφθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο – διαδικασία χρονοβόρα και επίφοβη για την κουλτούρα πληρωμών εκ μέρους των οφειλετών, την οποία όμως η κυβέρνηση έκρινε αναγκαία δεδομένης της σοβαρότητας του ζητήματος αλλά και των δύο αποφάσεων του Αρείου Πάγου που δικαίωναν τους οφειλέτες.
Το αιτιολογικό της παραπομπής στον Άρειο Πάγο
Σύμφωνα με την πολιτική απόφαση υπ’ αρίθ. 1873 του 2022, ο Άρειος Πάγος κρίνει ότι “πέραν του ότι δημιουργείται ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος, είναι αναγκαίο για την ενότητα της νομολογίας να παραπεμφθεί η υπόθεση στην πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου (…) προκειμένου να κριθεί εάν κατά την παράλληλη και συνδυαστική εφαρμογή των ν. 4354/2015 και ν. 3156/2003 οι Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις του ν. 4354/2015 διαθέτουν την κατ’ εξαίρεση νομιμοποίηση του άρθρου 2 παρ. 4 του άρθρου αυτού, έχοντας και τη δυνατότητα άσκησης διαδικαστικών εν γένει πράξεων, μόνον όταν η μεταβίβαση και η ανάθεση της διαχείρισης των απαιτήσεων στις εν λόγω εταιρείες πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του ανωτέρω ν. 4354/2015 ή, αντιθέτως, διαθέτουν την ανωτέρω νομιμοποίηση ανεξάρτητα από το ειδικότερο νομικό πλαίσιο με βάση το οποίο συντελείται, εκάστοτε, η μεταβίβαση των υπό διαχείριση απαιτήσεων, δηλαδή όχι μόνον όταν η μεταβίβαση και η ανάθεση της διαχείρισης των απαιτήσεων αυτών στις εν λόγω εταιρείες πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4354/2015 αλλά και όταν η μεταβίβαση των απαιτήσεων και η αντίστοιχη ανάθεση της διαχείρισης γίνεται με βάση τις διατάξεις για την τιτλοποίηση των απαιτήσεων του ν. 3156/2003”.
Καθυστερήσεις στους πλειστηριασμούς
Η βασική επίπτωση στη λειτουργία της αγοράς κόκκινων δανείων είναι ότι παρατηρείται σημαντική αύξηση στον αριθμό των δανειοληπτών που ασκούν ανακοπή στη διαδικασία του πλειστηριασμού, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα στις περισσότερες περιπτώσεις. Το γεγονός ότι η κυβέρνηση παρέπεμψε το ζήτημα στο Ανώτατο Δικαστήριο επέφερε καθυστερήσεις στη διαδικασία των πλειστηριασμών, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι δεν εκτελούνται κανονικά αφού εκδοθούν οι σχετικές δικαστικές αποφάσεις.
Εκεί που παρατηρείται από τα δικαστήρια επιφυλακτικότητα και αναβολή της απόφασης μέχρις ότου αποφανθεί ο Άρειος Πάγος είναι στις περιπτώσεις της πρώτης κατοικίας για τις οποίες τα δικαστήρια, τόσο της Αθήνας όσο και της περιφέρειας, διστάζουν να αποφανθούν. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η προεκλογική περίοδος που διανύουμε δεν ευνοεί τις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, ενώ ούτως ή άλλως τα δικαστήρια παραμένουν κλειστά ορισμένες εβδομάδες πριν και μετά την ημερομηνία των εκλογών.
Ο δικηγόρος Αθηνών, Αλέξης Αλεξόπουλος, ανέφερε πρόσφατα, ενδεικτικά, δύο αποφάσεις που εξέδωσε τον Νοέμβριο το Μονομελές Πρωτοδικείο της Αθήνας σε υποθέσεις πελατών του και μία από το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης που εκδόθηκε τον Οκτώβριο. Ανάλογη απόφαση εξέδωσε τον Δεκέμβριο και το Πρωτοδικείο Κέρκυρας. Σε όλες τις περιπτώσεις ακυρώθηκαν πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης από εταιρείες διαχείρισης. Στα τέλη Δεκεμβρίου, αντίστοιχη απόφαση υπέρ δανειολήπτη εξέδωσε και το Μονομελές Πρωτοδικείο Ηλείας, όπως έχει δηλώσει ο δικηγόρος Δημήτρης Δημητρουλόπουλος.
Με αυτά τα δεδομένα,οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας, που έχουν ασκήσει παρεμβάσεις υπέρ των δανειοληιπτών, διατηρούν συγκρατημένη αισιοδοξία ότι το Ανώτατο Δικαστήριο δεν θα ανατρέψει τελικά την απόφαση 822/2022, παρά τις περί του αντιθέτου προσδοκίες των χρηματοδοτικών φορέων.
