ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Ποιοι ψήφισαν τον Ντόναλντ Τραμπ;
Λευκοί άνδρες σε ολόκληρο το ηλικιακό φάσμα, χαμηλά εισοδηματικά στρώματα και ψηφοφόροι των εσωτερικών Πολιτειών. Ως επί το πλείστον, όπως τους περιγράφουν οι New York Times, είναι πολίτες με έντονο σκεπτικισμό ή και φόβο για τους μετανάστες “που παίρνουν τις δουλειές των white Americans”, έχουν θετικά συναισθήματα για την οπλοκατοχή και την οπλοφορία (σαφές, άλλωστε, το “ευχαριστώ” του νέου προέδρου κατά την επινίκια ομιλία του στην Εθνική Επιτροπή για την Οπλοκατοχή), και, φυσικά, αποστρέφονται τους μουσουλμάνους.
Κάποιοι απ΄ αυτούς έχασαν τα σπίτια τους μετά την κατάρρευση των εταιρειών ενυπόθηκων δανείων, το 2007-2008, έμειναν χωρίς δουλειά, έγιναν περισσότερο φτωχοί και επηρεάστηκαν ποικιλοτρόπως από τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης ή της “εισβολής” του φτηνού εργατικού δυναμικού των μεταναστών.
Πρόκειται για τους λευκούς χωρίς πανεπιστημιακό δίπλωμα, που χάνουν την δουλειά τους επειδή κλείνουν τα εργοστάσια, ζουν συχνά σε τροχόσπιτα και στους οποίους το προσδόκιμο ζωής είναι 14 χρόνια μικρότερο (67,5) από αυτό των λευκών με δίπλωμα (80,4) οι οποίοι είναι περισσότερο συγκεντρωμένοι στην Ανατολική ή τη Δυτική Ακτή και αποτελούν την εκλογική βάση του Δημοκρατικού Κόμματος (δείτε στον χάρτη την κατανομή των ψήφων- κόκκινο υπέρ Τραμπ, μπλε υπέρ Χίλαρι).
Σε αυτή την κατηγορία των ψηφοφόρων που τρέμουν για το μέλλον τους ο Τραμπ απευθύνθηκε με μηνύματα φόβου για τους μετανάστες ή την παγκοσμιοποίηση: “οι πολιτικοί μας”, δήλωνε, “προώθησαν με πείσμα μια πολιτική παγκοσμιοποίησης που πλούτισε την οικονομική ελίτ η οποία χρηματοδοτεί τις εκστρατείες τους. Ενώ εκατομμύρια Αμερικανοί εργάτες δεν πήραν ως αντάλλαγμα παρά τη μιζέρια”.
Οι ίδιοι αυτοί ψηφοφόροι δεν είχαν τίποτε, πλέον, να ελπίζουν από τη Χίλαρι Κλίντον και το σύστημα εξουσίας που εκπροσωπεί. Η καλή εποχή του Μπιλ Κλίντον δεν έχει καμία σχέση με το σήμερα και ο Μπάρακ Ομπάμα διασώθηκε σε μεγάλο βαθμό χάρη στα επικοινωνιακά χαρακτηριστικά του.
Τουναντίον. Η οικογένεια Κλίντον ενσαρκώνει την ισοπέδωση των ατομικών ευκαιριών και της ελπίδας. Κι αυτό μέτρησε πολύ στο εκλογικό σώμα. Δημιουργήθηκε, δηλαδή, ένα υπόκωφο κύμα κατά της παγκοσμιοποίησης και των συνεπειών της και μία αρνητική στάση απέναντι στο καταρρέον μοντέλο δυτικής δημοκρατίας.
Ενσαρκώνει και κάτι ακόμα. Υπόγειες διαδρομές, κατάχρηση εξουσίας, επιρροές. Οι Αμερικανοί είδαν πως το Δημοκρατικό Κόμμα παραμέρισε τον Μπέρνι Σάντερς (για πολλούς θα μπορούσε να είχε κερδίσει άνετα τον τραμπ) για να επιλέξει τη Χίλαρι Κλίντον, την οποία στη συνέχεια είδαν αρκετές φορές να καταρρέει από προβλήματα υγείας.
Εν κατακλείδι, αυτό το προφίλ του ψηφοφόρου του Ντόναλντ Τραμπ δεν απέχει από εκείνο του μέσου Ευρωπαίου ψηφοφόρου -τουλάχιστον σε αρκετές χώρες και με τις δέουσες αναλογίες.
Με ανάλογο τρόπο σκέπτονται οι ψηφοφόροι του Ορμπάν στην Ουγγαρία, οι ψηφοφόροι της Λεπέν, του AfD στη Γερμανία και αλλού.
Εκείνο, λοιπόν, που μπορεί να επιφέρει η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ είναι η δημιουργία ενός νέου “μοντέλου”. Αυτό που ψήφισαν οι Αμερικανοί στη μεγαλύτερη υπερδύναμη αποκτά χαρακτηριστικά μιας “μείζονος επιλογής” και, αναμφισβήτητα, μπορεί να δημιουργήσει ρεύμα και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Ο συνδυασμός νίκη Τραμπ με το προηγηθέν Brexit αποενοχοποιούν τις ακραίες απόψεις και την λεγόμενη αντισυστημική ψήφος που, όμως, μπορεί να οδηγήσει σε εξάρσεις εθνικισμού (π.χ εκλογή προέδρου της Αυστρία, δημοψήφισμα στην Ιταλία, εκλογές στην Ολλανδία κλπ), όσο η Ευρώπη δεν αντιλαμβάνεται τα αίτια αυτής της κρίσης Δημοκρατίας που πλήττει τη Γηραιά Ήπειρο.