ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Δήλωση – απάντηση του Υπουργού Εσωτερικών, Αλέξη Χαρίτση στην προγραμματική εξαγγελία του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας για είσπραξη του ΕΝΦΙΑ από τους Δήμους και περιστολή της χρηματοδότησής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό
Η προγραμματική δήλωση του κ. Μητσοτάκη στη ΔΕΘ για τη μεταφορά του ΕΝΦΙΑ στους δήμους, με ταυτόχρονη περιστολή της χρηματοδότησής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό, αποκαλύπτει το πραγματικό σχέδιο της Νέας Δημοκρατίας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αποτελεί εγγύηση για τη διαιώνιση της ανισότητας μεταξύ των περιοχών της χώρας, ανάλογα με την οικονομική αξία της γης τους. Δείχνει την αδιαφορία της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών τις οποίες θέλει να μετατρέψει σε πεδίο πειραματισμού για τις πιο ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές, αναφέρει η δήλωση του υπουργού Εσωτερικών Αλεξη Χαρίτση.
Υπενθυμίζουμε στον κ. Μητσοτάκη:
1. Ότι οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων στον τόπο κατοικίας του ίδιου διαφέρουν -εκ των πραγμάτων- σημαντικά από εκείνες λ.χ. των ορεινών ή παραμεθόριων ή γεωγραφικά απομονωμένων περιοχών της χώρας. Η υποκατάσταση, λοιπόν, μέρους των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων της Αυτοδιοίκησης από το φόρο ακίνητης περιουσίας που παράγεται και εισπράττεται σε κάθε τόπο και ο οποίος είναι συνάρτηση της αξίας των ακινήτων, αλλά και της πυκνότητας δόμησης, θα σήμαινε απλά τη θεσμοθέτηση της πλήρους ανισότητας και την απόλυτη αφαίμαξη των οικονομικά ασθενέστερων τοπικών κοινωνιών.
2. Ότι η κανονιστική αρμοδιότητα των Δήμων (όπου βεβαίως προβλέπεται συνταγματικά) δεν ανήκει σε «έναν Δήμαρχο», αλλά στα συλλογικά αιρετά όργανα των Δήμων, δηλαδή στα Δημοτικά Συμβούλια.
Δεν είναι πρόθεσή μας να αμφισβητήσουμε την «πνευματική ιδιοκτησία» του κ. Μητσοτάκη επί του ΕΝΦΙΑ, καθώς είναι γνωστό ότι ο ίδιος ήταν διακεκριμένο στέλεχος της κυβέρνησης Σαμαρά, που εμπνεύστηκε και επέβαλε το συγκεκριμένο φόρο. Οι θέσεις, όμως, που εξήγγειλε στη συνέντευξη τύπου αποτελούν μία ευθεία απειλή για τα συμφέροντα των τοπικών κοινωνιών, ενώ εγείρουν και σοβαρές αμφιβολίες ως προς τη συνταγματικότητά τους.
Ευτυχώς, ο κόσμος της Αυτοδιοίκησης γνωρίζει ότι, με τον «Κλεισθένη Ι», έχουν ήδη θεσπιστεί νέα κριτήρια κατανομής των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, που διαμορφώνουν όρους δικαιοσύνης στη χρηματοδότηση των Δήμων (λαμβάνοντας λ.χ. υπ’ όψη τη νησιωτικότητα, την ορεινότητα, τις υποδομές, το τοπικό ΑΕΠ, την τοπική ανεργία κ.α.).
Η πολιτική της ΝΔ για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, έτσι όπως αποκαλύφθηκε αυτές τις μέρες από τον κ. Μητσοτάκη, συμπυκνώνει την πεμπτουσία του νεοφιλελεύθερου δόγματος. Συνδυάζει την οικονομική αφαίμαξη των δήμων μέσω της μείωσης της χρηματοδότησής τους από το κράτος, τη διαιώνιση της υποστελέχωσής τους με τη διατήρηση του κανόνα «1 προς 5» για τις προσλήψεις στο δημόσιο που φανατικά υποστηρίζει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και την ιδιωτικοποίηση μέσα από την εκχώρηση κρίσιμων λειτουργιών των ΟΤΑ σε ιδιώτες.
Κατόπιν τούτων, οι διακηρύξεις του κ. Μητσοτάκη περί ισότητας ευκαιριών για όλους τους πολίτες αποδεικνύονται κενές περιεχομένου. Στη λογική της Νέας Δημοκρατίας δεν υπάρχουν πολίτες αλλά πελάτες που θα απολαμβάνουν τόσες υπηρεσίες όσες αντέχει η τσέπη τους.
Τι υποστηρίζει η Ν.Δ
Σύμφωνα με το reader.gr, η εξαγγελία του Κυριάκου Μητσοτάκη από το βήμα της ΔΕΘ για μεταφορά της αρμοδιότητας υπολογισμού και είσπραξης του ΕΝΦΙΑ από τους δήμους προκάλεσε συζητήσεις, αντιδράσεις, αλλά και απορίες, κυρίως ως προς το πώς θα εφαρμοστεί το μοντέλο και πώς θα διασφαλιστεί η χρηματοδότηση των ΟΤΑ, προκειμένου να μην υπάρξουν λειτουργικά προβλήματα στους δήμους.
