Υπάρχει όµως και η ουσία. Και αυτή είναι ότι η ιδέα της Ελλάδας χωρίς την ευρωζώνη – ή της ευρωζώνης χωρίς την Ελλάδα ακριβέστερα – δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία. Την έχουν υποστηρίξει πολλοί ώς τώρα. Αλλοι ως τάχα συµφέρουσα πολιτική κίνηση, άλλοι ως τεχνική διευθέτηση και κάποιοι ως δόλωµα για αλλού τύπου εξελίξεις στην Ευρώπη. Συνεπώς αυτή είναι µια συζήτηση που γίνεται σε κάποιους κύκλους. Και κατά περιόδους βρίσκει και υποστηρικτές στις ευρωπαϊκές κοινωνίες…
Το ερώτηµα είναι αν πέραν των επιδιώξεων του ενός και του άλλου, µπορεί να τεθεί πράγµατι κάποια στιγµή στο µέλλον θέµα, να ακολουθήσουν ξεχωριστούς δρόµους το ευρώ και η ελληνική οικονοµία. Πολλοί σπεύδουν να προεξοφλήσουν ότι αυτό δεν γίνεται, ο κόσµος να γυρίσει ανάποδα.
Κάνουν λάθος. Αλλοι το συγκαταλέγουν ανάµεσα σε σενάρια που συνδυάζουν το µέλλον της Ευρώπης µε το µέλλον της Ελλάδας. Κι αυτό λάθος.
Η σωστή απάντηση είναι: από την Ελλάδα εξαρτάται!
Η ευρωζώνη επείγεται να επιστρέψει σε µια εσωτερική ισορροπία µε εναρµονισµένους οικονοµικούς δείκτες. Είναι κάτι παραπάνω από τους όρους του Συµφώνου Σταθερότητας της δεκαετίας του 1990, µε το οποίο δοµήθηκε η ευρωζώνη – κατά τον τρόπο που ξέρουµε. Τώρα µιλάµε για αδιαπραγµάτευτη συµβατική υποχρέωση προς την οποία κάθε χώρα – µέλος θα πρέπει να προσαρµόσει το ύψος των ελλειµµάτων και του χρέους της σε σχέση µε το παραγόµενο προϊόν της. Πρέπει να συµβαδίζει σε ανταγωνιστικότητα, πληθωρισµό, ισοζύγιο, ρυθµούς ανάπτυξης µε τις υπόλοιπες χώρες. Αν δείξει ότι δεν µπορεί να το καταφέρει, τότε ασφαλώς δεν θα µπορεί να υπερασπιστεί τη θέση της στην ευρωζώνη.
Αν δούµε λοιπόν τη µεγάλη εικόνα, τα πράγµατα αλλάζουν: δεν είναι εκτός πραγµατικότητας το ενδεχόµενο εξόδου από την ευρωζώνη. Γιατίόπως έλεγε ο αµερικανός συγγραφέας Φίλιπ Ντικ: «Πραγµατικότητα είναι κάτι που αν σταµατήσεις να το πιστεύεις, δεν εξαφανίζεται».