ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Προφανέστατα στρεβλή η ανάγνωση που επιχειρείται περί γερμανικού “μπλόκου” στην μονομερή(;) απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να μην προχωρήσει στη μείωση του ΦΠΑ στα νησιά που έχουν πληγεί και συνεχίζουν να πλήττονται από την προσφυγική κρίση. Το είπε πολύ καθαρά ο Πιερ Μοσκοβισί: “Δεν υπάρχει κάποια σοβαρή δημοσιονομική επιβάρυνση”.
Για να αντιληφθεί κανείς ότι αλλού εστιάζεται το γερμανικό ενδιαφέρον αρκεί να κάνει τη σύγκριση: 28 εκατ. ευρώ θα κοστίσει η μη μείωση του ΦΠΑ στα νησιά, όταν τα κέρδη της ΕΡΤ για την περυσινή χρονιά ήταν (όπως ανακοινώθηκε χθες) 71 εκατ. ευρώ και το budget που διατίθεται από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής για την παραγωγή ελληνικής μυθοπλασίας μέσω του εξειδικευμένου φορέα ανέρχεται στα 75 εκατ. ευρώ.
Θα μπορούσαν να μπλοκάρουν οι εταίροι την εκταμίευση της τελευταίας δόσης του προγράμματος, ύψους 15 δισ (!), για μία -υποτίθεται- “παρασπονδία” της Αθήνας που αφορά ποσό 28 εκατ.; Προφανώς όχι. Και ο Μάριο Σεντένο ήταν σαφής, λέγοντας πως η εκταμίευση θα γίνει κανονικά στις αρχές Αυγούστου.
Γιατί τότε, αυτός ο “τσαμπουκάς” του εκπροσώπου της Γερμανίας στο κονκλάβιο διευθυντών του ESM που είχε λάβει σχετική εντολή από τον Όλαφ Σολτς- ο οποίος στο Eurogroup εγκωμίασε τον μεταρρυθμιστικό οίστρο της Αθήνας;
Εύκολη η απάντηση. Ο κ. Σολτς στέλνει μήνυμα στην ελληνική κυβέρνηση, επηρεασμένος από τις δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών περί της πιθανότητας να διεκδικηθεί η μη μείωση των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2019. Pacta sunt servanda, λέει ο Γερμανός υπουργός οικονομικών προς την Αθήνα.
Δεν είναι τυχαίο πως τόσο ο πρωθυπουργός, όσο και οι κ. Τσακαλώτος και Χουλιαράκης υπήρξαν δεόντως προσεκτικοί ως προς αυτό το τελευταίο διάστημα. Παραμονές της λήξης του προγράμματος ήθελαν να αποφύγουν οιαδήποτε σκιά που θα αμφισβητούσε την “ιδιοκτησία” του προγράμματος ως προς τα μέτρα που απομένουν να εφαρμοστούν κατά την μεταμνημονιακή περίοδο.
Ως προς τούτο η διαχείριση του θέματος από αρκετούς στην κυβέρνηση δεν υπήρξε επιτυχής. Η διαπραγμάτευση για τη μη μείωση των συντάξεων είναι υπόθεση που αφορά σε άλλο χρόνο και άλλους πολιτικούς συσχετισμούς. Αυτό εννοούσε, άλλωστε, και ο Πιερ Μοσκοβισί όταν αναφερόταν σε μια συζήτηση που θα γίνει τον Οκτώβριο.
Η κυβέρνηση, διψώντας για “καλά νέα”, την ώρα που πιέζεται πολιτικά σε αρκετά μέτωπα και κυρίως στο Μακεδονικό, έσπευσε να αφήσει υπονοούμενα νωρίτερα απ΄ ότι έπρεπε. Έτσι, ανάγκασε τον Όλαφ Σολτς να δράσει προληπτικά. Όχι επειδή διαφωνεί επί της ουσίας για την μη μείωση του ΦΠΑ στα νησιά (κάτι που είχε όντως συμφωνηθεί μεταξύ του Αλέξη Τσίπρα και της Άγκελα Μέρκελ), αλλά επειδή θέλει να καταστήσει σαφές πως τυχόν απόφαση για μη μείωση των συντάξεων θα είναι αποτέλεσμα δύσκολης διαπραγμάτευσης, κατά την οποία θα τεθούν, ίσως, στο τραπέζι και άλλα πράγματα.
