Υπερψηφίστηκε από την επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου PEGA το σχέδιο απόφασης το οποίο κάνει λόγο για διάβρωση της δημοκρατίας και διαφθορά στη χώρα μας.
Το τελικό κείμενο της εισηγήτριας Σοφί Ιν’τ Βελντ ψηφίστηκε στην επιτροπή PEGA, στο οποίο υπάρχει αναφορά ακόμη και για επιβολή κυρώσεων στη χώρα μας.
Οι ευρωβουλευτές καταδικάζουν τις καταχρήσεις λογισμικού παρακολούθησης που αποσκοπούν στον εκφοβισμό της αντιπολίτευσης, στη φίμωση των επικριτικών μέσων ενημέρωσης και στη χειραγώγηση των εκλογών. Σημειώνουν ότι οι δομές διακυβέρνησης της ΕΕ δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τέτοιες επιθέσεις και δηλώνουν ότι απαιτούνται μεταρρυθμίσεις.
Μετά την ψηφοφορία, ο πρόεδρος της επιτροπής Γερούν Λέναρς ανέφερε ότι «η έρευνά μας κατέστησε σαφές ότι λογισμικό κατασκοπείας έχει χρησιμοποιηθεί για να παραβιάσει τα θεμελιώδη δικαιώματα και να θέσει σε κίνδυνο τη δημοκρατία σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, με την Πολωνία και την Ουγγαρία να αποτελούν τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις. Η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού πρέπει πάντα να είναι αναλογική και εγκεκριμένη από ανεξάρτητο δικαστικό σώμα, κάτι που δυστυχώς δεν συμβαίνει σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης. Απαιτείται αυστηρότερος έλεγχος σε επίπεδο ΕΕ για να διασφαλιστεί ότι η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού θα αποτελεί εξαίρεση, προκειμένου να διερευνηθούν σοβαρά εγκλήματα, και όχι κανόνας».
Από την πλευρά της, η εισηγήτρια Σοφί Ιντ’Βελτ σημείωσε ότι «σήμερα, η εξεταστική επιτροπή μας ολοκληρώνει το έργο της. Αυτό δε σημαίνει ότι το έργο του Κοινοβουλίου τελείωσε. Σε κανένα θύμα κατάχρησης λογισμικού παρακολούθησης δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη. Καμία κυβέρνηση δεν έχει όντως λογοδοτήσει. Τα κράτη μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δε θα πρέπει να εφησυχάσουν, γιατί σκοπεύω να επιμείνω στην υπόθεση αυτή μέχρι να αποδοθεί δικαιοσύνη».
Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν τη έκθεση στην οποία περιγράφονται λεπτομερώς τα πορίσματα της έρευνας με 30 ψήφους υπέρ, 3 ψήφους κατά και 4 αποχές, καθώς και το κείμενο στο οποίο περιγράφονται οι συστάσεις για το μέλλον με 30 ψήφους υπέρ, 5 κατά και 2 αποχές. Το τελικό κείμενο αναμένεται να υποβληθεί σε ψηφοφορία στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου κατά τη διάρκεια της συνόδου που θα αρχίσει στις 12 Ιουνίου.
