Newsroom Η …Ανάσταση δεν έχει έλθει ακόμη για την κυβέρνηση, καθώς από τη Δευτέρα ξεκινά η δική της Μεγάλη Εβδομάδα, προσδοκώντας ότι στο κρίσιμο Eurogroup τη Δευτέρα του Θωμά θα μπορέσει να «πείσει» τους δανειστές και να ανάψει το πράσινο φως για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση.
Οι διαβουλεύσεις βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού, την ώρα που ο χρόνος μετρά αντίστροφα και τα ταμειακά διαθέσιμα εξαντλούνται. Και την ίδια στιγμή φουντώνουν τα σενάρια για πρόωρες κάλπες καθώς στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν τουλάχιστον 3 τάσεις για το χειρισμό της κατάστασης.
Την Τρίτη μετά το Πάσχα αναμένεται να δημοσιοποιηθούν οι εκτιμήσεις της Eurostat για τα έτη 2016 και 2017. Πιθανότατα την Τετάρτη ο επικεφαλής του Eurogroup να καλέσει σε συνάντηση τους υπουργούς Οικονομικών Ελλάδας, Γερμανίας, Γαλλίας, Ευκλείδη Τσακαλώτο, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και Μισέλ Σαπέν, παρουσία των επικεφαλής των τριών θεσμών (ΕΚΤ, Κομισιόν, ΔΝΤ) Μάριο Ντράγκι, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και Κριστίν Λαγκάρντ, ώστε να προετοιμάσουν το έδαφος για το Eurogroup της 9ης Μαΐου.
Tα τρία μέτωπα στην τελευταία φάση της διαπραγμάτευσης
1. Το πακέτο των προληπτικών μέτρων προφανώς κυριαρχεί στην ατζέντα. Η κυβέρνηση φαίνεται –όπως έχει προκύψει από τις δηλώσεις του τελευταίου διημέρου- να έχει κερδίσει αρκετές συμμαχίες ώστε να μην υποχρεωθεί να κατονομάσει ένα προς ένα τα προληπτικά μέτρα κάτι που θα την υποχρέωνε να μιλήσει ανοικτά για περικοπές μισθών και συντάξεων, για νέες αυξήσεις στον ΦΠΑ αλλά και για άλλα εξαιρετικά επώδυνα μέτρα. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο όμως αναμένεται να πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση με τον συμβιβασμό να δείχνει να επιτυγχάνεται με το να κατονομαστούν «περιοχές» μέτρων που θα αποφέρουν τα επιθυμητά ποσά. Ακόμη και στο πιο θετικό σενάριο, θεωρείται εξαιρετικά πιθανό η κυβέρνηση να χρειαστεί να «φωτογραφίσει» τις μειώσεις μισθών και συντάξεων. Πώς αυτό θα περάσει εντός Ελλάδας; Με την προσπάθεια σε επικοινωνιακό επίπεδο ότι οι στόχοι θα επιτευχθούν χωρίς να χρειαστεί κανένα επιπλέον μέτρο.
2. Το δεύτερο ζήτημα έχει να κάνει με το χρέος. Δίνοντας κάτι συγκεκριμένο, όπως τα 5,4 δις. ευρώ αλλά και το πακέτο των προληπτικών μέτρων, η κυβέρνηση θα θελήσει να πάρει και κάτι συγκεκριμένο στο χρέος. Στο παρασκήνιο η ελληνική πλευρά έχει διατυπώσει το αίτημα για «σταθεροποίηση» του επιτοκίου στα σημερινά επίπεδα κάτι όμως που φαίνεται να συναντά πολύ μεγάλες αντιδράσεις ειδικά από τους Γερμανούς.
3. Το 3ο θέμα είναι οι όροι συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην 3η δανειακή σύμβαση Από την εαρινή σύνοδο έχει ξεκαθαρίσει ότι το ΔΝΤ δεν θα φύγει από το ελληνικό πρόγραμμα. Μένει να φανεί αν ο ρόλος του θα είναι συμβουλευτικός ή αν θα συνδράμει και με κεφάλαια. Το δεύτερο μοιάζει πιθανότερο αν και το ποσό είναι πολύ πιθανό να είναι μονοψήφιο.
Λεφτά…δεν υπάρχουν. Πόσο αντέχουμε
Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, εδώ και εβδομάδες είχε προειδοποιήσει ότι αν μπούμε στον Μάιο χωρίς συμφωνία… χαθήκαμε.
