ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Η οπισθοχώρηση του Ζόραν Ζάεφ, από τα συμφωνηθέντα (Severna Makedoniga και erga omnes με παράλληλες συνταγματικές αλλαγές) στην τελευταία συνάντηση του Νίκου Κοτζιά με τον Νικολά Ντιμιτρόφ στις Βρυξέλλες, είναι προφανής.
Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ καθυστερεί το τηλεφώνημα στον Αλέξη Τσίπρα, προς αποδοχή της ατζέντας των Βρυξελλών και οριστικοποίηση της συνάντησης που θα “κλειδώσει” τη συμφωνία, επειδή ο πρόεδρος της γείτονος Γκεόρκι Ιβάνοφ αρνείται να αποδεχθεί σύνθετη ονομασία για όλες τις χρήσεις και επιμένει σε ένα “διπλό όνομα” με το σκέτο Μακεδονία να παραμένει στο εσωτερικό της χώρας. Όπερ εστί μεθερμηνευόμενο, επικράτηση του όρου Μακεδονία δια της διολισθήσεως, πιθανότατα και στις διεθνείς σχέσεις.
Η ελληνική πλευρά δεν πρόκειται, φυσικά, να αποδεχθεί κάτι τέτοιο και πολύ καλά θα πράξει. Είναι ώρα, άλλωστε, να καταστεί ξεκάθαρο από τον διεθνή παράγοντα στα Σκόπια ότι “κρίνεται το μέλλον τους”.
Το ενδιαφέρον (…) είναι πως την ώρα που το εθνικιστικό μπλοκ Ιβάνοφ- VMRO παίζει το τελευταίο χαρτί του στα Σκόπια (με συλλαλητήρια και αίτημα για πρόωρες εκλογές), στην Ελλάδα κάποιοι “αποθεώνουν” τον Σκοπιανό πρόεδρο.
“Ιβάνοφ γερά…”, κατά το γνωστό παλαιό “Γερούν γερά…”, ή το πρόσφατο “ΔΝΤ γερά…”.
Εκείνοι, δηλαδή, που δεν μπορούν πολιτικά να επιβάλλουν εδώ την εσωστρεφή στρατηγική της “μη λύσης”, ελπίζουν, τώρα, ότι ο αδιάλλακτος και εθνικιστής Σκοπιανός πρόεδρος θα ανακόψει τη θέληση του Ζόραν Ζάεφ για μια συμβιβαστική λύση. Μια λύση που πολλοί θεωρούν πως, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά και εφόσον επιβεβαιωθούν, είναι μακράν η καλύτερη εξ όσων κατατέθηκαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων κατά την τελευταία 25αετία.
Διχασμένη μεταξύ Βουκουρεστίου και…1992, η Ν.Δ, για παράδειγμα, δείχνει να ανακουφίζεται από τα εμπόδια που θέτουν οι εθνικιστές στα Σκόπια, καθώς απομακρύνεται το “πικρό ποτήρι” της επιλογής που πρέπει να κάνει στην περίπτωση μιας συμφωνίας, και, από την άλλη, είναι έτοιμη να χρεώσει το διπλωματικό ναυάγιο στην κυβέρνηση.
Ο τομέαρχης Εξωτερικών της Ν.Δ, μάλιστα, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναφέρει πως “είναι προτιμότερη μια καλή λύση αργότερα, παρά μια κακή λύση σήμερα”.
Εάν αντιπαρέλθουμε την αναφορά του κ. Κουμουτσάκου σε μια “κακή λύση σήμερα”, δεδομένου ότι μόνο ως αντιπολιτευτικό πυροτέχνημα μπορεί να εκληφθεί,αφού δεν γνωρίζει το περιεχόμενο μιας τελικής συμφωνίας, έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε τι εννοεί με το “μια καλή λύση αργότερα”.