«Οι αποκαλύψεις σχετικά με τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού και την παρακολούθηση δημοσιογράφων από την ΕΥΠ σκιαγραφούν μια πολύ ανησυχητική ιστορία ενός περίπλοκου και αδιαφανούς δικτύου σχέσεων, πολιτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων, ευνοιών και νεποτισμού,καθώς και πολιτικής επιρροής. Είναι εύκολο να χαθεί κανείς στον λαβύρινθο. Ωστόσο, εμφανίζονται ορισμένα μοτίβα. Η πολιτική πλειοψηφία χρησιμοποιείται για την προώθηση συγκεκριμένων συμφερόντων και όχι για το γενικό συμφέρον, ιδίως με τον διορισμό συνεργατών και πιστών σε καίριες θέσεις όπως στην ΕΥΠ, την ΕΑΔ και την Krikel», αναφέρει το σχέδιο απόφασης της Επιτροπής PEGA και συνεχίζει: «Λαμβάνοντας υπόψη ότι το κατασκοπευτικό λογισμικό, ενδεχομένως σε συνδυασμό με τη νόμιμη παρακολούθηση, χρησιμοποιείται ως εργαλείο πολιτικής εξουσίας και ελέγχου στα χέρια της ανώτατης πολιτικής ηγεσίας της χώρας· Οι μηχανισμοί εκ των προτέρων ελέγχου και κατασταλτικού ελέγχου έχουν αποδυναμωθεί σκόπιμα και αποφεύγεται η διαφάνεια και η λογοδοσία. Δημοσιογράφοι που ασκούν κριτική ή υπάλληλοι που καταπολεμούν τη διαφθορά και την απάτη αντιμετωπίζουν εκφοβισμό και εμπόδια και δεν υπάρχει προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος».
«Η Ελλάδα διαθέτει κατ’ αρχήν ένα αρκετά ισχυρό νομικό πλαίσιο. Ωστόσο, οι νομικές τροποποιήσεις έχουν αποδυναμώσει τις κρίσιμες διασφαλίσεις και οι πολιτικοί διορισμοί σε βασικές θέσεις αποτελούν εμπόδιο για τον έλεγχο και τη λογοδοσία», αναφέρει επίσης.
«Η κατασκοπεία για πολιτικούς λόγους δεν είναι νέο φαινόμενο για την Ελλάδα, αλλά οι νέες τεχνολογίες κατασκοπευτικού λογισμικού καθιστούν πολύ ευκολότερη την παράνομη παρακολούθηση, ιδίως σε ένα πλαίσιο σοβαρής αποδυνάμωσης των διασφαλίσεων. Σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις, όπως η Πολωνία,η κατάχρηση του κατασκοπευτικού λογισμικού δεν φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας ολοκληρωμένης αυταρχικής στρατηγικής, αλλά εργαλείο που χρησιμοποιείται σε ad hoc βάση για πολιτικά και οικονομικά οφέλη.Ωστόσο, διαβρώνει εξίσου τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου και αφήνει μεγάλα περιθώρια για διαφθορά, ενώ αυτή η περίοδος κρίσεων απαιτεί αξιόπιστη και υπεύθυνη ηγεσία», αναφέρει σε άλλο σημείο.
Predator και ΕΥΠ αλληλοσυμπληρώνονταν
Στην έκθεση υπάρχει η αναφορά για ταύτιση των παρακολουθήσεων μέσω του παράνομου λογισμικού Predator με τις υποκλοπές της ΕΥΠ. Στις σελίδες που αφορούν την Ελλάδα, οι ευρωβουλευτές συμφωνούν ότι οι παρακολουθήσεις οδηγούν απευθείας στο στενό πυρήνα του γραφείου του Έλληνα Πρωθυπουργού.
«Ο Δημητριάδης είναι ανιψιός του πρωθυπουργού Μητσοτάκη και μέχρι τον Αύγουστο του 2022 γενικός γραμματέας στο γραφείο του. Σε αυτόν τον ρόλο, ήταν υπεύθυνος για τις επαφές της κυβέρνησης με την ΕΥΠ. Αναγκάστηκε να παραιτηθεί στις 5 Αυγούστου 2022 μετά την αποκάλυψη ότι η ΕΥΠ είχε υποκλέψει το τηλέφωνο του Ανδρουλάκη. Αρχικά, η παραίτησή του αποδόθηκε στο τοξικό πολιτικό περιβάλλον, αλλά αργότερα, ο Πρωθυπουργός του απέδωσε την πολιτική ευθύνη για την υποκλοπή του Ανδρουλάκη και άλλων πολιτικών προσώπων», σημειώνεται από τους ευρωβουλευτές.
