“Τόσο μακριά, τόσο κοντά”. Με αυτή τη σύντομη φράση ανώτερη διπλωματική πηγή εξηγούσε στο anatropinews.gr πως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση στις διαπραγματεύσεις για το ονοματολογικό της ΠΓΔΜ, μετά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών στα Σκόπια και ενόψει της συνάντησης που θα έχουν στη Βιέννη οι Νίκος Κοτζιάς και Νικολά Ντιμιτρόφ με τον διαμεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς.
Παρά το εξαιρετικά θερμό κλίμα που επικράτησε στη διήμερη επίσκεψη στα Σκόπια είναι προφανές πως η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ υπαναχωρεί σε μερικά καίρια σημεία των συνομιλιών που είχαν προηγηθεί, γεγονός που αποκαλύπτει αυτό που πολλοί είχαν επισημάνει ως πιθανό κίνδυνο. Ο Ζόραν Ζάεφ φαίνεται πως είναι δύσκολο να προωθήσει μερικά βασικά ζητούμενα, όπως οι αλλαγές στο Σύνταγμα ή το αμετάφραστο του ονόματος (GrnaMakedonija), καθώς δέχεται πιέσεις τόσο από το εθνικιστικό μπλοκ και τον πρόεδρο Γκεόργκι Ιβάνοφ, όσο και από δυνάμεις που δρουν αντίρροπα για γνωστούς γεωπολιτικούς λόγους, όπως η Ρωσία και, κυρίως, η Τουρκία.
Ο Νίκος Κοτζιάς ενημέρωσε εκτενώς τον πρωθυπουργό κατά το Σαββατοκύριακο και θα υπάρξει άμεσα και συνάντηση, ενώ σχετική ενημέρωση πρόκειται να κάνει και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Δεν ήταν, άλλωστε, καθόλου τυχαία και άσχετη με την στρατηγική της κυβέρνησης η δήλωση του Προκόπη Παυλόπουλου ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση με ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ χωρίς “προηγούμενη αναθεώρηση του Συντάγματος και άρση του αλυτρωτισμού”.
Για την Αθήνα, οι συνταγματικές αλλαγές είναι βασική προϋπόθεση για να “κλειδώσει” μια συμφωνία για το όνομα, κι αυτό, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον, δεν φαίνεται εύκολο. Υπό τις συνθήκες αυτές δεν τίθεται θέμα ένταξης της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ.
Τα “αγκάθια”
Η μορφή του νέου ονόματος και η δυνατότητα της μετάφρασής του σε άλλες γλώσσες (ιδιαίτερα στις επίσημες γλώσσες των Ηνωμένων Εθνών) φαίνεται ότι έχουν μεταβληθεί σε «αγκάθια» των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδος και πΓΔΜ, όπως προέκυψε από τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν οι Νίκος Κοτζιάς και Νίκολα Ντιμιτρόφ την Παρασκευή το μεσημέρι.
Απαντώντας, μάλιστα, σε ερώτηση για το κατά πόσο θα δεχόταν ένα ενιαίο όνομα (π.χ. Gornamakedonija), ο κ. Ντιμιτρόφ ανέδειξε ότι υπάρχει χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών σε αυτό, ενώ παράλληλα πρόσθεσε ότι ήδη σήμερα, που επικρατεί το προσωρινό όνομα στα Ηνωμένα Εθνη, υπάρχει μετάφραση αυτής της ονομασίας στις επίσημες γλώσσες του διεθνούς οργανισμού.
Αυτό σημαίνει ότι η σκοπιανή πλευρά έχει σοβαρό πρόβλημα να αποδεχθεί ένα αμετάφραστο όνομα (στη σλαβική γλώσσα), κάτι που δημοσίως έχει δηλώσει ότι επιθυμεί και επιδιώκει η Αθήνα. Την ίδια στιγμή, ο κ. Κοτζιάς τόνισε ότι ο λόγος που η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί να υπάρξει συνταγματική αλλαγή ως εγγύηση για τις ελληνικές ευαισθησίες εδράζεται στη θέση ότι υπάρχουν ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες θεωρούν ότι το εθνικό Σύνταγμα υπερτερεί του διεθνούς και ευρωπαϊκού Δικαίου (όπως η Γερμανία), άρα θα ήταν καλύτερο να υπάρχουν πρόσθετες εγγυήσεις.