Ας μιλήσουμε για ομόλογα. Άλλωστε η αδυναμία της χώρας να δανειστεί με λογικά επιτόκια ήταν η αφορμή για να εισαχθεί στο πρώτο Μνημόνιο, καθότι τα αίτια ήταν βαθύτερα και δεν αρκεί η χωρητικότητα αυτής της σελίδας για να καλυφθεί το θέμα.
Αν και δεν αφορά την καθημερινότητα των πολιτών -τουλάχιστον με άμεσο τρόπο- θα είναι ένα από τα σημαντικά ζητήματα του 2019. Η κυβέρνηση αναμένεται να κληθεί να φέρει στη δημόσια συζήτηση ακόμη ένα “αποδεικτικό” -για τους δύσπιστους της αντιπολίτευσης- στοιχείο της εξόδου της χώρα μας από τα Μνημόνια. Ωστόσο, το βασικό ζήτημα δεν είναι η πολιτική αντιπαράθεση, αλλά η πιστοποίηση ότι το Ελληνικό Δημόσιο έχει ανακτήσει την αξιοπιστία του και μπορεί να βγει στις αγορές. Γι’ αυτό το μήνυμα που εκπέμπεται από την κυβερνητική πλευρά είναι πως η χώρα είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμη για μια έξοδο.
Ευέλικτος σχεδιασμός
Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους αλλάζει την τακτική του και δεν αναμένεται να ανακοινώσει συνολικό σχεδιασμό “εξόδων” για το 2019. Επί της ουσίας, θα κληθεί να ενημερώσει του υποψήφιους επενδυτές, μέσω επιστολής, ότι είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμος για έκδοση ομολόγων.
Φυσικά, η πρόθεση παραμένει να υπάρξει μια “κίνηση” εντός του πρώτου τριμήνου του 2019, εφόσον οι συνθήκες το ευνοήσουν, ωστόσο δεν αναμένεται να υπάρχει σαφής δέσμευση, καθώς η ρευστότητα που επικρατεί στις αγορές είναι δεδομένη και σχετίζεται και με το τι συμβαίνει εντός Ευρωζώνης, όπως στην Ιταλία, τη Γαλλία ή το Brexit, αλλά και με το τι συνέβαινε στη γύρω περιοχή, όπως στην Τουρκία προ μηνών.
Τότε και τώρα…
Ενδεικτικό των ευρύτερων προβλημάτων που συντηρούν τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων είναι το γεγονός ότι η εκτόνωση της κρίσης ανάμεσα στη Ρώμη και τις Βρυξέλλες οδήγησε σε ράλι τους ιταλικούς τίτλους, με κάθετη πτώση των αποδόσεων, όταν οι ελληνικοί τίτλοι αντέδρασαν πιο συγκρατημένα. Ωστόσο, δεν υφίσταται απαγορευτική «τιμή» στα ελληνικά ομόλογα. Όπως τόνισε από το βήμα της Βουλής ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, αναφερόμενος στο κόστος δανεισμού των χρόνων της ευημερίας 2002 – 2008, «ο μέσος όρος του δεκαετούς επιτοκίου δανεισμού την περίοδο 2002 – 2008 ήταν 4,36%. Ο μέσος όρος του δεκαετούς επιτοκίου δανεισμού τους πρώτους έντεκα μήνες του 2018 ήταν 4,18%, χαμηλότερο ή εν πάση περιπτώσει αντίστοιχο με το επιτόκιο δανεισμού όταν το επιτόκιο δανεισμού δεν ήταν καν πρόβλημα, δεν ήταν καν είδηση».
Οι συνθήκες
Τα παραπάνω συνηγορούν στο ότι όσο εξαλείφονται οι αναταράξεις από εξωγενείς παράγοντες και όσο εδραιώνεται η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, κάτι το οποίο πιστοποιείται από πλήθος οικονομικών δεικτών, τόσο θα πλησιάζει η έξοδος της χώρας στις αγορές. Μάλιστα, η κυβέρνηση εκτιμά ότι όσο θα κυλά ο χρόνος, τόσο πιο ευνοϊκές θα γίνονται οι συνθήκες τόσο σε μικροσκοπικό όσο και σε μακροσκοπικό επίπεδο.
Άλλωστε, υπάρχει και το «μαξιλάρι» των 24,1 δισ. ευρώ, το οποίο προσφέρεται για εύρος χρήσεων. Μόνο η ύπαρξή του μπορεί να κρατήσει με ασφάλεια τη χώρα εκτός αγορών για τουλάχιστον μια διετία. Αν μάλιστα συνυπολογίσει κανείς το «ρολάρισμα» τρίμηνων και εξάμηνων εντόκων γραμματίων (βραχυχρόνιος δανεισμός), τότε η έξοδος θα μπορούσε να αποφευχθεί για τέσσερα χρόνια.
Προφανώς, το παραπάνω δεν αποτελεί στόχο της κυβέρνησης, αλλά δείχνει ότι η χώρα δεν κινείται σε αχαρτογράφητα νερά
Στο ταμείο 1,8 δισ. ευρώ από τις λήξεις ομολόγων το 2019
Για την επόμενη χρονιά, το Ελληνικό Δημόσιο θα κληθεί να καλύψει λήξεις ομολόγων της τάξεως των 11 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα όσα καταγράφει ο προϋπολογισμός. Επίσης, η ελληνική κυβέρνηση έχει προαναγγείλει χρήση ενός μέρους των κεφαλαίων από το «μαξιλάρι» ασφαλείας των 24,1 δισ. ευρώ. Αναλυτικά, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2019, οι δαπάνες τόκων ανέρχονται σε 6,6 δισ. ευρώ και αναμένεται να καλυφθούν από το πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ επιπρόσθετα θα πρέπει να καλυφθούν 8,778 δισ. ευρώ λήξεις ομολόγων, 1,983 δισ. ευρώ δάνεια από το ΔΝΤ, 7,444 δισ. ευρώ λήξεις εντόκων γραμματίων (θα «ρολαριστούν»), 324,3 εκατ. ευρώ δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, 472,2 εκατ. ευρώ δάνεια από την Τράπεζα της Ελλάδος και 181,3 δισ. ευρώ λοιπά δάνεια
Εφόσον εξελιχθούν όλα ομαλά κατά τις δύο επόμενες αξιολογήσεις από την Κομισιόν στο πλαίσιο της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας, υπολογίζεται ότι στη διάρκεια του 2019 θα εισρεύσουν περίπου 1,8 δισ. ευρώ από κέρδη ελληνικών ομολόγων (ANFAs – SMPs), στο πλαίσιο της συμφωνίας που επετεύχθη το περασμένο καλοκαίρι για το ελληνικό χρέος.
Ως εκ τούτου, από τα περίπου 11 δισ. ευρώ των λήξεων ομολόγων και δανείων, το ποσό περιορίζεται σε 9,2 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι πιθανή χρήση κεφαλαίων του κεφαλαιακού «μαξιλαριού» δεν αποκλείεται να χρησιμοποιηθεί για εξόφληση μέρους ακριβών δανείων του ΔΝΤ, πέραν των 1,983 δισ. ευρώ, που ούτως ή άλλως πρέπει να πληρωθούν το επόμενο έτος, όπως και αντίστοιχων δανείων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
ΠΗΓΗ: avgi.gr