«Ο πρώην επικεφαλής της ΕΥΠ, Παναγιώτης Κοντολέων, παραδέχθηκε στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής την “κοινωνική του σχέση” με τον Δημητριάδη. Ο Κοντολέων διορίστηκε από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, αλλά χρειάστηκε να προσαρμοστούν ορισμένες διατάξεις του νόμου ώστε να καταστεί δυνατός ο διορισμός του. (…)
Ο Δημητριάδης είναι επίσης στενά συνδεδεμένος με διάφορους τρόπους με τον Φέλιξ Μπίτζιο και τον Γιάννη Λαβράνο. Οι τρεις άνδρες είναι προσωπικά γνωστοί. Ο Δημητριάδης και ο Λαβράνος είναι κουμπάροι και ο Δημητριάδης είναι νονός του δεύτερου παιδιού του Λαβράνου. Ο Δημητριάδης συνδεόταν επίσης έμμεσα με τον Μπίτζιο μέσω επιχειρηματικών συναλλαγών με τον αδελφό του Μπίτζιου», τονίζεται με λεπτομέρεια.
Για να βοηθήσουν στην αποκάλυψη περιστατικών παράνομης παρακολούθησης, οι ευρωβουλευτές προτείνουν τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού τεχνολογικού εργαστηρίου, δηλαδή ενός ανεξάρτητου ερευνητικού ινστιτούτου με αρμοδιότητες για τη διερεύνηση της επιτήρησης, την παροχή νομικής και τεχνολογικής υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου συσκευών, αλλά και για τη διενέργεια εγκληματολογικής έρευνας. Θέλουν επίσης νέα νομοθεσία για τη ρύθμιση της ανακάλυψης, του διαμοιρασμού, της επίλυσης και της εκμετάλλευσης των τρωτών σημείων.
Εξωτερική πολιτική
Όσον αφορά στις τρίτες χώρες και τα μέσα εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, οι ευρωβουλευτές θα ήθελαν να διερευνήσουν σε βάθος τις άδειες εξαγωγής κατασκοπευτικού λογισμικού, την αυστηρότερη επιβολή των κανόνων της ΕΕ για τον έλεγχο των εξαγωγών, μια κοινή στρατηγική κατασκοπικού λογισμικού ΕΕ-ΗΠΑ, συνομιλίες με το Ισραήλ και άλλες τρίτες χώρες για τη θέσπιση κανόνων σχετικά με την εμπορία και τις εξαγωγές κατασκοπευτικού λογισμικού και να διασφαλιστεί ότι η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ δεν στηρίζει την απόκτηση και τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού.
Η Επιτροπή PEGA συμπεραίνει ότι στην Ελλάδα έχουν σημειωθεί παραβάσεις και κακοδιοίκηση κατά την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης και προτείνει δέκα μέτρα, μεταξύ άλλων και τη συμμετοχή της Europol στις έρευνες.
Η Επιτροπή PEGA καλεί την Ελλάδα να προχωρήσει στις εξής κινήσεις:
- Να αποκαταστήσει επειγόντως και να ενισχύσει τις θεσμικές και νομικές διασφαλίσεις, συμπεριλαμβανομένων αποτελεσματικών εκ των προτέρων και εκ των υστέρων ελέγχων, καθώς και ανεξάρτητων μηχανισμών εποπτείας.
- Να ανακαλέσει επειγόντως όλες τις άδειες εξαγωγής που δεν συνάδουν πλήρως με τον κανονισμό για τα είδη διπλής χρήσης και να διερευνήσει τις καταγγελίες για παράνομες εξαγωγές, μεταξύ άλλων στο Σουδάν.
- Να διασφαλίσει ότι οι αρχές μπορούν να διερευνούν ελεύθερα και ανεμπόδιστα όλες τις καταγγελίες για τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού.
