ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Μεθαύριο Τρίτη 17 Οκτωβρίου ο Αλέξης Τσίπρας γίνεται ο 10ος Έλληνας πρωθυπουργός που θα έχει την ευκαιρία να διαβεί το κατώφλι του Λευκού Οίκου για μια συνάντηση με έναν πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Από την πρώτη συνάντηση του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη με τον Χάρι Τρούμαν, τον Δεκέμβριο του 1946 και με «φόντο» την Ελλάδα του Εμφυλίου, μέχρι την τελευταία, το 2013, του Αντώνη Σαμαρά με τον Μπάρακ Ομπάμα, οι επισκέψεις Ελλήνων πρωθυπουργών στην Ουάσιγκτον είχαν πάντοτε ιδιαίτερη σημασία, αν και σε αρκετές περιπτώσεις αναλώθηκαν μόνο στην επιβεβαίωση του δόγματος του «ανήκομε εις την Δύση» χωρίς να αποδώσουν -όπως φάνηκε εκ των υστέρων- κάποια συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Διπλωμάτες που έχουν εντρυφήσει στην μακρά ιστορία των ελληνοαμερικανικών επαφών επισημαίνουν, ωστόσο, πως η συνάντηση του κ. Τσίπρα με τον Ντόναλντ Τραμπ αποκτά επιπλέον αξία εξαιτίας του «ειδικού βάρους» που έχει στην παρούσα συγκυρία η Ελλάδα για τη γεωπολιτική ατζέντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Έμπειρος διπλωμάτης που έχει υπηρετήσει στην ελληνική πρεσβεία στην αμερικανική πρωτεύουσα έλεγε, μάλιστα, στη «Νέα Σελίδα» πως «εάν έπρεπε να βρω αναλογίες με παλαιότερες επισκέψεις θα ανέτρεχα στις συνομιλίες του Κωνσταντίνου Καραμανλή με τον Τζον Κένεντι το 1961». Κι αυτό, όπως εξηγεί, διότι τότε ο μόλις τρεις μήνες νωρίτερα εκλεγείς Αμερικανός πρόεδρος επιζητούσε την αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας στα Βαλκάνια καθώς και τη διαμεσολάβηση της Αθήνας προς τις χώρες της Βόρειας Αφρικής.
Στην γεωπολιτική διάσταση της πολύ σημαντικής επίσκεψης Τσίπρα στον Λευκό Οίκο υπάρχουν αναμφίβολα αναλογίες ως προς τις αμερικανικές επιδιώξεις. Μόλις προ ημερών ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τζέφρι Πάϊατ μίλησε εμφατικά για την «πολιτική σταθερότητα» στη χώρα μας, ενώ ενώπιον του Hellenic Defense Industry είπε πως «όσο πιο ισχυρή είναι η Ελλάδα τόσο πιο ασφαλής θα είναι η περιοχή».
Και οι στενές σχέσεις συνεργασίας της Αθήνας τόσο με το Ισραήλ, όσο και με την Αίγυπτο (ο Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι είναι, πλέον, προνομιακός συνομιλητής της Ουάσιγκτον στην περιοχή) αλλά η «βαλκανική συμμαχία» (με Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία) θεωρείται ότι δημιουργούν ένα μπλοκ γεωπολιτικής σταθερότητας πολύ σημαντικό για τα αμερικανικά συμφέροντα.
«Αντίβαρο» στην Τουρκία
Εκφράζοντας προφανώς τις θέσεις του Στέϊτ Ντιπάρτμεντ ο έμπειρος αμερικανός διπλωμάτης -ο οποίος υπηρέτησε στο Κίεβο πριν έρθει στην Αθήνα- λέει σε συνομιλητές του πως η Ελλάδα είναι ο μοναδικός σταθεροποιητικός παράγοντας στο «τόξο» που ξεκινά από την «εύφλεκτη» Ουκρανία και φθάνει στη Μέση Ανατολή. Κάτι που καθίσταται ακόμα πιο σημαντικό εξαιτίας του διπλωματικού «πολέμου» της…βίζας που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας μετά την περιπετειώδη επίσκεψη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Ουάσιγκτον. Με δεδομένα την αμερικανική στρατηγική στο Κουρδικό, την στρατιωτική και οικονομική ενίσχυση των Κούρδων της Συρίας και την απόρριψη του τουρκικού αιτήματος για έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν αλλά και το μέτωπο της Άγκυρας με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Ντόναλντ Τραμπ γνωρίζει πως δεν μπορεί να βασιστεί στον τουρκικό παράγοντα.