Εάν ανατρέξει κανείς στις διαπραγματεύσεις της 25αετίας θα διαπιστώσει πως υπήρξαν στιγμές που θα μπορούσε να έχει επιτευχθεί μια “καλή λύση”, ή έστω ένας έντιμος συμβιβασμός. Από το”πακέτο Πινέϊρο” μέχρι το 2010 δόθηκαν τέτοιες αφορμές. Δεν κατέστη, όμως, εφικτό και η δεδομένη αδιαλλαξία των Σκοπίων δεν ήταν πάντοτε ο μοναδικός λόγος για την έλλειψη συμφωνίας.
Όμως, ο κ. Κουμουτσάκος παραβλέπει μερικά βασικά δεδομένα, εάν πιστέψουμε -και δεν υπάρχει λόγος για το αντίθετο- ότι επιθυμεί πράγματι μια “καλή λύση αργότερα”.
Το βασικό πρόβλημα αυτού του σκεπτικού είναι στο…αργότερα.
Εάν αυτή τη στιγμή στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ επικρατήσουν οι απόψεις των εθνικιστών (Ιβάνοφ και VMRO) είναι δεδομένο ότι η χώρα θα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές και η κυβέρνηση Ζόραν Ζάεφ θα βρεθεί υπό μεγάλη πίεση με ανοικτό το ενδεχόμενο να τις χάσει. Με τη σημαία του εθνικισμού, το φιλοβουλγαρικό VMRO (προηγούμενος ηγέτης του και επί 10αετία πρωθυπουργός ο αδιάλλακτος Γκρούεφσκι που γέμισε τον τόπο αγάλματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και άλλα “είδωλα” αλυτρωτισμού) είναι πιθανό να κερδίσει τις εκλογές και να ανατρέψει την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας.
Ο Ιβάνοφ διαθέτει ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας με τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει υποσχεθεί πακτωλό επενδύσεων στα Σκόπια, εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία με την Ελλάδα. Αφενός διότι επιθυμεί η χώρα μας να έχει ανοικτά διπλωματικά μέτωπα που θα δυσχεραίνουν τον αναβαθμισμένο γεωπολιτικό της ρόλο στην περιοχή, αφετέρου διότι έχει συγκεκριμένους στόχους για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, τις οποίες θεωρεί προγεφύρωμα των “συνόρων της καρδιάς του”.
Μια εκλογική ήττα του Ζάεφ, με ταυτόχρονη επικράτηση των εθνικιστών, φέρνει την Τουρκία στη βόρεια πόρτα μας, απομακρύνει την ΠΓΔΜ από τον ευρωπαϊκό δρόμο της, ενισχύει τον ρόλο της Ρωσίας στα Βαλκάνια και αποδυναμώνει τον δικό μας γεωπολιτικό ρόλο.
Μια πρόσθετη ανησυχία είναι ότι σε μια τέτοια περίπτωση διακυβεύεται η ίδια η σταθερότητα στη γειτονική χώρα. Η επικράτηση των εθνικιστών θέτει εκτός ισορροπίας το αλβανικό στοιχείο, το οποίο (δια του μεγαλύτερου αλβανικού κόμματος) συγκυβερνά με τον Ζάεφ. Εύκολα μπορεί να ανοίξει η “κερκόπορτα”, με απρόβλεπτες συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή.
Υπό αυτές τις εξαιρετικά πιθανές συνθήκες, το “μια καλή λύση αργότερα” του κ. Κουμουτσάκου, είναι, απλώς, “καμία λύση ποτέ”.
Προφανώς, οι οπαδοί της “μη λύσης” έχουν κάθε λόγο να χαίρονται με ένα τέτοιο σενάριο. Όσοι, για παράδειγμα, παραπλανούν πως μπορεί να υπάρξει λύση χωρίς τον όρο Μακεδονία, αποσιωπώντας τις τεράστιες ευθύνες τους για όσα συνέβησαν μετά το 1992, και όσοι εθελοτυφλώντας πιστεύουν πως το τελευταίο γράμμα του ακρωνυμίου ΠΓΔΜ δεν είναι Μακεδονία αλλά…Μαγαδασκάρη ή Mac Donalds…