Με απειλές προστίμων, ακόμη και ποινικών διώξεων για πολεοδομική παράβαση, ο Δήμος Μυτιλήνης ανάγκασε τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα να κλείσουν την δομή πρώιμης ανίχνευσης covid-19 και μεθόδευσε το να μείνουν απροστάτευτοι οι 13.000 της Μόριας το καλοκαίρι, πριν το πρώτο θετικό κρούσμα πυροδοτήσει τις καταστροφικές εξελίξεις, όπως περιέγραψε η Υπεύθυνη Συνηγορίας των ΓΧΣ Λίζα Παπαδημητρίου μιλώντας Στο Κόκκινο και τον Νίκο Ξυδάκη.
Πλέον στην Μόρια η καταστροφή είναι πλήρης, μετά την δεύτερη φωτιά που κατέστρεψε ότι είχε απομείνει, είπε η κα Παπαδημητρίου. Στα 5 χρόνια που βρίσκονται εκεί οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουμε δει τα αποτελέσματα της πολιτικής αποτροπής που έχει σκοπό να εγκλωβίζει τους ανθρώπους στα νησιά χωρίς κανένα μέτρο για την ασφάλεια της υγείας τους, ελλείμματα που ανέδειξε ακόμη περισσότερο η πανδημία. Κατά την διάρκεια της πανδημίας δεν ελήφθη κανένα μέτρο για να συμπεριληφθεί αυτός ο πληθυσμός στην δημόσια πολιτική Υγείας, γνωρίζοντας ότι είναι τέτοιες οι συνθήκες, δεν υπήρχε κανένα μέτρο ιατρικής παρέμβασης από την ελληνική Πολιτεία.
Ειδικά οι ομάδες υψηλού κινδύνου, ηλικιωμένοι και άτομα με χρόνιες παθήσεις, τόνισε η ίδια, έπρεπε να έχουν μετακινηθεί ήδη από τον Απρίλιο, όταν ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης δήλωσε ότι πρέπει να μετακινηθούν… αλλά στο σύνολό τους παραμένουν εγκλωβισμένοι, τους επιβλήθηκαν περιορισμοί μετακίνησης και μετά το πρώτο κρούσμα (που διαπιστώθηκε τυχαία) καραντίνα
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, όπως περιέγραψε, έχουν σταθερή παρουσία στη Σάμο και την Λέσβο με υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας (καθώς και στην Αθήνα με προγράμματα για θύματα βασανιστηρίων και θέματα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας). Στη Λέσβο από τον Νοέμβριο του 2018 λειτουργούν και μονάδα για παιδιά, καθώς τα παιδιά είναι το 40% περίπου του πληθυσμού προσφύγων και μεταναστών στη Μόρια. Στη Λέσβο είχε γίνει μεγάλη προσπάθεια συντονισμού με τις υπόλοιπες οργανώσεις που παρέχουν υπηρεσίες Υγείας, καλύπτοντας το πάγιο κενό των υπηρεσιών που έπρεπε να καλύπτει το δημόσιο σύστημα Υγείας.
Για την covid-19, είπε η κα Παπαδημητρίου, έγινε προσπάθεια να δημιουργηθεί σύστημα πρώιμης ανίχνευσης, μαζί με την πρωτοβάθμια Υγεία ώστε να προστατεύεται το σύστημα, να πηγαίνουν στο νοσοκομείο μόνο όσοι το χρειάζονται. Δημιουργήθηκε δομή 24ωρης παρακολούθησης ατόμων με «ύποπτα» για covid-19 συμπτώματα μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα των τεστ. Αλλά βρεθήκαμε στη δυσάρεστη θέση να κλείσουμε την δομή αυτή, που λειτουργούσε με 70 άτομα προσωπικό και τηρούσε όλους τους κανόνες προστασίας, έτοιμη να αντιμετωπίσει έκρηξη κρουσμάτων στον πληθυσμό. Αυτή η μόνάδα έκλεισε όταν βρεθήκαμε υπό την απειλή προστίμων και ακόμη και ποινικών διώξεων για πολεοδομικές παραβάσεις, από την δημοτική Αρχή της Μυτιλήνης, στα τέλη Μαΐου, αρχές Ιουνίου.
Στη θέση της ήρθε η δωρεά της ολλανδικής κυβέρνησης, που ωστόσο δεν στελεχώθηκε ποτέ, δεν λειτούργησε, όπως ξεκαθάρισε. Χρησιμοποιήθηκε μόνο όταν μετά το πρώτο θετικό περιστατικό ο ΕΟΔΥ έστειλε κλιμάκιο να κάνει μαζικά τεστ, την προηγούμενη εβδομάδα. Από τις αρχές Ιουνίου ως τις αρχές Σεπτεμβρίου δηλαδή αφαιρέθηκε από την μάχη της ανίχνευσης covid-19 στους 13.000 της Μόριας η δομή των 70 στελεχών των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, όπως επιβεβαίωσε.