Newsroom Team Με ένα εκτενές, σημερινό του ρεπορτάζ, το Politico αναλύει τις σχέσεις της Greek Mafia με την Ελληνική Αστυνομία και θίγει το ζήτημα της υπερβολικής αστυνομικής βίας και καταστολής, καθώς και το θέμα της διαφθοράς στους κόλπους της ΕΛ.ΑΣ.
Από την αρχή μάλιστα του θέματος, χαρακτηρίζει την κατάσταση που επικρατεί στην αστυνομία ως «το μεγαλύτερο έγκλημα στην Ελλάδα», επικαλούμενο πολιτικούς της αντιπολίτευσης, οι οποίοι τοποθετούν το ζήτημα της ασφάλειας και της επιβολής του νόμου στο επίκεντρο.
Στα πρωτοσέλιδα η ΕΛΑΣ για τους λάθος λόγους
«Η ελληνική αστυνομία συνεργάζεται με το έγκλημα αντί να καταπολεμά το έγκλημα», είπε ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, προσθέτοντας ότι «η ελληνική μαφία βρίσκεται στην αστυνομία».
Σίγουρα, η ελληνική αστυνομία βρέθηκε στα πρωτοσέλιδα για όλους τους λάθος λόγους τελευταία, χάρη στην υποτιθέμενη εμπλοκή αξιωματούχων της σε συμμορίες μαφίας που εκμεταλλεύονται παράνομους οίκους ανοχής και καζίνο.
Η δολοφονία ενός 16χρονου Ρομά κατά τη διάρκεια καταδίωξης της αστυνομίας, ο φερόμενος βιασμός σε αστυνομικό τμήμα του κέντρου της Αθήνας και πλήθος καταγγελιών για αστυνομική βία.
Η ελληνική αστυνομία έχει μακρά ιστορία διαφθοράς και υπερβολικής χρήσης βίας, αλλά από τότε που εξελέγη η Νέα Δημοκρατία το 2019 — με ατζέντα νόμου και τάξης— οι καταγγελίες έχουν αυξηθεί στα ύψη.
Σε πρόσφατες διαδηλώσεις μετά τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη, η αστυνομία κατηγορήθηκε για χρήση αδικαιολόγητης βίας κατά τη διάρκεια ειρηνικών συγκεντρώσεων, με πολλά βίντεο να αποκαλύπτουν τη βαρβαρότητα. Σε μια περίπτωση, αστυνομικοί κινήθηκαν προς μια ομάδα ειρηνικών διαδηλωτών με μοτοσικλέτες και πέταξαν κροτίδες στα πόδια τους. Οι εισαγγελείς διέταξαν τη διενέργεια έρευνας όταν ένα αστυνομικός γερανός κινήθηκε με μεγάλη ταχύτητα σε κάδους σκουπιδιών θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή διαδηλωτών.
Η παραίτηση του αρχηγού
Ο αρχηγός της αστυνομίας Κωνσταντίνος Σκούμας αντικαταστάθηκε τον Μάρτιο.
Σε μια ανοιχτή επιστολή, ο Σκούμας υπερασπίστηκε τη θητεία του και κατηγόρησε τους πολιτικούς που τον εξανάγκασαν σε παραίτηση, λέγοντας ότι δεν θα γίνει «ο αποδιοπομπαίος τράγος κανενός» και υποστηρίζοντας ότι οι ενέργειές του «προκάλεσαν έντονη δυσαρέσκεια σε ορισμένα κέντρα εξουσίας, που, ως αποτέλεσμα, οδήγησαν στη βίαιη λήξη της θητείας μου». Η αντιπολίτευση κατηγορεί τόσο την αστυνομία όσο και το υπουργείο Εσωτερικών που την εποπτεύει. «Η ατιμωρησία, η καλλιέργεια μιας νοοτροπίας omerta, η έλλειψη λογοδοσίας είναι δυστυχώς χαρακτηριστικά του τρόπου λειτουργίας της ελληνικής αστυνομίας, με την ανοχή, αν όχι τη συνενοχή, του υπουργείου», δήλωσε ο Γιώργος Καμίνης του σοσιαλιστικού κόμματος ΠΑΣΟΚ.
Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Τάκης Θεοδωρικάκος ανταπέδωσε, χαρακτηρίζοντας τις κατηγορίες του ΣΥΡΙΖΑ «συκοφαντικές» και «εθνικά επιζήμιες», καθώς θα μπορούσαν ενδεχομένως να ανησυχήσουν τους τουρίστες. «Καθημερινή μας έγνοια στην πράξη είναι η ασφάλεια των πολιτών, γι’ αυτό και δίνουμε τέλος στην ανομία και την παραβατικότητα», είπε σε πρόσφατη επίσκεψη σε αστυνομικό τμήμα. «Γι’ αυτό το 2022 η ελληνική αστυνομία συνέλαβε 7.000 λαθρομετανάστες στην Αττική και τώρα τοποθετούμε 600 νέους ειδικούς φρουρούς στα αστυνομικά τμήματα Αττικής», είπε ο Θεοδωρικάκος, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα είναι μια ασφαλής χώρα.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Άκης Σκέρτσος δήλωσε ότι υπήρξε μείωση όλων των μεσαίων και χαμηλών ποσοστών εγκληματικότητας κατά τη διάρκεια της θητείας της κυβέρνησης.
Συγκρίνοντας τον Ιανουάριο με τον Αύγουστο του 2019 με την ίδια περίοδο του 2022, σημειώθηκε μείωση κατά 15% στις κλοπές και κατά 35% στις ληστείες.
Εκτόξευση καταγγελιών
Το 2022, τα προκαταρκτικά στοιχεία του Συνηγόρου του Πολίτη έδειξαν αύξηση 50% στις καταγγελίες πολιτών κατά της αστυνομίας σε σύγκριση με το 2019, την τελευταία χρονιά πριν από την πανδημία, και αύξηση 14% στα περιστατικά αστυνομικών πράξεων με ρατσιστικά κίνητρα. «Ο τόνος που δίνεται από την πολιτική αλλά και τη φυσική, επιχειρησιακή ηγεσία των δυνάμεων ασφαλείας παίζει αναμφίβολα ζωτικό ρόλο» σε αυτές τις αυξήσεις, δήλωσε στο Politico ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης. Ο Ποττάκης είπε ότι η στάση της κυβέρνησης απέναντι στην αστυνομία ήταν «υπερβολικά υποστηρικτική» και θα μπορούσε να «παρερμηνευθεί» από τους αξιωματικούς, κάνοντάς τους να πιστεύουν ότι έχουν την άδεια να κάνουν ό,τι θέλουν.
Ένα από τα πρώτα καθήκοντα της κυβέρνησης μετά την ανάληψη των καθηκόντων του πριν από τέσσερα χρόνια ήταν να ανασυστήσει μια μονάδα δικυκλιστών της ΕΛΑΣ που είχε διαλυθεί υπό την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Πολλοί από τους 1.500 νεοσύλλεκτους επιστρατεύτηκαν από τις τάξεις των στρατιωτικών ειδικών δυνάμεων, παρακάμπτοντας την αστυνομική σχολή.
Οι προσπάθειες της Νέας Δημοκρατίας να ιδρύσει την πρώτη πανεπιστημιακή αστυνομική δύναμη στην Ευρώπη απέτυχαν επίσης. Μια ειδική μονάδα με 1.000 αξιωματικούς δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο, αλλά δεν έχει ακόμη πατήσει το πόδι της στις πανεπιστημιουπόλεις.
Η ιδέα είναι τόσο αντιδημοφιλής που στις σπάνιες περιπτώσεις που αξιωματικοί της μονάδας έχουν αποτολμήσει να βρεθούν κοντά σε πανεπιστήμια, συνοδεύονται από τα ΜΑΤ.
Περίπου 600 αξιωματικοί που προορίζονται για την αστυνομία του Πανεπιστημίου έχουν ήδη μετατεθεί σε άλλα τμήματα, επιβεβαίωσε η αστυνομία. Τον περασμένο μήνα, ένας αξιωματικός πυροβόλησε με το όπλο του στον αέρα έξω από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο κέντρο της πρωτεύουσας κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με νεαρούς κουκουλοφόρους.
