ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Σε μια πρόσφατη έρευνα της “διαΝΕΟσις” ο Βλαντιμίρ Πούτιν αναδεικνύεται ως ο δημοφιλέστερος ξένος ηγέτης μεταξύ των Ελλήνων (διαβάστε εδώ)
του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ
Το 24,3% των δημοσίων υπαλλήλων, το 26,2% των ιδιωτικών υπαλλήλων, το 19,4% των επιχειρηματιών, το 24,2: των αγροτών, το 25% των φοιτητών- σπουδαστών, το 33,3% των νοικοκυρών, το 32,1% των συνταξιούχων και το 39,1% των ανέργων, επιλέγουν τον Ρώσο πρόεδρος ως “υπόδειγμα” ηγεσίας και δεν κρύβουν ότι θα ήθελαν ένα τέτοιο πολιτικό μοντέλο και για τη χώρα μας.
Δεν ξενίζει το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης έρευνας δεδομένου ότι είναι γνωστά τα στερεότυπα που διέπουν το δημόσιο βίο της χώρας μας. Πριν μερικά χρόνια, άλλωστε, ακόμα και κορυφαίοι πολιτικοί εξυμνούσαν ένα άλλο ηγετικό μοντέλο, αυτού του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ως προς τη συναισθηματική σχέση σημαντικής μερίδας της ελληνικής κοινωνίας με τη Ρωσία δεν υπάρχει αμφιβολία. Το “ξανθό γένος” είναι ένας από τους πιο στέρεους “αστικούς μύθους” από γενέσεως ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Ακριβέστερα, από την αποτυχημένη επανάσταση του 1770, γνωστή και με την ονομασία “Ορλωφικά” εκ του ονόματος των αδελφών Ορλώφ που ήταν οι Ρώσοι υποκινητές της εξέγερσης των υπό τον τουρκικό ζυγό Ελλήνων στην Ήπειρο, τη Θεσσαλία, την Πελοπόννησο και αλλού (διαβάστε εδώ ).
Ακολούθησε η αναμονή του “Μόσκοβου που θα έφερνε το σεφέρι” και όσα γνωστά ακολούθησαν.
Η σύνδεση των δύο ορθόδοξων λαών ήταν πάντοτε στέρεη σε όλο το μήκος του ιστορικού χρόνου, ακόμα και όταν στο παρασκήνιο εξελισσόταν λυσσαλέες συγκρούσεις μεταξύ των εκκλησιαστικών ηγετών (ανάμεσα στη Μόσχα και το Φανάρι και όχι μόνο).
Η πολιτική και η διπλωματία, ωστόσο, δεν ασκούνται στη γκρίζα ζώνη του συναισθηματισμού. Αυτά τα έχουν λύσει πολλοί και πολύ πριν από εμάς. Ο σπουδαίος Άγγλος πολιτικός Λόρδος Πάλμερστον, για παράδειγμα, έλεγε πως “στη διπλωματία και στις σχέσεις μεταξύ κρατών δεν υπάρχουν αιώνιοι φίλοι ή αιώνιοι εχθροί. Υπάρχουν μόνο συμφέροντα”. Ίσως κυνικό αλλά είναι αλήθεια. Μια αλήθεια που σέβονται όλα τα μεγάλα κράτη, κυρίως εκείνα που διεκδικούν γεωπολιτικό ρόλο και μερίδιο στον διεθνή καταμερισμό ισχύος.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να παρέλαβε μια Ρωσία παραδομένη στα νύχια του ΔΝΤ και να έχει κατορθώσει να την αναδείξει ξανά σε “αντίπαλο δέος” των ΗΠΑ, μπορεί ακόμα και να παρεμβαίνει στην διαδικασία εκλογής Αμερικανού προέδρου, ήταν και παραμένει, ωστόσο, ένας ηγέτης που προτάσσει με απόλυτο τρόπο τα συμφέροντα της χώρας του έναντι όλων.