Το μήνυμα Σολτς, από την άλλη, αφορά -εκτός από την Αθήνα- και την ίδια την Κομισιόν. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών γνωρίζει πως την μεταμνημονιακή εποπτεία αναλαμβάνει, μετά τις 20 Αυγούστου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπου οι συσχετισμοί είναι ευνοϊκότεροι για την Αθήνα (στο πλαίσιο αυτό έγιναν και οι πρόσφατες δηλώσεις Μοσκοβισί).
Εν κατακλείδι, η απόφαση για τις συντάξεις θα ληφθεί, εάν ληφθεί, σε πολύ υψηλό επίπεδο. Και μέχρι τότε, ο Σολτς ως θεματοφύλακας του δημοσιονομικού “ευαγγελίου” θα στέλνει τα δικά του μηνύματα…
Μια διαφορετική ερμηνεία δίνει, ωστόσο, η Deutsche Welle:
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς ψήφισε μεν κατ’ αρχήν στο Eurogroup υπέρ της εκταμίευσης της τελευταίας δόσης των 15 δισ. ευρώ, τόνισε στο κυβερνητικό μπρίφινγκ στο Βερολίνο εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών απαντώντας σε σχετική ερώτηση της Deutsche Welle.
Από την άλλη όμως ο κ. Σολτς δεσμεύεται από απόφαση της βουλής βάσει της οποίας η όποια αλλαγή στην εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος θα πρέπει να απασχολεί την Επιτροπή Προϋπολογισμού.
Όπως διευκρίνισε η εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών, η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να διατηρήσει το μειωμένο ΦΠΑ στα νησιά (17% αντί 24%) ως το τέλος του χρόνου και όχι να το καταργήσει την 1η Ιουλίου όπως είχε συμφωνηθεί συνιστά «μια αλλαγή στην Έκθεση Υλοποίησης για την πορεία του προγράμματος προσαρμογής που ήδη είχε διαβιβαστεί στη γερμανική βουλή, δηλαδή στο κατά πόσο η Ελλάδα έχει υλοποιήσει τα καθορισμένα μέτρα προσαρμογής.
Τυπική διαδικασία
Ακόμη και αν στην περίπτωση του ΦΠΑ δεν πρόκειται για αλλαγή ολόκληρου του πακέτου αλλά «για μια αλλαγή σε αυτό το συγκεκριμένο σημείο» και παρά του ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει προτείνει να καλύψει το κενό των 28 εκατ. ευρώ που δημιουργείται στον προϋπολογισμό με ένα ανάλογο ποσό από κονδύλια άλλων υπουργείων, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών είναι αναγκασμένο να καταθέσει στην Επιτροπή Προϋπολογισμού «τροποποιημένη» Έκθεση Υλοποίησης. Στην ερώτηση της Deutsche Welle αν η στάση του Όλαφ Σολτς είχε και «παιδαγωγικό» χαρακτήρα, η εκπρόσωπος απάντησε πως «ανταποκρίνεται στην προκαθορισμένη συμμετοχή της γερμανικής βουλής». Η κυβέρνηση «διασφαλίζει πλήρως την τήρηση των δικαιωμάτων συμμετοχής και ενημέρωσης της βουλής.»
Πηγές του υπουργείου Οικονομικών διαβεβαίωσαν πάντως την Deutsche Welle ότι ο Όλαφ Σολτς όντως δεν είχε κανένα περιθώριο να πράξει διαφορετικά. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αρχές Αυγούστου θα συνεδριάσει η Επιτροπή Προϋπολογισμού. Το υπουργείο Οικονομικών δεν αναμένει εκπλήξεις. Μετά τη συνεδρίαση της επιτροπής ο υπουργός Οικονομικών θα ενημερώσει άμεσα το Συμβούλιο των Διευθυντών του ΕSM για να δώσει πράσινο φως στην εκταμίευση των 15 δισ. ευρώ.