Ο κ. Θεοδωρικάκος είπε ότι τέτοια περιστατικά συνέβησαν επειδή στην προεκλογική περίοδο κάποιοι θέλουν «να τινάξουν στον αέρα το πολιτικό κλίμα». Πρόσθεσε ότι κάποιοι «θέλουν ακόμη και νεκρό», ένα σχόλιο που επικρίθηκε έντονα από την αντιπολίτευση. «Ας σταματήσουμε να παίζουμε παιχνίδια σε βάρος της σοβαρότητας των θεμάτων, όπως έκανε ο Μητσοτάκης με την πανεπιστημιακή αστυνομία», δήλωσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης. «Έφτιαξε ένα σώμα που πληρώθηκε από τους Έλληνες φορολογούμενους, δεν έκανε τίποτα επί της ουσίας και αντί να ζητήσει συγγνώμη συνεχίζει να κάνει το ίδιο», σημείωσε.
Κατάχρηση εξουσίας
Η αστυνομία έχει επίσης κατηγορηθεί ότι καταφεύγει σε βία και εκφοβισμό για να εμποδίσει τους δημοσιογράφους που καλύπτουν διαδηλώσεις και την προσφυγική κρίση στα νησιά της χώρας.
«Έχουμε περιπτώσεις αστυνομικών που συλλαμβάνουν, ακόμη και ξεγυμνώνουν δικηγόρους και δημοσιογράφους ή τους εξευτελίζουν, παρόλο που γίνεται γνωστή η επαγγελματική τους ταυτότητα», είπε ο Ποττάκης, ο Συνήγορος του Πολίτη. «Στοχοποιούνται κυρίως οι νέοι. Το στοιχείο της ηλικίας φαίνεται να λειτουργεί ως ενθάρρυνση».
Τον περασμένο Δεκέμβριο, ένα 16χρονο αγόρι Ρομά πέθανε αφού πυροβολήθηκε στο κεφάλι από αστυνομικούς που τον κυνηγούσαν αφού έφυγε από πρατήριο βενζίνης χωρίς να πληρώσει 20 ευρώ για καύσιμα.
Μια 19χρονη κοπέλα ανέφερε ότι είχε βιαστεί σε ένα σταθμό από δύο αστυνομικούς που βιντεοσκόπησαν τη δράση τους στο κεντρικό αστυνομικό τμήμα το 2022. Οι εμπλεκόμενοι αστυνομικοί ισχυρίστηκαν πως το σεξ ήταν συναινετικό. Έχουν τεθεί σε αναστολή εν αναμονή της έρευνας.
«Οδεύουμε από το ένα φιάσκο στο άλλο», είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Σπίρτζης.
«Πού είναι οι εσωτερικές έρευνες που έχουν διεξαχθεί; Δεν υπάρχουν πληροφορίες, κανείς δεν έχει τιμωρηθεί».
Τον Ιανουάριο, ο εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου Ισίδωρος Ντογιάκος και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Τάκης Θεοδωρικάκος διέταξαν έρευνα για τις σχέσεις ανώτερων αστυνομικών στελεχών και μελών της μαφίας, αφού διέρρευσαν συνομιλίες που έδειχναν αρχηγούς συμμοριών να διαπραγματεύονται με αξιωματικούς για να συνεχίσουν ανενόχλητοι τις δραστηριότητές τους.
Αυτή δεν ήταν η πρώτη αναφορά που συνδέεται την αστυνομία με το οργανωμένο έγκλημα.
Ενεργοί και απόστρατοι αστυνομικοί κατηγορούνται, μαζί με μέλη της μαφίας, για εκτεταμένη διαφθορά, με την εγκληματική οργάνωση να διαχειρίζεται ένα δίκτυο προστασίας που περιλαμβάνει 900 επιχειρήσεις — από κλαμπ μέχρι οίκους ανοχής και καζίνο — με τζίρο τουλάχιστον 1 εκατομμύριο ευρώ το μήνα.
Η ερευνητική ιστοσελίδα Reporters United αποκάλυψε πώς ένας αξιωματούχος που εμπλέκεται στο δίκτυο προήχθη σε διευθυντή του Τμήματος Ασφάλειας Αττικής, μια από τις σημαντικότερες θέσεις στη μάχη κατά του οργανωμένου εγκλήματος.
Η αστυνομία αργότερα ισχυρίστηκε ότι δεν γνώριζε τις κατηγορίες εναντίον του αστυνομικού.
«Η σχέση εμπιστοσύνης των πολιτών με την αστυνομία διαρρηγνύονται, όταν αυτοί που παραβιάζουν τον όρκο τους δεν τιμωρούνται», σημείωσε ο κ. Ποττάκης.
