ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ ‘Εχεις δικαίωμα να είσαι offline μετά το πέρας του ωραρίου της εργασίας σου; Ή μπορεί ο διευθυντής, ο μέτοχος, ο τμηματάρχης να σου τηλεφωνεί και να σου στέλνει mail για θέματα της δουλειάς;
Στην (ακόμα) σοβαρή Ευρώπη οι προφανείς απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα ή αποτελούν κεκτημένο (εθιμικά ή και νομοθετημένο) ή αναζητούνται στο πλαίσιο του δημόσιου διαλόγου κοινωνικών και συνδικαλιστικών φορέων αλλά και ειδικών.
Όπως μεταδίδει η Deutsche Welle στη Γαλλία από τον Ιανουάριο το κοινοβούλιο της χώρας θέσπισε νόμο που απαγορεύει την αποστολή mail εκτός ωραρίου εργασίας από τον εργοδότη προς τους εργαζομένους. Προς το παρόν η συγκεκριμένη απαγόρευση αφορά μόνο εταιρείες που απασχολούν πάνω από 50 εργαζομένους αλλά θα γενικευθεί.
Σύμφωνα με τον γαλλικό νόμο οι εργοδότες «οφείλουν να σέβονται τις ελεύθερες ώρες, καθώς και την προσωπική και οικογενειακή ζωή των εργαζομένων». Και στην Ισπανία τους τελευταίους μήνες έχει ανοίξει ένας δημόσιος διάλογος γύρω από το ίδιο θέμα. Σύμφωνα με πρόταση νόμου που κατέθεσε η σοσιαλιστική αντιπολίτευση, θα πρέπει να θεσμοθετηθεί το δικαίωμα των εργαζομένων να παραμένουν «offline» μετά το πέρας του νόμιμου ωραρίου εργασίας. «Η Ισπανία δεν πρέπει να μείνει ουραγός στην Ευρώπη σε αυτόν τον τομέα», είπε χαρακτηριστικά ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ισπανικού Σοσιαλιστικού και Εργατικού Κόμματος Όσκαρ Γκαλεάνο.
Στη Γερμανία η σχετική συζήτηση έχει ξεκινήσει από το 2011. Τότε κάποιες εταιρείες συμφώνησαν στη σύνταξη ενός δικού τους κώδικα εργασιακής συμπεριφοράς με στόχο τη μείωση του άγχους των εργαζομένων. Ήδη σε κάποιες μεγάλες εταιρείες, όπως η Volkswagen, απαγορεύεται η αποστολή μέιλ από τον κεντρικό διακομιστή της εταιρείας στους εργαζομένους. Ωστόσο αντίστοιχες πρακτικές στη Γερμανία είναι απόρροια της διακριτικής ευχέρειας κάποιων εργοδοτών και σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν νομική υποχρέωση.
Για τις υπόλοιπες χώρες του σκληρού ευρωπαϊκού πυρήνα δεν το συζητάμε. Τα ερωτήματα της εισαγωγής δεν υφίστανται και το πλαίσιο είναι αυστηρά καθορισμένο εδώ και πολλά χρόνια.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν μία μόνο ψηφίδα ενός ευρωπαϊκού κεκτημένου που με τη σειρά του αποτελεί πυλώνα του ευρωπαϊκού νομικού και “κοινωνικού” πολιτισμού. Δικαίως αναρωτήθηκε, πρόσφατα, ο Αλέξης Τσίπρας (απευθυνόμενους στους υπόλοιπους ευρωπαίους ηγέτες) εάν αυτό το κεκτημένο ισχύει και για την Ελλάδα ή όχι;
Χθες το πρωί, εργοδοσία και εργαζόμενοι συμφώνησαν στη νέα εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας που επί της ουσίας παρατείνει για ακόμα ένα χρόνο την ισχύ της προηγούμενης.
Το απόγευμα, ωστόσο, ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν παρενέβη στο Euroworking Group και “τίναξε στον αέρα” την πιθανότητα συμφωνίας, επιμένοντας στην αύξηση του ορίου απολύσεων από το 5 στο 10%, την περαιτέρω απαξίωση του συνδικαλισμού και μια σειρά άλλα θέματα που θα εντείνουν την εικόνα εργασιακού μεσαίωνα που επικρατεί στη χώρα.
Απλά πράγματα. Την ώρα που οι (σοβαροί) Ευρωπαίοι φιλοσοφικά συζητούν για το πόσο offline μπορεί να είναι ένας εργαζόμενος μετά το πέρας του εργασιακού ωραρίου του, στην Ελλάδα του ενός εκατομμυρίου διακοσίων χιλιάδων επισήμων ανέργων λαμβάνονται αποφάσεις από τους δανειστές που θα διαλύσουν ακόμα περισσότερο την αγορά εργασίας.
Την ώρα που οι Γάλλοι, οι Ισπανοί, οι Γερμανοί και άλλοι φιλοσοφούν για το εάν οι εργαζόμενοι πρέπει να λαμβάνουν mail από τη δουλειά, όταν, θα απολαμβάνουν τον ποδοσφαιρικό αγώνα πίνοντας μπύρα στον καναπέ του σπιτιού τους, στην Ελλάδα νέοι με δυο τρία πτυχία και μεταπτυχιακά δουλεύουν delivery με τριακόσια ευρώ το μήνα -και είναι και ικανοποιημένοι. Ή, άλλοι, παραμένουν απλήρωτοι επί μήνες, ή αναζητούν εργασία λίγων ωρών εβδομαδιαίως.
Η πρώτη εικόνα περιγράφει μία εκδοχή του ευρωπαϊκού κεκτημένου και μια πτυχή του ευρωπαϊκού εργασιακού πολιτισμού που απαξιώνεται από σκληρές νεοφιλελεύθερες πολιτικές αλλά ακόμα υπάρχει. Η δεύτερη εικόνα (Ελλάδα) περιγράφει την άλλη όψη, την πλήρη απορρύθμιση της αγοράς εργασίας.
Αυτή είναι η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων. Δεν την συζητούν, δεν την σκέφτονται. Ήδη υπάρχει…
Σ.Κ