Η βασική διαφορά της είσπραξης του ΕΝΦΙΑ από τους δήμους σε σχέση με τη χρηματοδότηση μέσω των ΚΑΠ (Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι) είναι ότι, εφόσον εισπράττουν τον ΕΝΦΙΑ, οι δήμοι θα μπορούν να διαχειρίζονται μια σταθερή χρηματοδότηση, χωρίς να εξαρτώνται από τις βουλές ή τις ταμειακές δυσκολίες της κεντρικής διοίκησης, με αποτέλεσμα να μπορούν να κάνουν καλύτερο προγραμματισμό για τα έργα που θέλουν να εκπονήσουν. Παράλληλα, όπως επισημαίνουν από τη ΝΔ, αλλά υπογράμμισε και ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η είσπραξη ΕΝΦΙΑ από τους δήμους θα αυξήσει την ανάγκη λογοδοσίας των τοπικών αρχόντων στους δημότες αναφορικά με το αν διαχειρίζονται με όρους ανταποδοτικότητας τα ποσά που καταβάλλουν.
Πώς θα λειτουργεί, όμως, το σχέδιο της ΝΔ; Αρχικά, το ποσό για το οποίο γίνεται λόγος, θα είναι περίπου ίδιο. 2 δις περίπου είναι οι σημερινοί ΚΑΠ, 2 δις, περίπου, θα εισπράττει το κράτος με τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30% σε βάθος διετίας που εισηγούνται τόσο η κυβέρνηση όσο και η ΝΔ, με την αντιπολίτευση, βέβαια, να επιμένει για οριζόντια εφαρμογή του μέτρου. Επίσης, πριν την εξαγγελία Μητσοτάκη, στη ΝΔ «έτρεξαν» τους σχετικούς υπολογισμούς, προκειμένου να διαπιστώσουν την επίπτωση του μέτρου στους καλλικρατικούς δήμους, με το δεδομένο ότι αυτή τη στιγμή οι ΚΑΠ δίνονται, κατά βάση, με πληθυσμιακά κριτήρια. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές της ΝΔ, από τους υπολογισμούς προέκυψε ότι το 80% περίπου των Δήμων δεν θα δει διαφορά μεταξύ ΚΑΠ και είσπραξης ΕΝΦΙΑ. Ως προς το υπόλοιπο 20%, από το γαλάζιο επιτελείο λένε πως υπάρχουν δήμοι που βγαίνουν ωφελημένοι, αλλά και δήμοι που θα χρειαστούν επιπλέον χρηματοδότηση.
Όπως διευκρινίζουν οι ίδιες πηγές, αρχικά, μέχρι την εφαρμογή της εξαγγελίας στις αρχές του 2021, υπάρχει αρκετός χρόνος, προκειμένου να γίνει ομαλά η μετάβαση και να δημιουργηθεί το πλαίσιο, ώστε κανένας δήμος να μην βγει χαμένος. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι θα υπάρξει κάποιος μηχανισμός εξισορρόπησης για τους δήμους που θα έβλεπαν αρνητικό ισοζύγιο στο ταμείο με την εισήγηση του κ. Μητσοτάκη. Επιπρόσθετα, από το γαλάζιο οικονομικό επιτελείο εξηγούν ότι το κράτος θα εξακολουθεί να έχει ρυθμιστικό ρόλο, να διαμορφώνει το πλαίσιο και να εποπτεύει την κατάσταση.
Για παράδειγμα, μπορεί η αρμοδιότητα υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ να μεταφέρεται στους Δήμους, αλλά κάθε δήμος δεν θα μπορεί να…απογειώνει τον φόρο για τους δημότες, ενώ, ακόμα, η αρμοδιότητα καθορισμού των αντικειμενικών αξιών-που είναι και θεμελιώδες στοιχείο για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ-παραμένει στην κεντρική διοίκηση. Υπό αυτό το πρίσμα, στόχος της ΝΔ είναι να ενισχύσει την ανεξαρτησία των δήμων δια της αποκέντρωσης πόρων, αλλά και να εγγυηθεί το πλαίσιο για την ομαλή μετάβαση και για την εποπτεία της λειτουργίας του νέου καθεστώτος την επόμενη μέρα.
Αντίδραση Ραγκούση: Αντισυνταγματική η πρόταση Μητσοτάκη
Σε ανάρτησή του στα social media ο Γιάννης Ραγκούσης σχολιάζει τη θέση που διατύπωσε ο πρόεδρος της ΝΔ για την είσπραξη του ΕΝΦΙΑ. «Ειλικρινά είναι θλιβερό και απολύτως ανησυχητικό ο κ. Μητσοτάκης να διεκδικεί την πρωθυπουργία και να μην ξέρει τι λέει», υποστηρίζει.