Πλήθος κόσμου έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο έχει συγκεντρωθεί κρατώντας πανό, την ώρα που η ολομέλεια του Αρείου Πάγου καλείται να αποφασίσει αν θα νομιμοποιήσει τους πλειστηριασμούς κύριων κατοικιών από τις εισπρακτικές, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σε διαμαρτυρία έξω από τον Άρειο Πάγο, σήμερα Πέμπτη 26 Γενάρη 2023 από τις 8.30 π.μ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ διεκδικεί δίκαιη λύση για τα θύματα των επιλογών της κυβέρνησης της ΝΔ, ζητώντας να μην νομιμοποιήθεί η πρακτική που ακολουθείται όλα αυτά τα χρόνια, παρακάμπτοντας εσκεμμένα τον νόμο του ΣΥΡΙΖΑ (ν.4354/2015) λόγω των αυστηρών προϋποθέσεων που θέτει.
«Οι συνθήκες που διαμόρφωσαν οι πολιτικές της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι πλέον μη ανεκτές από το σύνολο της κοινωνίας. Η ΝΔ υπό την καθοδήγηση του “Κυβερνήτη” και του κύκλου συνεργατών του σε Μαξίμου και Υπουργικά γραφεία, ταυτίζεται σαφώς με τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, είτε αυτοί βρίσκονται στον τομέα της ενέργειας και των καυσίμων, είτε βρίσκονται στο τραπεζικό κλάδο, είτε αλλού», ανέφερε χαρακτηριστικά το κάλεσμα που είχε απευθύνει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Δεσμεύσεις ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τη λύση του προβλήματος
Σύμφωνα με τις θέσεις που έχουν εκφραστεί τόσο στο κάλεσμα, όσο και στον δημόσιο διάλογο όλο το προηγούμενο διάστημα, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει δεσμευθεί στην κατάργηση του πτωχευτικού νόμου της ΝΔ και τη δημιουργία πλαισίου προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Έχει δεσμευθεί επίσης σε θεσμοθέτηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την ολιστική αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους, που θα περιλαμβάνει:
– Δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών, μέσω εύχρηστης ψηφιακής πλατφόρμας με δεσμευτικό πλαίσιο για τους πιστωτές.
– Δυνατότητα δικαστικής προσφυγής στις περιπτώσεις, που δεν παράγεται ικανοποιητική λύση μέσω της πλατφόρμας.
– Σχήμα 120 δόσεων για οφειλές προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, με κούρεμα βασικής οφειλής.
Αλ. Φλαμπουράρης: Πιστεύουμε ότι ο Άρειος Πάγος θα συμμεριστεί την αγωνία χιλιάδων αδύναμων δανειοληπτών
«Πιστεύουμε ότι η ολομέλεια του Αρείου Πάγου αν θέλει να ανταποκριθεί στον κοινωνικό της ρόλο, θα συμμεριστεί την αγωνία χιλιάδων αδύναμων δανειοληπτών, να μην χάσουν τη μοναδική τους κατοικία και με την απόφαση της να κόψει το δρόμο στους εκατοντάδες χιλιάδες πλειστηριασμούς» που ετοιμάζουν οι «servicers», τονίζει σε δήλωσή του ο Αλ. Φλαμπουράρης, βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ–Προοδευτική Συμμαχία.
Αναμένοντας την απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου για την υπ. αριθμ. 822/22 απόφαση του τμήματος για την απαγόρευση των πλειστηριασμών από τους servicers, ο Αλ. Φλαμπουράρης, βουλευτή Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ–Προοδευτική Συμμαχία, Συντονιστής ΕΠΕΚΕ και Υπεύθυνος Χρηματοπιστωτικού Τομέα της Κ.Ο, τονίζει:
«Αύριο στις 26.1.2023 η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου συζητάει την υπ’ αριθμ. 822/22 απόφαση του τμήματος βάσει της οποίας απαγορεύεται στις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers) να διενεργούν πλειστηριασμούς για δάνεια που έχουν μεταβιβαστεί από τις τράπεζες με το Ν.3156/2003.
Ελπίζουμε η ολομέλεια του Αρείου Πάγου να μη διαπράξει αυτό που δεν τόλμησε η δεξιά κυβέρνηση της ΝΔ, να ανατρέψει δηλαδή την απόφαση του τμήματος η οποία βάζει εμπόδια στους servicers να προχωράνε σε πλειστηριασμούς. Θέλουμε να τονίσουμε ότι αυτό δεν είναι ένα απλό «τυπικό νομικό» θέμα όπως παρουσιάζεται, αλλά αντίθετα, η τυχόν ανατροπή του ανοίγει διάπλατα το δρόμο στους πλειστηριασμούς 700.000 ακινήτων που βρίσκονται στα χέρια των servicers.
Πιστεύουμε ότι η ολομέλεια του Αρείου Πάγου αν θέλει να ανταποκριθεί στον κοινωνικό της ρόλο, θα συμμεριστεί την αγωνία χιλιάδων αδύναμων δανειοληπτών, να μην χάσουν τη μοναδική τους κατοικία και με την απόφαση της να κόψει το δρόμο στους εκατοντάδες χιλιάδες πλειστηριασμούς. Παράλληλα θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στους δανειολήπτες που βρίσκονται σε δυσχερή θέση με την υποστήριξη του κράτους και με «διευκολύνσεις» των τραπεζών να αρχίσουν να πληρώνουν τις δόσεις του δανείου τους».