ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Ο Εμανουέλ Μακρόν νίκησε και η Ευρώπη ξύπνησε ανακουφισμένη. “Ανάσα” για τη Γαλλία και την Ευρώπη, αποκάλεσε την επικράτηση του ο Αλέξης Τσίπρας, με ένα μεγάλο “Ουφ” στην πρώτη της σελίδα υποδέχθηκε το αποτέλεσμα η γερμανική Taggespiegel, η Άγκελα Μέρκελ τον αναμένει στο Βερολίνο και ο ίδιος ο νέος Γάλλος πρόεδρος ανέφερε στην πρώτη του ομιλία με θέα το Λούβρο πως στόχος του είναι “η αναμόρφωση της Ευρώπης”.
Ο Εμανουέλ Μακρόν νίκησε. Ωστόσο, δεν θριάμβευσε, όπως σπεύδουν να πουν όσοι παρατηρούν μόνο τον αφρό των εξελίξεων ή εκείνοι που για ευνόητους λόγους αποφεύγουν να δουν πίσω από τις ιαχές ικανοποίησης και τις προφανείς σκοπιμότητες. Ο πολιτικός θρίαμβος Μακρόν ίσως επέλθει στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου. Με τον προεδρικό “αέρα”, πλέον, το νεοσύστατο En Marche μπορεί να διεμβολίσει τον γαλλικό δικομματισμό, ιδιαίτερα εάν συνταχθούν μαζί του Σοσιαλιστές και άλλα μικρότερα κόμματα της κεντροαριστεράς, όπως ζήτησε ο Φρανσουά Ολάντ.
Θα ισοδυναμούσε με αποπροσανατολισμό, όμως, να ισχυριστεί κανείς πως το 66% στον Μακρόν είναι θετική ψήφος των Γάλλων στον γοητευτικό 39χρονο σοσιαλφιλελεύθερο (όπως τον αποκαλεί η γερμανική Seuddeutsche Zeitung). Ο νέος ένοικος των Ηλυσίων Πεδίων επένδυσε έξυπνα σε μια σειρά γεγονότων και φαινομένων αλλά, αναμφίβολα, στάθηκε και τυχερός. Το “Penelope- gate” της συζύγου του Φρανσουά Φιγιόν εμπόδισε τον ρεπουμπλικανό υποψήφιο να βρεθεί στον δεύτερο γύρο. Σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να ήταν διαφορετική η εξέλιξη.
Ο Μακρόν αξιοποίησε το ένστικτο ευρωπαϊκής αυτοσυντήρησης των Γάλλων και, φυσικά, την άπωση μεγάλης μερίδας της γαλλικής (ανοικτής και πολυπολιτισμικής) κοινωνίας στον ρατσιστικό και διχαστικό ρόλο της Μαρίν Λεπέν. Οι Γάλλοι δεν επέλεξαν πρωτογενώς τον Μακρόν, επέλεξαν ψήφο κατά της απομόνωσης από την Ευρώπη και κατά της Λεπέν. Η τελευταία μάλλον βοήθησε τον 39χρονο επικεφαλής του En Marche όταν ενόψει του δευτέρου γύρου η ρητορική μίσους που επέλεξε “χτύπησε κόκκινο” κάτι που φάνηκε και στο ντιμπέϊτ. Μαζί με το “Εμπρός” (En Marche), ο Μακρόν κατόρθωσε να αξιοποιήσει και το κίνημα του “Jamais” (Ποτέ).
Όμως, παρότι η Λεπέν δεν κατόρθωσε να φτάσει το 40% (που θα έθετε αναμφίβολα ζητήματα διχασμού της γαλλικής κοινωνίας), το γεγονός ότι διπλασίασε (από 17 σε 34%) τις ψήφους του πατέρα της στις εκλογές του 2002 δεν πρέπει να περνά απαρατήρητο. Είναι μια εξαιρετικά εύφλεκτη “πρώτη ύλη”, μια επικίνδυνη νεοπλασία στο ευρωπαϊκό σώμα με μεταστάσεις, μικρότερες ή μεγαλύτερες, σε διάφορες χώρες και σε διαφορετικές εκδοχές.
Η οποία γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνη μαζί με τη σημαντική αύξηση της αποχής και του λευκού, φαινόμενο που δεν αφορά μόνο τη Γαλλία αλλά ενδεχομένως να μετατραπεί στην θρυαλλίδα για τα πολιτικά συστήματα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Ο παρακάτω πίνακας με τα ποσοστά της αποχής και του λευκού είναι ενδεικτικός:
Επίσης, προβληματισμός πρέπει να προκαλεί και η μετακίνηση ψηφοφόρων της κεντροδεξιάς προς την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν (πίνακας κάτω). Στην περίπτωση των ψηφοφόρων του Φρανσουά Φιγιόν (πρώτος γύρος) το αποτέλεσμα, όπως μεταδόθηκε από τα γαλλικά ΜΜΕ (εταιρείες μετρήσεων), είναι αρνητικά εντυπωσιακό. Σε κάθε εκατό ψηφοφόρους του Φιγιόν, οι είκοσι μετακινήθηκαν προς την ηγέτη του Εθνικού Μετώπου, ενώ μόνο επτά από εκείνους του Ζαν Λυκ Μελανσόν προτίμησαν τη Λεπέν. Αυτό, παρά την “μυθολογία” περί δύο άκρων που αναπαρήγαγαν πολλά μέσα ενημέρωσης (και στην Ελλάδα).
Η νίκη Μακρόν, λοιπόν, είναι σε μεγάλο βαθμό η επικράτηση του ετεροπροσδιορισμού.
Πολλοί Γάλλοι επέλεξαν τον Μακρόν για να μην εκλεγεί η Λεπέν. Αυτό είναι η πολιτική κληρονομιά του νέου προέδρου, ο οποίος πρέπει σύντομα να αποδείξει ότι εννοεί όσα είπε στην πρώτη ομιλία του περί “αναμόρφωσης της Ευρώπης”.
Η πρώτη του ευκαιρία θα είναι η επίσημη επίσκεψή του στο Βερολίνο (όπως ήδη προαναγγέλθηκε) και η στάση του έναντι του γερμανικού ηγεμονισμού. Ο Φρανσουά Ολάντ δεν τα κατάφερε, δεν ήταν όμως και ο πειθήνιος στο Βερολίνο Νικολά Σαρκοζί.
Μένει να δούμε ποιον ρόλο επιφυλάσσει για τον εαυτό του ο νέος πρόεδρος. Μια επιστροφή στη “σαρκοζική” λογική μιας Γαλλίας ρουλεμάν στην μηχανή της Μέρκελ ή μία ενίσχυση της γαλλικής αυτονομίας για την εξισορρόπηση του γαλλογερμανικού άξονα.
Το μήνυμα που έστειλε την προπαραμονή του δεύτερου γύρου ότι θα ηγηθεί των προσπαθειών για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους είναι, αναμφίβολα, μια ενθαρρυντική πρωτοβουλία αποδέσμευσης από τις εμμονές του Βερολίνου. Μένει να δούμε την συνέχεια…