ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Την ώρα που η Αθήνα θέτει όσο το δυνατόν εμφατικότερα μπορεί το θέμα της ελάφρυνσης του ελληνικού δημοσίου χρέους και συναντά την κατηγορηματική άρνηση του Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε, ο οποίος μεταθέτει το ζήτημα για μετά το 2018 και χωρίς απομείωση των επιτοκίων, όπως δήλωσε προ ημερών, έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς την μεταβολή του χρέους των κρατών- μελών της Ευρωζώνης τα χρόνια της κρίσης.
Μόλις χθες από την Κορσική ο φιλελεύθερος υποψήφιος της Γαλλικής Δεξιάς Φρανσουά Φιγιόν δήλωσε πως “η Γαλλία είναι ένα κράτος σε πτώχευση και ανά πάσα στιγμή μπορεί να καταρρεύσει όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία και η Ελλάδα”. Παραδεχόμενος, δηλαδή, αυτό που μέχρι πρότινος στην Ελλάδα ήταν ταμπού: ότι η κρίση χρέους διατρέχει ολόκληρη την Ευρωζώνη, επιδεινώνεται ταχύτατα ως αποτέλεσμα (και) των περιοριστικών και υφεσιακών πολιτικών που ακολουθήθηκαν και δεν είναι ένα πρόβλημα που αφορά την Ελλάδα ως “μοναδική περίπτωση”- όπως κατά κόρον διέδιδε μερίδα του πολιτικού και μιντιακού συστήματος, τα πρώτα χρόνια των μνημονίων.
Εάν παρατηρήσει κανείς τον “πίνακα χρέους” της Ευρωζώνης με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat (πηγή: skai.gr) αντιλαμβάνεται εύκολα ότι ο υπερδανεισμός είναι στοιχείο που διατρέχει ολόκληρη την Ευρώπη και, μάλιστα, μετατρέπεται σε δομικό πρόβλημα σε χώρες που εφάρμοσαν μνημόνια ή μνημονιακές υφεσιακές πολιτικές.
Εκεί, δηλαδή, που περιορίστηκε ο παρονομαστής του γνωστού κλάσματος (ΑΕΠ), συρρικνώθηκε η παραγωγή για εσωτερικούς (σε κάθε χώρα) διαρθρωτικούς λόγους ή εξαιτίας του σκληρού νομίσματος.
Αν και, όπως λένε οι γνωρίζοντες, τα στοιχεία είναι μάλλον “δημιουργικά” επιεικέστερα από την πραγματικότητα, εύκολα γίνεται αντιληπτό πως η “βόμβα” του χρέους απειλεί να τινάξει στον αέρα οικονομίες μέχρι πρότινος πανίσχυρες, όπως η γαλλική και η ισπανική, ενώ είναι προφανές πως η υπόθεση μνημόνια ταυτοποιείται με την εκτίναξη του χρέους.
Για παράδειγμα:
- Η Πορτογαλία, όπου κατά την “μυθολογία” του ΔΝΤ και των Βρυξελλών (κυρίως, όμως, του Βερολίνου) το μνημόνιο επέτυχε, το χρέος της χώρας εκτινάχθηκε από το 83,6% το 2009 στο 131,4% το 2014 (τώρα λέγεται πως έχει ξεπεράσει το 140%),
- Η Ισπανία είδε, επίσης το χρέος της να διπλασιάζεται μέσα σε πέντε χρόνια (από 52,7 σε περίπου 100% σήμερα),
- Η Ιταλία, από 112% το 2009 στο 132%,
- Η επίσης επιτυχημένη και επιμελής μνημονιακά Κύπρος από το 53% στο 105%,
- Το Βέλγιο, από το 99% στο 106%, άλλη μία “νάρκη” χρέους στην καρδιά της Ευρώπης,
- Η νέα στο ευρώ Σλοβενία, από το 34% χρέος το 2009, το 2014 κοντά στο 80%
- Η άλλη επιτυχημένη των μνημονίων Ιρλανδία, από το 62% πριν την τραπεζική κρίση και την άφιξη του ΔΝΤ στο 115%,
- Το Ηνωμένο Βασίλειο, από το 65% στο περίπου 90%
- Η Γαλλία, από το 75% στο περίπου 100% σήμερα και μάλιστα με προοπτική πολύ μεγαλύτερης αύξησης.
Προφανώς, η έκρηξη χρέους οφείλεται (και) σε ειδικές διαρθρωτικές παραμέτρους σε κάθε χώρα. Π. χ στην Ελλάδα σπανίως ομολογείται πως ένα σημαντικό μέρος του δημοσίου χρέους (από 25-40% σύμφωνα με κάποιες μελέτες) οφείλεται στον δανεισμό για υπέρογκα εξοπλιστικά προγράμματα, στην κατασπατάληση πόρων στη φαρμακευτική δαπάνη, στην υπερτροφία του ευρύτερου δημοσίου αλλά και σε σκάνδαλα διαφθοράς που συνήθως συνδέθηκαν με δανεισμό.
Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, ωστόσο, να διαπιστώσει κανείς πως οι υφεσιακές πολιτικές, η λιτότητα, δηλαδή, προκαλεί ή επιδεινώνει την αύξηση του δημοσίου χρέους…
Όλα αυτά προφανώς σκιάζουν την κραταιά μέχρι το 2014 άποψη πως το ελληνικό χρέος ήταν βιώσιμο και απονομιμοποιούν εκείνους που θεωρούσαν πως η ένταξη της χώρας σε μνημονιακό περιβάλλον μπορούσε και έπρεπε να γίνει, το 2010, χωρίς γενναία αναδιάρθρωση χρέους, όπως, άλλωστε, πρότεινε και ζητούσε τότε το ΔΝΤ. Η, ακόμα, προκαλούν ρωγμές στην άποψη πως το πρόβλημα του ελληνικού χρέους περίπου λύθηκε με το PSI του 2012. Αποτελούν, όμως, μια πραγματικότητα με τη σφραγίδα της Eurostat…
Δείτε εδώ την εικονοποίηση των ειδικών στοιχείων του χρέους κάθε χώρας ξεχωριστά