- Να αποσύρει επειγόντως την τροπολογία 826/145 του νόμου 2472/1997, με την οποία καταργήθηκε η δυνατότητα της ΑΑΔΕ να ενημερώνει τους πολίτες για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών.
- Να αποκαταστήσει την πλήρη ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και όλων των αρμόδιων εποπτικών οργάνων, όπως ο Διαμεσολαβητής και οι αρχές προστασίας δεδομένων, ώστε να διασφαλιστεί η πλήρης συνεργασία και πρόσβαση όλων των εποπτικών φορέων στις πληροφορίες και η παροχή πλήρους ενημέρωσης σε όλα τα θύματα.
- Να αντιστρέψει τη νομοθετική τροποποίηση του 2019 που έθεσε την ΕΥΠ υπό τον άμεσο έλεγχο του πρωθυπουργού.Να εφαρμόσει επειγόντως την οδηγία για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος.
- Να διασφαλίσει την ανεξαρτησία της ηγεσίας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ).
- Να ξεκινήσει επειγόντως αστυνομική έρευνα μετά την εικαζόμενη κατάχρηση κατασκοπευτικού λογισμικού και να κατασχέσει φυσικά αποδεικτικά στοιχεία για πληρεξούσιους, εταιρείες μεσιτείας και πωλητές κατασκοπευτικού λογισμικού που συνδέονται με μολύνσεις από κατασκοπευτικό λογισμικό.
- Να καλέσει την Europol να συμμετάσχει αμέσως στις έρευνες.
Στο πόρισμα-κόλαφο της Εξεταστικής Επιτροπής PEGA, το οποίο διαπιστώνει την ταύτιση των παρακολουθήσεων μεταξύ ΕΥΠ και Predator και τις στενούς δεσμούς μεταξύ Κυβέρνησης-ΕΥΠ-Ιδιωτών που εμπορεύονται τα παράνομα λογισμικά και οδηγούν απευθείας στο στενό πυρήνα του Πρωθυπουργικού Γραφείου, αναφέρθηκε με δηλώσεις του ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Στέλιος Κούλουγλου.
«Το πόρισμα σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα αρνητικές εντυπώσεις που προκάλεσε η κυνική προσπάθεια συγκάλυψης και άρνησης συνεργασίας, έφερε το Μητσοτάκη και την Ελλάδα, στην ίδια κατηγορία με τις ακροδεξιές κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας. Ένας Όρμπαν των Βαλκανίων που εκθέτει τη χώρα διεθνώς» επισημαίνει, υπογραμμίζοντας πως το πόρισμα, το οποίο εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία από την αρμόδια επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου, «επισημαίνει με πολύ καυστικό τρόπο την απόπειρα συγκάλυψης της κυβέρνησης μέσω της τροπολογίας “Πικραμένου” και του νέου νόμου που αποκλείει τα θύματα από την ενημέρωσή τους και καλεί σε επαναφορά στο προηγούμενο καθεστώς».
Επιπλέον, την καλεί να ανακαλέσει επειγόντως της άδειες εξαγωγής του Predator και να ερευνήσει πραγματικά τις εταιρείες που εμπορεύονται το παράνομο λογισμικό, υπόθεση για την οποία διεξάγει έρευνα η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Ακολουθεί η ολόκληρη ανακοίνωση του ευρωβουλευτή Στέλιου Κούλουγλου:
Μετά την έγκριση από την Εξεταστική Επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του Πορίσματος και της Σύστασης για τη χρήση παράνομου λογισμικού παρακολούθησης, ο ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής Στέλιος Κούλογλου προχώρησε στην ακόλουθη δήλωση:
Η Εξεταστική Επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διερεύνηση της χρήσης κακόβουλου κατασκοπευτικού λογισμικού στα κράτη μέλη της ΕΕ, ενέκρινε σήμερα το πόρισμα και τη σύστασή της μετά τις πολύμηνες έρευνες. Ειδικότερα στα εκτενή κεφάλαια που αφορούν στην Ελλάδα, και υπερψηφίστηκαν με συντριπτική πλειοψηφία, καταγράφει με απόλυτη σαφήνεια και με κάθε λεπτομέρεια, την ταύτιση των παρακολουθήσεων μεταξύ ΕΥΠ και Predator και τις στενούς δεσμούς μεταξύ Κυβέρνησης-ΕΥΠ-Ιδιωτών που εμπορεύονται τα παράνομα λογισμικά και οδηγούν απευθείας στο στενό πυρήνα του Πρωθυπουργικού Γραφείου.