«Ιδού λοιπόν γιατί ο κ.Μητσοτάκης δεν ξέρει τι λέει:
Ο ΕΝΦΙΑ, ως γνωστόν, είναι φόρος όχι τέλος, και προφανώς δεν μπορεί να μετατραπεί σε τέλος. Με βάση το γράμμα τονίζω του Συντάγματος (άρθρο78/1 και 78/4, καθώς και άρθρο102/5) σε καμία περίπτωση και σε κανέναν άλλο θεσμό πλην της κρατικής διοίκησης δεν επιτρέπεται η επιβολή, η είσπραξη καθώς και ο,τιδήποτε άλλο σχετικό με τους φόρους. Η σχετική αρμοδιότητα της φορολογίας ανήκει στο σκληρό πυρήνα των λεγόμενων κρατικών αρμοδιοτήτων που ΔΕΝ μεταβιβάζονται. Το Σύνταγμα λοιπόν καθώς και η σχετική νομολογία του ΣτΕ είναι καταπέλτης εναντίον της εξαγγελίας του κ. Μητσοτάκη. Αλλά ακόμη και αν από σεβασμό στους πολίτες είχε αναφέρει ότι η πρότασή του αυτή συνδέεται με την προοπτική αναθεώρησης του Συντάγματος, τότε δεδομένου ότι έχει αρνηθεί να υπερψηφίσει την εκκίνηση της σχετικής συνταγματικής αναθεώρησης από την παρούσα Βουλή, όχι το 2021 που εξήγγειλε, αλλά ούτε το 2027 δεν θα μπορούσε ενδεχομένως να πάρει σάρκα και οστά η υλοποίηση μιας τέτοιας εξαγγελίας.
Ειλικρινά είναι θλιβερό και απολύτως ανησυχητικό ο κ. Μητσοτάκης να διεκδικεί την πρωθυπουργία και να μην ξέρει τι λέει», υποστηρίζει ο πρώην υπουργός, η ανάρτηση του οποίου καταλήγει με το εξής υστερόγραφο:
«Αφήνω κατά μέρος την προσβλητική για τη νοημοσύνη των πολιτών αλλά και προσβλητική για το θεσμό της αυτοδιοίκησης και τους ανθρώπους που την υπηρετούν, κουτοπόνηρη πρόθεσή του, αυτός να εμφανίζεται ότι δήθεν μειώνει τον ΕΝΦΙΑ για να τον αυξάνουν οι Δήμαρχοι και τα Δημοτικά Συμβούλια».
Θετικός ο Γ. Καμίνης
Θετικός εμφανίστηκε στην πρόταση που κατέθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της συνέντευξης Τύπου στο πλαίσιο της ΔΕΘ, η ευθύνη της συλλογής του ΕΝΦΙΑ να περάσει στους Δήμους, με ταυτόχρονη περικοπή της κρατικής χρηματοδότησης προς αυτούς.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στον ρ/σ ΣΚΑΙ, ο Δήμαρχος Αθήνας, χαρακτήρισε «καθοριστικό βήμα για την ενηλικίωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης τη μεταβίβαση του φόρου ακινήτων στους δήμους». Όπως μάλιστα σημείωσε χαρακτηριστικά «Γίνεται σε όλο τον προηγμένο κόσμο, γιατί όχι και σ’ αυτή τη χώρα; Δεν αρκούν όμως οι εξαγγελίες» σημείωσε ο Γιώργος Καμίνης.
Ο κ. Καμίνης υπογράμμισε ωστόσο ότι «απαιτείται να αποσαφηνιστεί αν αποτελεί το τέλος της χρηματοδότησης των δήμων από τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς επίσης και το πώς θα εφαρμοστεί σε δήμους με χαμηλές αξίες ακινήτων, όπου και θα πρέπει να υπάρχει μαξιλάρι ασφαλείας».
«Προς τη σωστή κατεύθυνση η εξαγγελία για είσπραξη του ΕΝΦΙΑ από τους δήμους», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας.
Μιλώντας στην εκπομπή «Αθήνα Σήμερα» και τη Νόνη Καραγιάννη επεσήμανε ότι πρέπει να υπάρξουν κανόνες για να μην δημιουργούνται ενδεχόμενες τρύπες από έναν δήμαρχο, που θα καλείται να πληρώσει ο επόμενος.
«Θα πρέπει να δημιουργηθούν κίνητρα σε όλα τα επίπεδα» και αυτό το οποίο ουσιαστικά λέγεται εδώ είναι η ιδέα ότι θα πρέπει να δίνεται στην τοπική κοινωνία η απόφαση «θέλεις να έχεις υψηλότερους φόρους για την κατοικία σου εκεί που μένεις και ενδεχομένως καλύτερες υπηρεσίες» ή κάποιος άλλος Δήμαρχος μπορεί να υποστηρίξει ένα πακέτο που θα λέει ότι «εγώ θα χαμηλώσω τους φόρους» άρα ψηφίστε με γι΄ αυτό και ενδεχομένως «δεν θα σας δώσω τόσο μεγάλες υπηρεσίες», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Βέττας.