Newsroom Εθιζόμαστε σ’ έναν αντικατοπτρισμό της πραγματικότητας. Την ιδεολογία της ψυχαγωγίας μέσα από τα reality show. Το μήνυμα είναι ότι ‘μπορούν να σε ταπεινώνουν για να κερδίσεις άραγε ποια επιτυχία;’ Ίσως για να βρεις ή για να διατηρήσεις μια δουλειά.
Όπως πολύ σωστά είχε πει ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν αυτές οι εκπομπές είναι ‘ο αντικατοπτρισμός της παγκοσμιοποίησης’. H Αλεξάνδρα Κορωναίου, καθηγήτρια Κοινωνιολογίας, κοσμήτορας Κοσμήτορας της Σχολής Πολιτικών Επιστημών στο Πάντειο, μιλά στις «ιστορίες που γράφουν Ιστορία» Στο Κόκκινο.
Η τηλεοπτική ψυχαγωγία ως ιδεολογία, σύμφωνα με την Αλεξάνδρα Κορωναίου:
Η τηλεοπτική ψυχαγωγία είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να «ξεπλυθούν» κάποιοι. Η τηλεόραση έχει μια ιδιαιτερότητα να σε ανεβάζει πολύ ψηλά και να σε αποκαθηλώνει σε λίγα λεπτά. Τα μηνύματα περνούν πολύ πιο εύκολα μέσα από την ψυχαγωγία, καθώς ο κόσμος στρέφεται προς αυτήν έχοντας βαρεθεί το ύφος της τηλεοπτικής ενημέρωσης.
Ένα μεγάλο κομμάτι αυτής της ψυχαγωγίας είναι πλέον (και για λόγους χαμηλού κόστους των παραγωγών αυτών) τα reality show. Ξεκίνησαν πολλά χρόνια πριν στις ΗΠΑ και επεκτάθηκαν ταχύτατα σε όλο τον κόσμο με παραγωγές όπως το Big Brother, κατασκευάζοντας μια εικονική τηλεοπτική πραγματικότητα που είχε αφετηρία το ‘1984’ του Τζορτζ Όργουελ. Στα σημερινά reality επικρατεί το ‘ο θάνατός σου η ζωή μου’. Δεν είναι τυχαίο ότι μιλάνε για ‘δοκιμασίες’ έννοια που είναι γνωστή και στους τηλεθεατές που βιώνουν ως δοκιμασία την καθημερινότητά τους.
Το Greece’s Next Top Model, για παράδειγμα έχει πολύ ψηλή τηλεθέαση και στο λεγόμενο δυναμικό κοινό, ακόμη και σε παιδιά του Δημοτικού. Διαπιστώνει κανείς και τη διαστροφή του κοινού που βλέπει ανθρώπους να εκτίθενται σε απίστευτους εξευτελισμούς. Στο Survivor, ένα παιχνίδι τηλε-πείνας, το έπαθλο ήταν ένα πιάτο φαΐ. Στο GNTP οι κοπέλες έπρεπε μια μέρα να φοράνε νυφικά και αθλητικά παπούτσια, να τρέχουν, να κάνουν άλμα και να ποζάρουν στο φακό.
Εθιζόμαστε σ’ έναν αντικατοπτρισμό της πραγματικότητας. Μιλάμε για την ιδεολογία της ψυχαγωγίας που επηρεάζει περισσότερο περνώντας λανθάνοντα μηνύματα. Γιατί οι τηλεθεατές δεν παρακολουθούν μόνο την εμφάνιση, αλλά – κυρίως – τις συμπεριφορές. Και το μήνυμα είναι ότι ‘μπορούν να σε ταπεινώνουν για να κερδίσεις άραγε ποια επιτυχία;’ Ίσως για να βρεις ή για να διατηρήσεις μια δουλειά. ‘Η αποδοχή της ταπείνωσης, του εξευτελισμού για να παραμείνεις στη θέση σου στη δουλειά’. Όπως πολύ σωστά είχε πει ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν αυτές οι εκπομπές είναι ‘ο αντικατοπτρισμός της παγκοσμιοποίησης’.
Φυσικά η τηλεόραση είναι ένα λαϊκό μέσο, αλλά ως ιδεολογία περνάει μόνο τον ατομικισμό, την εξόντωση και την απόλαυση από την κατάρρευση των συμμετεχόντων σε αυτά τα reality. Είναι ένας πολύ επικίνδυνος δρόμος που κατασκευάζει πρότυπα ακριβώς αντίθετα από το πρότυπο του ‘να διεκδικείς τα δικαιώματά σου’. Το πρότυπο που λέει πως ‘δέχομαι να με ξεγυμνώνουν και συναισθηματικά, δέχομαι την τυφλή υπακοή στους κανόνες’. Και δεν είναι τυχαίο ότι όλα αυτά έχουν να κάνουν με επαγγέλματα στο χώρο του θεάματος.
Ας μην ξεχνάμε πως στο Big Brother των ΗΠΑ, μόλις έσβησαν τα φώτα είχαμε αυτοκτονίες συμμετεχόντων.
Στη σημερινή αντίληψη του μάρκετινγκ το προϊόν προς πώληση είναι ο εαυτός μας. Είμαστε στην εποχή του μάρκετινγκ του εαυτού. Πώς μπορεί κάποιος να πουλήσει καλύτερα τον εαυτό του κι όχι να είναι στην ουσία καλύτερος.
ΠΗΓΗ: stokokkino.gr