Παράλληλα επισημαίνει με πολύ καυστικό τρόπο την απόπειρα συγκάλυψης της κυβέρνησης μέσω της τροπολογίας “Πικραμένου” και του νέου νόμου που αποκλείει τα θύματα από την ενημέρωσή τους και καλεί σε επαναφορά στο προηγούμενο καθεστώς. Η Εξεταστική επιτροπή εγκαλεί την Ελλάδα να αποκαταστήσει την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και των ανεξάρτητων αρχών όπως η ΑΔΑΕ και, μάλιστα, να εγγυηθεί την ακεραιότητα των επικείμενων εκλογών. Τέλος, την καλεί να ανακαλέσει επειγόντως της άδειες εξαγωγής του Predator και να ερευνήσει πραγματικά τις εταιρείες που εμπορεύονται το παράνομο λογισμικό, υπόθεση για την οποία διεξάγει έρευνα η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία μετά από τις αποκαλύψεις μας.
Όσο και αν στο εσωτερικό της χώρας ο Κυριάκος Μητσοτάκης ισχυρίζεται ότι δεν γνώριζε τι συνέβαινε στο γραφείο του, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, λειτουργούν και επιβεβαιώνουν με τον πιο επίσημο και κατηγορηματικό τρόπο, τώρα και με ένα “πόρισμα-κόλαφο” ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός παρακολουθούσε πολιτικούς αντιπάλους και υπουργούς του, δημοσιογράφους, επιχειρηματίες, την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων ακόμη και τις οικογένειές τους και επιχείρησε να τα συγκαλύψει με παλινωδίες αλλά και με στοχευμένη νομοθέτηση.
Όταν παρουσιάστηκε το προσχέδιο της πορίσματος το Νοέμβριο του 2022, αρκετοί υποστηρικτές της κυβέρνησης έσπευσαν να δηλώσουν ότι δεν ήταν το τελικό πόρισμα που θα ψηφιστεί. Θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί τους: Αυτό που ψηφίσαμε σήμερα είναι κατά πολύ χειρότερο για την κυβέρνηση Μητσοτάκη !
Γιατί στη διάρκεια αυτών των μηνών, και την επεξεργασία που κάναμε στην Επιτροπή, προσθέσαμε ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες και αδιάσειστα στοιχεία ενώ επικαιροποιήθηκε με βάση τις νεότερες αποκαλύψεις για τα εργα και τις ημέρες της ΝΔ γύρω από τις υποκλοπές. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, αποδεικνύει τις τεράστιες ευθύνες της κυβέρνησης Μητσοτάκη, την κεντρική καθοδήγηση από το Μέγαρο Μαξίμου αλλά και τη μαζική κλίμακα που είχαν προσλάβει οι υποκλοπές από ΕΥΠ και Predator στην Ελλάδα.
Το πόρισμα σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα αρνητικές εντυπώσεις που προκάλεσε η κυνική προσπάθεια συγκάλυψης και άρνησης συνεργασίας, έφερε το Μητσοτάκη και την Ελλάδα, στην ίδια κατηγορία με τις ακροδεξιές κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας. Ένας Όρμπαν των Βαλκανίων που εκθέτει τη χώρα διεθνώς.