Ενδεικτικά είναι άλλωστε τα σημερινά γερμανικά δημοσιεύματα:
«Το Βερολίνο μπλοκάρει δανειακή δόση προς την Ελλάδα», είναι ο τίτλος δημοσιεύματος στην Frankfurter Allgemeine Zeitung που επισημαίνει: «Απροσδόκητα δεν εγκρίθηκε ακόμη η τελευταία δόση από το πρόγραμμα βοήθειας […] που εκπνέει στις 20 Αυγούστου. Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Σολτς ήταν ο μόνος που μπλόκαρε καταρχήν την εκταμίευση της εναπομείνασας δόσης ύψους 15 δις ευρώ. Ο λόγος είναι ότι την τελευταία στιγμή άλλαξε το συμπεφωνημένο μεταξύ δανειστών και ελληνικής κυβέρνησης πρόγραμμα περικοπών και μεταρρυθμίσεων. Η αλλαγή αυτή πρέπει να εγκριθεί από τη γερμανική Βουλή και γι’ αυτό το λόγο ήταν δεμένα τα χέρια του Σολτς στις Βρυξέλλες. Μετά τη συνάντηση ο επικεφαλής του Eurogroup Σεντένο είπε ότι πρόκειται απλώς για μια καθυστέρηση επειδή δεν ολοκληρώθηκαν όλες οι ‘εθνικές διαδικασίες’. Αναμένει ότι η εκταμίευση θα γίνει στις αρχές Αυγούστου».
«H κυβέρνηση Τσίπρα επιχειρεί να εξαπατήσει τους εταίρους»
Όπως σημειώνει η εφημερίδα, «ο λόγος της επανειλημμένης αλλαγής είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε μονομερώς σε αναστολή της συμπεφωνημένης αύξησης του ΦΠΑ σε πέντε νησιά για μισό χρόνο. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ESM Ρέγκλινγκ, η αναστολή αυτή συνεπάγεται απώλειες φορολογικών εσόδων ύψους 28 εκατομμυρίων ευρώ. Πρόσθεσε όμως ότι η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύτηκε ήδη στη λήψη ισοδύναμων μέτρων. Η αλλαγή αυτή πρέπει να εγκριθεί από την Bundestag. Ο αρμόδιος κοινοτικός Επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί είπε ότι δεν υπάρχει καμία επίπτωση στο δημοσιονομικό σκέλος. ’28 εκατομμύρια είναι ένα πολύ μικρό ποσό’. Ήδη πριν γίνει γνωστή η καθυστέρηση αυτή ο βουλευτής των γερμανών Φιλελευθέρων Φρανκ Σέφλερ είχε ζητήσει να συγκληθεί εκτάκτως για το θέμα η αρμόδια επιτροπή της Bundestag, τονίζοντας ότι ο Σολτς δεν μπορεί ‘απλώς να συναινέσει’ στην αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ. ‘Είναι προφανές ότι η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί εκ νέου να εξαπατήσει την κοινότητα’, σχολίασε ο Σέφλερ», σύμφωνα με την FAZ.
Το δημοσίευμα της SZ
Στο θέμα αναφέρεται και η εφημερίδα Süddeutsche Zeitung του Μονάχου, επισημαίνοντας: «Καθότι η Ελλάδα παραβίασε τους όρους του τρέχοντος προγράμματος διάσωσης, η Γερμανία μπλόκαρε την εκταμίευση της τελευταίας δόσης των 15 δις ευρώ. Σε αντίθεση με ό,τι συμφώνησε με τους δανειστές, η κυβέρνηση στην Αθήνα ανέστειλε την αύξηση του ΦΠΑ σε πέντε ελληνικά νησιά. Σε Λέσβο, Σάμο, Χίος, Λέρο και Κω εξακολουθούν να ισχύουν χαμηλότεροι συντελεστές. Ο επικεφαλής του ESM Ρέγκλινγκ επιβεβαίωσε ότι το γερμανικό μπλόκο στην εκταμίευση συνδέεται με το εν λόγω ζήτημα. Η Αθήνα δεσμεύτηκε να αυξήσει τους συντελεστές και στα νησιά αυτά στο τέλος της χρονιάς. Η ελληνική κυβέρνηση φέρεται όμως να μην είχε ενημερώσει προηγουμένως τους ευρωπαίους δανειστές για τις προθέσεις της».