Τα χρονοδιαγράμματα είναι ακριβώς ίδια με τα περυσινά. Με πολλές δυσκολίες, η χώρα μπορεί να λειτουργήσει για τις επόμενες 70 ημέρες. Μέσα στο πρώτο 10ήμερο του Ιουλίου, τελειώνει ο χρόνος για την αποπληρωμή δύο ελληνικών ομολόγων που έχει στην κατοχή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αυτό, πρακτικά είναι και το σημείο «μηδέν» καθώς χωρίς δόση από τον ESM ποσό της τάξεως των 2,5 δις. ευρώ (σ.σ πόσο μάλλον όταν τον ίδιο μήνα σκάει και μια δόση του ΔΝΤ) δεν μπορούν να συγκεντρωθούν.
Υποτίθεται ότι η κυβέρνηση, έχοντας κατά νου το περυσινό πάθημα, θα είχε κινηθεί φέτος έγκαιρα σε διάφορα μέτωπα για να αντλήσει ρευστότητα. Από τις αρχές του χρόνου, είχε προγραμματιστεί οι φετινές φορολογικές δηλώσεις να υποβληθούν στο σύνολό τους μέχρι το τέλος Απριλίου και η αποπληρωμή να ξεκινήσει από τον Μάιο.
Αυτό θα επέτρεπε στην ελληνική πλευρά, μέχρι τον Ιούλιο, να έχει συγκεντρώσει τουλάχιστον 1-1,5 δις. ευρώ από φυσικά και νομικά πρόσωπα και να αισθάνεται πιο… άνετα. Οι δηλώσεις κόλλησαν –επί εβδομάδες ο αρμόδιος υπουργός για τα έσοδα διαπραγματευόταν για τις…. δόσεις- και τελικώς τα πρώτα ευρώ από τον φόρο εισοδήματος θα μπουν στο ταμείο του κράτους στο τέλος Ιουλίου όταν όλα θα έχουν τελειώσει.
Αντίστοιχη κατάσταση και με τον ΕΝΦΙΑ. Ακόμη αναζητείται ο τρόπος αναπλήρωσης των εσόδων που θα χαθούν από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών κάτι που σημαίνει ότι η εκκαθάριση του φόρου πηγαίνει και αυτή για το β’ εξάμηνο.
Τι έμεινε ως λύση; Το ξεσκόνισμα των τραπεζικών καταθέσεων των φορέων της γενικής κυβέρνησης ακόμη και για μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες εκατομμύρια τα οποία όμως βοηθούν μόνο στο να ξεπεραστεί ο σκόπελος του Μαΐου και του Ιουνίου (και αυτό με μεγάλη δυσκολία).
Οι υποχρεώσεις στο εσωτερικό μέτωπο, καλύπτονται κατά κύριο λόγο με το «πάγωμα» όλων των δαπανών που δεν έχουν να κάνουν με βασικές λειτουργίες του κράτους ή υποχρεώσεις για μισθούς και συντάξεις (ήδη στο τρίμηνο οι δαπάνες είναι κατά 1,5 δις. λιγότερες σε σχέση με τον προγραμματισμό).
Ευτυχώς για την ελληνική πλευρά, από τις 13 Απριλίου που εξοφλήθηκε μια μεγάλη δόση ύψους 448 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ μέχρι και τις αρχές Ιουνίου, δεν υπάρχει άλλη σοβαρή υποχρέωση. Ακόμη και ο Ιούνιος έχει μια δόση –και πάλι προς το ΔΝΤ- της τάξεως των 298,67 εκατ. ευρώ.
Το υπουργείο Οικονομικών γνωρίζει ότι δυνατότητα αποπληρωμής των υποχρεώσεων του Ιουλίου χωρίς συμφωνία με τους θεσμούς δεν υπάρχει. Πέραν της δόσης του ΔΝΤ ύψους 448 εκατ. ευρώ υπάρχουν και δύο ομόλογα που έχει στην κατοχή της η ΕΚΤ ύψους 2,267 δισ. ευρώ.
Τα σενάρια για πρόωρες κάλπες
Το σενάριο της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες προκρίνει η Wall Street Journal, τονίζοντας ότι αυτό θα μπορούσε να είναι μια επιλογή του Αλέξη Τσίπρα μπροστά στο ενδεχόμενο η οριακή κοινοβουλευτική του πλειοψηφία να ψηφίσει νέα μέτρα.
