Είτε το θέμα αφορά την Ουκρανία, τη Ρωσία ή ακόμη και τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς, η εντύπωση στους κύκλους της ΕΕ είναι ότι Αυστρία και Ουγγαρία, είναι απολύτως συντονισμένες.
“Πρόκειται για κλασική αυστριακή συμπεριφορά”, δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ στο POLITICO, επιμένοντας στην ανωνυμία του. “Μην γελιέστε: πρόκειται για τη δυαδική μοναρχία που ανασταίνεται από τον τάφο”.
Η Βιέννη, όπως υποστηρίζουν οι επικριτές της, εκμεταλλεύεται το αδιέξοδο που θα προκαλέσει στην ΕΕ, το επαπειλουμενο Ουγγρικό βέτο για παροχή 50 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία αλλά και για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της χώρας, για να προωθήσει παρασκηνιακά τις δικές της προτεραιότητες, αγνοώντας τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης στο Κίεβο
Η αντίθεση της Αυστρίας σε εσπευσμένη ένταξη της Ουκρανίας– εντάσσεται στη γνώριμη τακτική της αξιοποίησης της ουδετερότητάς της για να καλοπιάσει τη Μόσχα, την ίδια στιγμή που ισχυρίζεται ότι είναι πιστή στη Δύση. Μια τακτική που έχει τελειοποιήσει ο Ούγγρος ηγέτης Βίκτορ Όρμπαν (χωρίς ουδετερότητα).
Μια Αυστρία που πηγαίνει κόντρα στην ΕΕ και συχνά σε συνεργασία με την Ουγγαρία, αποτελεί τρομακτική προοπτική για πολλούς στις Βρυξέλλες.
Γείτονες, όχι φίλοι
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ συχνά καταλογίζουν υπεροψία στους Αυστριακούς ομολόγους τους, κάτι που καταδεικνύει ότι η Βιέννη δεν έχει συνειδητοποιήσει πως οι αυτοκρατορικές μέρες της έχουν περάσει προ πολλού.
Καθώς δελεάζεται από την ιδέα του “αυτοκρατορικού και βασιλικού” μεγαλείου της αυτοκρατορίας των Αψβούργων, επιδιώκει να αναβιώσει τη συνεργασία της με τους Ούγγρους, η οποία έληξε στις στάχτες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο φόβος της Ευρώπης για την αναβίωση της Αυστροουγγαρίας είναι ωστόσο αδικαιολόγητος, τουλάχιστον προς το παρόν.
Οι αυστριακοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι αντιδρούν στις συγκρίσεις με τον Ούγγρο ηγέτη, τον οποίο θεωρούν αυταρχικό. “Επιδιώκουμε να τα πάμε καλά με τον Όρμπαν επειδή είναι γείτονάς μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το απολαμβάνουμε”, δήλωσε Αυστριακός αξιωματούχος με πολλές επαφές στη Βουδαπέστη.
Υπάρχει επίσης συνεχής ένταση μεταξύ των δύο χωρών, για παράδειγμα, στο μεταναστευτικό. Η Βιέννη υποψιάζεται ότι η Ουγγαρία περνάει αιτούντες άσυλο από το έδαφός της στην Αυστρία χωρίς να τους καταγράφει, προκειμένου να αποφύγει την επιστροφή τους, όπως απαιτείται από τους κανόνες της ΕΕ. Η Ουγγαρία το αρνείται, ωστόσο η μεγάλη αύξηση των αιτούντων άσυλο στην Αυστρία τα τελευταία χρόνια μαρτυρά ένα διαφορετικό αφήγημα.
Βαλκανικά φαντάσματα
Ο πραγματικός λόγος που η Αυστρία κάνει ξαφνικά θόρυβο για την Ουκρανία στις Βρυξέλλες αφορά τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, με την οποία διατηρεί μακροχρόνιους οικονομικούς και πολιτικούς δεσμούς.
Εάν η ΕΕ ξεκινήσει ενταξιακές συνομιλίες με την Ουκρανία, η Αυστρία επιθυμεί να συμπεριληφθεί και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη,
Δεδομένης της εγγύτητάς της Αυστρίας με την περιοχή, ο κατευνασμός των εντάσεων στην πρώην Γιουγκοσλαβία βρίσκεται εδώ και καιρό στην κορυφή των προτεραιοτήτων της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Η Αυστρία έχει αναπτύξει στρατό εδώ και χρόνια στην περιοχή, στο πλαίσιο ειρηνευτικών αποστολών των Ηνωμένων Εθνών
Η Βιέννη είναι πεπεισμένη ότι ο καλύτερος τρόπος για να δημιουργηθεί διαρκής ειρήνη στην περιοχή -και επίσης να αμβλυνθεί η επίμονη επιρροή της Ρωσίας εκεί- είναι να ενταχθούν τα Δυτικά Βαλκάνια στην ΕΕ.
Η ΕΕ ανακήρυξε τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη υποψήφια χώρα για ένταξη στην ΕΕ στα τέλη του 2022, αλλά η Επιτροπή υποστήριξε ότι η χώρα πρέπει να πρώτα να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις στο θέμα του κράτους δικαίου.
Με την ένταξη της Ουκρανίας στην ατζέντα της συνόδου κορυφής της ΕΕ αυτή την εβδομάδα, η Αυστρία βρήκε μια ευκαιρία να εισάγει τη Βοσνία από την πίσω πόρτα.
«Ακροδεξιά αδελφοποίηση»
Ωστόσο, όσον αφορά την πολιτική κατεύθυνση της Αυστρίας, υπάρχουν ακόμη πολλοί λόγοι ανησυχίας. Η χώρα έχει προγραμματίσει εκλογές το ερχόμενο φθινόπωρο. Το αντιευρωπαϊκό Κόμμα των Ελευθέρων, το οποίο θεωρεί την Ουγγαρία του Όρμπαν ως πρότυπο, προηγείται στις δημοσκοπήσεις με άνετη διαφορά.
Σε πρόσφατη επίσκεψή του στη Βουδαπέστη, ο ηγέτης του Κόμματος Ελευθερίας Χέρμπερτ Κικλ αποκάλεσε την Ουγγαρία “‘οχυρο της εθνικής αυτοδιάθεσης και της αντίστασης κατά της παγκοσμιοποιητικής παρέμβασης των Βρυξελλών”.
Παρά την εκκολαπτόμενη ακροδεξιά αδελφοποίηση μεταξύ του Κικλ και του Όρμπαν, η Ευρώπη μπορεί να παρηγορηθεί από το γεγονός ότι η αυστροουγγρική συνεργασία δεν άντεξε ποτέ στο χρόνο. Η τελευταία προσπάθεια διήρκεσε μόνο περίπου 50 χρόνια.