Σκάκι: Όταν το ματ το έκανε η… εξουσία

Η διάρκεια αγωνιστικής σκακιστικής δραστηριότητας των Ελλήνων πρωταθλητών ποικίλλει από γρήγορο και κάποιες φορές δυσεξήγητο σταμάτημα μέχρι συμμετοχή σε αγώνες έως και λίγο πριν από τον θάνατό τους (Αναστασόπουλος, Παϊδούσης κ.ά.).

Λίγες, αλλά πολύ χαρακτηριστικές, είναι οι περιπτώσεις όπου το απότομο τέλος οφείλεται σε τιμωρία ή απαγόρευση. Θα αναφερθούμε σήμερα σε δύο πρωταθλητές, από τους πιο ταλαντούχους που πέρασαν από το ελληνικό σκάκι. Στον Παπαντωνίου και στον Κόκκορη.

Ο Δημήτρης Παπαντωνίου (1911-1968) αναδείχθηκε πρωταθλητής Ελλάδας το 1934. Διακρινόταν για το ταλέντο, τη φαντασία, το δημιουργικό του παιχνίδι και το ήθος του: Στο πρωτάθλημα του 1947 ο αντίπαλός του Α. Φενερίδης, από παρανόηση, δεν προσέρχεται στον αγώνα και μηδενίζεται. Με αυτόν τον βαθμό ο Παπαντωνίου θα έβγαινε πρωταθλητής. Ωστόσο ζητάει να παιχτεί η παρτίδα! Τη χάνει και περιορίζεται στη δεύτερη θέση. Η στάση του Παπαντωνίου επαινείται δημόσια και ο Κ. Χαρβάτης (περιοδικό «Ο Σκακιστής») θα γράψει: «Κάλλιον να ηττηθής ενδόξως, παρά να νικήσεις αναξίως».

Η παρτίδα από το πρωτάθλημα του 1935 έλαβε βραβείο ωραιότητας και έχει δημοσιευτεί σε σπουδαία ξένα περιοδικά. Κάποιες φορές κομμένη μετά την 20ή κίνηση. Ο μεθοδικός Σπύρος Λούρης βρήκε το παρτιδόφυλλο και την παρουσιάζει ολόκληρη στο εξαιρετικά προσεγμένο βιβλίο του «Τα πρωταθλήματα σκακιού σε Ελλάδα και Κύπρο» (εκδόσεις Κ. ΝΤΟΥΖΓΟΣ & ΣΙΑ):

Δ. Παπαντωνίου – Μ. Κουτίλιν [D37]

1.δ4 δ5 2.Iζ3 Iζ6 3.γ4 ε6 4.Iγ3 Iβδ7 5.ε3 Aε7 6.α3 0-0 7.Bγ2 α6 8.Aδ3 Πε8 9.0-0 γ6 10.Iε5 Iζ8 [10…δxγ4]11.γ5 I6δ7 12.ζ4 ζ6 13.Iζ3 Bγ7 14.ζ5 ε5 15.Iθ4 ε4 16.Ixε4! δxε4 17.Aγ4+ Pθ8 18.Bxε4?! β6? [18…Iβ8]19.Πζ3 Aβ7

20.Bε6!! Bxθ2+ [20.Bε6 Ixε6 21.Iη6+! θxη6 22.Πθ3+ Pη8 23.Axε6+ Pζ8 24.Πθ8#] 21.Pxθ2 Aδ6+ 22.Bxδ6 Παδ8 23.Πθ3 θ6 24.Iη6+ Pθ7 25.ε4 βxγ5 26.Bζ4 μεματ 1-0.

Ο Παπαντωνίου σπούδασε νομικά και, ύστερα από σύντομη ενασχόληση με τη δικηγορία, στράφηκε στο δικαστικό σώμα. Το 1940 έγινε αντιεισαγγελέας και το 1948 εισαγγελέας Πρωτοδικών. Τότε, όπως αναφέρει ο Κ. Χατζιώτης στο βιβλίο του «Το σκάκι στην Ελλάδα» (εκδόσεις ΣΚΥΦΟΣ), τον κάλεσε ο προϊστάμενός του και τον επέπληξε: «Τι είναι αυτά που πληροφορούμαι! Εσύ, ένας εισαγγελεύς, να παίζεις με αυτά τα… ξυλάκια! Να μην ξανασυμβεί άλλη φορά κάτι τέτοιο παρακαλώ!».

Το 1963 υπηρετεί στη Θεσσαλονίκη και, μαζί με τον συνάδελφό του Ν. Αθανασόπουλο και τον ανακριτή Χρ. Σαρτζετάκη, διερευνούν την υπόθεση της δολοφονίας Λαμπράκη. Ξενύχτια, αντίσταση στις πέσεις του Κ. Κόλλια, που ήθελε να κουκουλώσει την υπόθεση, αλλά και αντικατάστασή του και τελικά, το 1968, αποπομπή από το δικαστικό σώμα…

Ισόβιος αποκλεισμός…

Ο Χρήστος Κόκκορης γεννήθηκε το 1942 και σπούδασε νευρολόγος ψυχίατρος. Ασχολήθηκε από μικρός με το σκάκι (έχει περιγράψει τη λαχτάρα του να πάρει από το περίπτερο το φρεσκοτυπωμένο περιοδικό «Το ΜΑΤ» του Σπύρου Μπίκου) και το 1962 αναδεικνύεται πρωταθλητής!

Καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση στα τέσσερα επόμενα πρωταθλήματα και αναδεικνύεται ξανά πρωταθλητής το 1969 και το 1970. Τη δεκαετία του 1960 ενισχύει την Εθνική Ελλάδας και διακρίνεται σε διεθνείς αναμετρήσεις. Τον Ιούλιο του 1970 οργανώνονται στην Αθήνα ελληνογιουγκοσλαβικοί αγώνες:

Λιουμπόγεβιτς (Γιουγκοσλαβία) – Κόκκορης [B87]

1.ε4 γ5 2.Iζ3 δ6 3.Iγ3 Iζ6 4.δ4 γxδ4 5.Ixδ4 α6 6.Aγ4 ε6 7.Aβ3 β5 8.0-0 Aε7 9.ζ4 0-0 10.ε5 δxε5 11.ζxε5 Iζδ7 12.Aζ4 Aβ7 13.Bη4 Pθ8 [13…Iζ6 14.Bδ1 Aγ5]14.Παδ1 Bβ6 15.Pθ1 Iγ5 16.Iζ3 Iγ6 17.Bθ5 Παδ8 18.Πδε1 Iδ4 19.Iη5 Axη5 20.Axη5 Bγ6 21.Bθ3 Πδ7 22.α3 α5 23.Πζ4 Iδxβ3 24.Πε2 Πδ4 25.γxβ3 Πxζ4 26.Axζ4 β4 27.αxβ4 αxβ4 28.Iδ1 Πδ8 29.Πδ2 [29.Iζ2]29…Πxδ2 30.Axδ2 Bδ5 0-1.

Με αυτή τη νίκη του επί του κορυφαίου γκραν μετρ των Βαλκανίων πιστοποιεί την αξία του ως παίκτη διεθνούς εμβέλειας και διαφαίνονται ξεκάθαρα οι σπουδαίες προοπτικές του.

Λίγο αργότερα θα γραφτεί μια μαύρη σελίδα στο ελληνικό σκάκι: Ο λαμπρός επιστήμονας έχει προγραμματίσει μεταπτυχιακές σπουδές στις ΗΠΑ και ένα εύλογο αίτημα, λίγο πριν από την Ολυμπιάδα του Ζίγκεν, εκλαμβάνεται από τον Ασλανίδη και την ΕΣΟ σαν εκβιασμός. Τιμωρείται με ισόβιο αποκλεισμό! Όσοι γνώριζαν πρόσωπα και πράγματα της εποχής μιλάνε για στημένη υπόθεση προκειμένου να εξοντωθεί σκακιστικά ο πρωταθλητής.

Η τιμωρία θα αρθεί μετά τη μεταπολίτευση, αλλά το ελληνικό σκάκι θα έχει χάσει μια σπουδαία μονάδα!

Τον Κόκκορη τον κέρδισε τελικά η επιστήμη του. Υπηρέτησε ως διευθυντής στο Δρομοκαΐτειο, έγινε διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και η συμβολή του στην καταπολέμηση των ναρκωτικών έτυχε πανελλήνιας αναγνώρισης!

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

* Αυξημένος προϋπολογισμός από την ΦΙΝΤΕ (της τάξεως των 6 εκατομμυρίων ευρώ) και αλλαγές στα Grand Prix (τέσσερα τουρνουά των 16 παικτών, με σύστημα νοκ άουτ, σε Μόσχα, Ρίγα, Αμβούργο και Τελ Αβίβ), καθώς και στα Grand Chess Tour (οκτώ τουρνουά, επέκταση σε Ασία και Αφρική και αύξηση των επάθλων στα 1.750.000 δολάρια).

Τα υψηλά χρηματικά βραβεία αναμένεται να προσελκύσουν τους πιο δυνατούς σκακιστές του πλανήτη: Κάρλσεν, Καρουάνα, Μαμεντιάροβ, Νακαμούρα, Αρονιάν, Ντινγκ Λίρεν, Βασιέ – Λαγκράβ, Χίρι, Σο, Ανάντ, Καριάκιν, Νεπομνιάτσι κ.ά.

* Τα Παγκόσμια Πρωταθλήματα Εθνικών Ομάδωνθα διεξαχθούν από 4 μέχρι 15 Μαρτίου στην Αστάνα του Καζακστάν. Στους άνδρες αγωνίζονται οι ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Αζερμπαϊτζάν, Ιράν, Πολωνία, Αγγλία, Καζακστάν και στις γυναίκες οι Κίνα, Ρωσία, ΗΠΑ, Ουκρανία, Γεωργία, Ουγγαρία, Αρμενία, Ινδία, Αίγυπτος, Καζακστάν.

* Το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα θα διεξαχθεί στα Σκόπια από 17 μέχρι 30 Μαρτίου. Οι Έλληνες σκακιστές καλούνται να δηλώσουν συμμετοχή στην ΕΣΟ μέχρι αύριο 11.2.2019. Το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Γυναικών θα διεξαχθεί στην Αττάλεια από 10 μέχρι 23 Απριλίου. Δηλώσεις συμμετοχής για τις Ελληνίδες μέχρι 4.3.2019 στην ΕΣΟ (e-mail: [email protected]).

* Αδελφοποίηση της ομάδας ΣΑΧ Θεσσαλονίκης με την Etar Βουλγαρίας και ουσιαστική συνεργασία ενόψει του διεθνούς τουρνουά «Βαρδάρης 2019» (7-11 Μαρτίου, ξενοδοχείο Holiday Inn, Μοναστηρίου 8, Θεσσαλονίκη, http://www.vardaris.com).

ΠΗΓΗ: avgi.gr