ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ του Αναστασίου Λαυρέντζου
Όσοι έχουν μια ελάχιστη εξοικείωση με τα οικονομικά και μπορούν να ανατρέχουν στα δημοσιευμένα στοιχεία (π.χ. Τράπεζα Ελλάδος), γνωρίζουν ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο ήδη από το 2010 (τουλάχιστον!). Αυτό αποδείχτηκε άλλωστε και από το γεγονός ότι περίπου ενάμιση χρόνο μετά την έναρξη του «προγράμματος σταθεροποίησης» χρειάστηκε να γίνει ένα πρώτο «κούρεμα» ομολόγων με τη μορφή του PSI…
Στην πράξη βέβαια το PSI δεν έλυσε κανένα πρόβλημα, αφού έπληξε κυρίως τις ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ σε ένα ποσοστό το τότε «διαγραφέν χρέος» επέστρεψε ως νέο δάνειο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Έτσι δεν είναι είδηση να πούμε ότι και μετά το PSI το ελληνικό χρέος εξακολούθησε να μην είναι βιώσιμο, γεγονός που έκτοτε φαίνεται κάθε μέρα στις ηλεκτρονικές οθόνες των αγορών: Tα «κουρεμένα» ομόλογα του ελληνικού δημοσίου αντί να αποτιμώνται στο 100 (στο ακέραιο της νέας αξίας) διαπραγματεύονται σε τιμές πολύ κατώτερες (έφτασαν μέχρι και το 20, δηλαδή στο -80% !).
Η αλήθεια λοιπόν είναι ότι το ελληνικό χρέος δεν ήταν και δεν έγινε βιώσιμο μέσα στην τελευταία τριετία. Για την ακρίβεια, τυπικά κατέστη λιγότερο βιώσιμο μετά την υπαγωγή της χώρας στον «μηχανισμό στήριξης», αφού με τη σαρωτική λιτότητα που επιβλήθηκε και τη μείωση του ΑΕΠ κατά 25% συνολικά, το περίφημο κλάσμα Χρέος/ΑΕΠ, που αποτελεί έναν βασικό δείκτη βιωσιμότητας του χρέους, παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα. Αυτό είναι κάτι που το γνωρίζουν όλοι, ακόμη και οι μετρίως ασχολούμενοι με τα οικονομικά. Ωστόσο, στα οικονομικά μπορεί κανείς να υποστηρίξει πολλά πράγματα μέσα από μοντέλα που στηρίζονται στην τάδε η τη δείνα παραδοχή, άσχετα βέβαια αν αυτές οι παραδοχές αργότερα αποδειχτούν εσφαλμένες. Επί παραδείγματι, μπορείς να κάνεις μια πρόβλεψη και εκ των υστέρων να λες ότι έπεσες έξω, διότι η ύφεση ήταν μεγαλύτερη της αναμενόμενης. (Αλήθεια, τί ύφεση περίμεναν όταν είχαν σχεδιασμό για μείωση εισοδημάτων κατά 30%;) Από τη στιγμή λοιπόν που με τα μοντέλα και τις παραδοχές μπορείς κανείς να ισχυρίζεται περίπου ό,τι θέλει, κάπου εκεί τελειώνουν τα οικονομικά και αρχίζει η πολιτική. Και ερχόμαστε στο σήμερα…
Την επαύριο των αμερικανικών εκλογών και αφού ψηφίστηκε στην ελληνική Βουλή το «Μνημόνιο 3», ήλθε στην επιφάνεια η σοβούσα «σύγκρουση» μεταξύ ΔΝΤ και ΕΕ (Γερμανίας) για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Τί μπορεί να σημαίνει άραγε η δημόσια ομολογία ενός γεγονότος που είναι ήδη γνωστό; Πιθανώς τα εξής:
- Η Ελλάδα μάλλον δεν αποτελεί πλέον σοβαρό συστημικό κίνδυνο για το διεθνές οικονομικό σύστημα, και άρα δεν χρειάζεται κανείς να προσποιείται πια. Αν αυτό αληθεύει, τότε η όποια διαπραγματευτική ικανότητα είχαμε ως χώρα μάλλον έχει εκμηδενιστεί…
- Η άρνηση του ΔΝΤ να συνεχίσει να χρηματοδοτεί το ελληνικό πρόγραμμα πιθανώς αντανακλά:
- τις αντιδράσεις που εγείρουν διάφορα μέλη του θεωρώντας τη στήριξη της Ελλάδας χαμένη υπόθεση, ή
- μια πολιτική πίεση προς τη Γερμανία ότι πλέον θα πρέπει να σταματήσει να ακολουθεί μια παρελκυστική πολιτική και ότι είναι καιρός να δώσει μια τελική λύση στην Ελλάδα (και ίσως στην Ευρώπη συνολικά).
Ό,τι από τα παραπάνω κι αν ισχύει, το μόνο βέβαιο είναι εμείς «θα αναμείνουμε τας αποφάσεις…»
Αναστάσιος Λαυρέντζος
Twitter: @LavrentzosA