Όπως αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα σε ανάλυσή της για τα τεκταινόμενα μεταξύ Αθήνας και δανειστών, «ο απρόβλεπτος παράγοντας είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και ο ηγέτης του, Αλέξης Τσίπρας.Πολλοί πολιτικοί και παρατηρητές στην Αθήνα λένε ότι οι όροι του ΔΝΤ δεν θα «άντεχαν» μία ψηφοφορία στο κοινοβούλιο, όπου η κυβέρνηση έχει πλειοψηφία μόλις τριών εδρών».
Για το λόγο αυτό, συνεχίζει το δημοσίευμα, «αντί να χάσει την υποστήριξη των βουλευτών του, ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να διαλέξει τις πρόωρες εκλογές, οι οποίες θα έστελναν τον ΣΥΡΙΖΑ στην αντιπολίτευση, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις. Και ως αποτέλεσμα , η ΝΔ θα έπρεπε να αντιμετωπίσει το ΔΝΤ, τις απαιτήσεις του οποίου επίσης απορρίπτει.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος λέει στο ΔΝΤ ότι καμία εκλεγμένη κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει αυτό που ζητά ο διεθνής οργανισμός , σύμφωνα με πηγές από τη διαπραγμάτευση. Σε σύντομο διάστημα θα μάθουμε αν έχει δίκιο».
Η WSJ αναφέρει ακόμη ότι «η Ελλάδα είναι υπό πίεση για την επίτευξη συμφωνίας. Η βοήθεια από το πρόγραμμα έχει «παγώσει» και η χώρα «καίει» τα χαμηλά ταμειακά αποθέματά της. Η κυβέρνηση μπορεί να πληρώσει μισθούς και συντάξεις τον Μάιο, αλλά όχι τον Ιούνιο, λένε Ευρωπαίοι αξιωματούχοι».
Στα τρία ο ΣΥΡΙΖΑ
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο – τόσο στο κόμμα όσο και στην κυβέρνηση – επικρατούν τρείς τάσεις για το θέμα της διαπραγμάτευσης:
1η τάση: Συμφωνία και ολοκλήρωση της αξιολόγησης πάση θυσία
Μία σημαντική ομάδα κυβερνητικών στελεχών καλλιεργούν την άποψη ότι πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία πάση θυσία με τους δανειστές και να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση με δέσμευση από την πλευρά των εταίρων για την διευθέτηση του χρέους. Ήδη με δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών – όπως του υπουργού Εργασίας Γ. Κατρούγκαλου- καλλιεργείται η άποψη ότι ακόμη και αν η κυβέρνηση δεσμευτεί για μέτρα το 2018 αυτά δεν θα εφαρμοστούν αφού θα προχωρήσει η υλοποίηση του προγράμματος. Στην τάση αυτή ανήκουν σύμφωνα με πληροφορίες, ο Γ. Δραγασάκης, ο Γ. Χουλιαράκης, ο Ν. Παππάς, ο Γ. Κατρούγκαλος αλλά και ο Γ. Μπαλάφας αλλά καθώς και ο Π. Κουρουμπλής.
2η τάση: Σύγκρουση και εκλογές εάν δεν γίνει αποδεκτό το ελληνικό αίτημα
Η δεύτερη τάση που επικρατεί στο εσωτερικό της κυβέρνησης και του κόμματος είναι όσοι υποστηρίζουν ότι ένα οι δανειστές επιμείνουν στην άποψή τους για νομοθέτηση των περικοπών από μισθούς και συντάξεις το 2018 τότε υπάρχει η επιλογή της κάλπης για να αποφασίσει ο λαός, είτε με δημοψήφισμα είτε με εκλογές. Με την άποψη αυτή φέρεται ότι συντάσσονται ο Ευ. Τσακαλώτος, ο Π. Σκουρλέτης, ο Θ. Δρίτσας και βουλευτές όπως ο Σ. Παπαδόπουλος και ο Ν. Σεβαστάκης καθώς και ο γραμματέας της ΚΕ Π. Ρήγας
3η τάση: Μετωπική και εκλογές σε κάθε περίπτωση
Στην λογική της διαφυγής μέσω εκλογών άμεσα έχουν συνταχθεί από την αρχή της διαπραγμάτευσης η ομάδα των 53 στην οποία ανήκουν οι Π. Λάμπρου, η Αν. Καββαδία, η Τ. Χριστοδουλοπούλου, ο Γ. Καραγιαννίδης, ο Μ. Μπαλαούρας κ.α Η τάση των 53 + έχει εξ αρχής εκφράσει την πρόταση να προκηρύξει η κυβέρνηση εκλογές και να μην αναλάβει την ευθύνη να ..περάσει τα σκληρά μέτρα που ζητούν οι δανειστές.