Όταν το 2011, για παράδειγμα, ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών ταξίδεψε στη Μόσχα αναζητώντας στηρίγματα έναντι του ευρωπαίκού εκβιασμού (Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε) για bail in στις κυπριακές τράπεζες, βρήκε κλειστές πόρτες και απαξιωτική αντιμετώπιση. Το ίδιο και, μερικά χρόνια αργότερα, κάποιοι αφελείς υπουργοί της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Ναι, αλλά η Ρωσία πάντοτε στήριζε τις κυπριακές θέσεις στον ΟΗΕ (σχετικά με την κατοχή του βορείου τμήματος του νησιού), θα υποστηρίξει κάποιος. Βεβαίως. Κι αυτό, πάντως, γινόταν πάντοτε στο πλαίσιο των ρωσικών συμφερόντων στην περιοχή.
Και η Ελλάδα, από την άλλη, πάντοτε ανταπέδιδε αυτή τη ρωσική χείρα φιλίας, κρατώντας ανοικτές τις ευρωπαϊκές διόδους για τη Μόσχα και επί χρόνια στηρίζοντας το μεγαλεπήβολο ενεργειακό σχέδιο της Μόσχας για τον αγωγό Μπουργκάζ- Αλεξανδρούπολης. Σχέδιο που δεν προχώρησε ποτέ και όχι με ευθύνη της Αθήνας, παρά τις ασφυκτικές πιέσεις που δεχόταν από τον αμερικανικό παράγοντα.
Στον παρόντα γεωπολιτικό χρόνο η Ρωσία έχει κάνει μερικές σοβαρές επιλογές. Έχει επιλέξει ως σύμμαχό της την Τουρκία. Ο Πούτιν θεωρεί φίλο του τον Ερντογάν, αξιοποιεί την Τουρκία ως προγεφύρωμα των ρωσικών σχεδιασμών στη Συρία, το Ιράν και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Ο Ερντογάν, όμως, δεν είναι φίλος της Ελλάδας. Είναι σκληρός γεωπολιτικός αντίπαλος που επιβουλεύεται ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Απειλεί στο Αιγαίο και την κυπριακή ΑΟΖ και απ΄ ότι φαίνεται η “ορθόδοξη σχέση” Ελλάδας- Ρωσίας δεν τον αποτρέπει να προσφέρει ακόμα και οπλικά συστήματα (S-400) στον εξ Ανατολών νευρικό και επιθετικό γείτονα. Ή να έχει αναλάβει την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στηρίζοντας όλα τα φαραωνικά σχέδια του Τούρκου προέδρου να αναδειχθεί σε μια περιφερειακή δύναμη,
Το γεγονός, δε, ότι η Ρωσία έχει συγκεκριμένες επιδιώξεις στα Βαλκάνια, μεταξύ των οποίων και η αποτροπή ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, συνδέεται απόλυτα με τον ρόλο που επιδιώκει η Τουρκία στην ίδια περιοχή.
Εν κατακλείδι, είτε το θέλουν ορισμένοι (στην Ελλάδα), είτε όχι, ο ρωσικός παράγοντας αμφισβητεί τα δικά μας συμφέροντα στην περιοχή. Είναι φίλος με τον αντίπαλό μας και προσπαθεί να αποσταθεροποιήσει τον βαλκανικό περίγυρο όπου η Ελλάδα έχει πολλούς λόγους να διαδραματίσει γεωπολιτικό ρόλ
Η ελληνική διπλωματία πρέπει, προφανώς, να αποφύγει την κλιμάκωση της έντασης με τη Ρωσία. Ούτε μας ταιριάζει, ούτε μας συμφέρει. Πρέπει, όμως, να καταστεί σαφές πως τα ρωσικά συμφέροντα δεν ταυτίζονται με τα ελληνικά. Αντιθέτως ταυτίζονται με τα τουρκικά. Ας μην φτάσουμε στο “ο φίλος του εχθρού μου είναι εχθρός”, όμως στη διπλωματία δεν χωρούν αυταπάτες. Και όσοι προσπαθούν να τις καλλιεργήσουν είτε αφελείς είναι, είτε άλλα κίνητρα έχουν…