Στήριξη στην οικονομία
Όλα τα παραπάνω ενισχύουν τη σημασία της επίσκεψης Τσίπρα και επιβεβαιώνουν την πρόθεση της Ουάσιγκτον, όπως την εκδηλώνουν αμερικανικές διπλωματικές πηγές σε Έλληνες αξιωματούχους, να «παίξει το χαρτί της Αθήνας». Κι αυτό μεταφράζεται σε πολιτική στήριξη αφενός αλλά και «διαπιστευτήρια» για την ελληνική οικονομία.
Οι αναφορές της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα προς την κεντρική διοίκηση αναφέρουν ρητώς πως η κυβέρνηση Τσίπρα είναι σταθερή και η ελληνική οικονομία ανακάμπτει με ταχείς ρυθμούς. Οι γνωρίζοντες επισημαίνουν πως η πρόσφατη εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής από fund αμερικανικών συμφερόντων με επικεφαλής τον ομογενή John Calamos έπαιξε σημαντικό ρόλο στη βελτίωση του κλίματος και στην διαμόρφωση πεδίου εμπιστοσύνης για αμερικανικές επενδύσεις στη χώρα μας. Όπως, σημαντικό ρόλο παίζει και η συνεργασία των ΕΛ.ΠΕ με την αμερικανική Exxon Mobil (διευθύνων σύμβουλος της οποίας ήταν μέχρι πριν ένα χρόνο ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρεξ Τίλερσον) για έρευνες και γεωτρήσεις σε κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης παρά τις έμμεσες αλλά σαφείς τουρκικές απειλές στην κυπριακή ΑΟΖ.
Η Σούδα
Το ταξίδι του Αλέξη Τσίπρα, βεβαίως, δεν θα είναι μία εύκολη υπόθεση.
Η αμερικανική πλευρά αναμένεται να θέσει το ζήτημα της διεύρυνσης της συμφωνίας για τη βάση της Σούδας. Με ανοικτό το μέτωπο στη Μέση Ανατολή (Συρία, Ιράν, Βόρεια Αφρική) η συγκεκριμένη αμερικανική βάση αποκτά τεράστια γεωπολιτική και επιχειρησιακή αξία. Πρόσφατα ο κ. Παϊατ έστειλε το μήνυμα λέγοντας πως «στην Κρήτη έχουμε μια αποβάθρα κατάλληλη για αεροπλανοφόρα, δίπλα σε ένα αεροδρόμιο που παρέχει μοναδικά πλεονεκτήματα ανεφοδιασμού και επισκευής», ενώ είναι γνωστό πως το κρητικό λιμάνι είναι το μοναδικό τέτοιων δυνατοτήτων για το αμερικανικό ναυτικό από το Νόρφολκ της Βιρτζίνια μέχρι τον Περσικό Κόλπο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να ζητήσει από τον Έλληνα πρωθυπουργό την επέκταση της συμφωνίας (Comprehensive Technical Agreement) για τη Σούδα σε 5ετούς διάρκειας από το σημερινό καθεστώς που προβλέπει ανανέωση κατ΄ έτος. Με αυτό τον τρόπο το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας προσβλέπει στην απελευθέρωση μεγαλύτερων στρατιωτικών κονδυλίων από το Κογκρέσο.
Ο κ. Τσίπρας προτίθεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες στήριξης της ελληνικής οικονομίας με αμερικανικές επενδύσεις και «ψήφο εμπιστοσύνης» μέσω των μεγάλων fund της Νέας Υόρκης και του Σικάγο (στο τελευταίο ο πρωθυπουργός θα έχει επαφές με επενδυτές), κάτι που θα βοηθήσει σημαντικά στην έξοδο της Ελλάδας στις αγορές. Θα επιδιώξει, όμως, να εκμαιεύσει και στήριξη προς το ΔΝΤ τόσο στο θέμα της απομείωσης του χρέους όσο και στην μη δημιουργία προσκομμάτων για την ομαλή υλοποίηση και ολοκλήρωση του προγράμματος. Τα τελευταία μηνύματα και η πρόσφατη έκθεση του Ταμείου δείχνουν αμφισημία. Από τη μία γίνεται πρόβλεψη για ακόμα μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης για το 2017 απ΄ ότι προβλέπει η Αθήνα και η Κομισιόν, από την άλλη κάνει λόγο για πιθανό δημοσιονομικό κενό το 2018 και για αναπτυξιακή «κόπωση» μετά το 2022.
Το γεγονός ότι την παραμονή της συνάντησης Τραμπ- Τσίπρα στον Λευκό Οίκο (αύριο Δευτέρα) ο Έλληνας πρωθυπουργός θα συναντηθεί με την Κριστίν Λαγκάρντ θα παίξει ρόλο.
Πηγή: Νέα Σελίδα