Newsroom Team Ο εκτελεστικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρότεινε, όπως είχε προαναγγείλει, την αναθεώρηση του συστήματος μετανάστευσης, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η επανάληψη της κρίσης που σχεδόν την οδήγησε στα πρόθυρα της διάλυσης.
Σύμφωνα με το σχέδιο, όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, όχι μόνο οι πρώτες χώρες υποδοχής, θα πρέπει να βοηθήσουν στην επιτάχυνση της επιστροφής των μεταναστών που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να παραμείνουν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Εάν ένα κράτος μέλος βρίσκεται αντιμέτωπο με μεγάλο αριθμό μεταναστών, θα ενεργοποιείται ένας «υποχρεωτικός μηχανισμός αλληλεγγύης», οπότε μια άλλη χώρα είτε θα αναλαμβάνει την ευθύνη για τη μετεγκατάσταση, για την επιστροφή του ατόμου στην πατρίδα του ή μέσω επενδύσεων σε κέντρα ασύλου, σύμφωνα με την πρόταση.
Το 2015, η αδυναμία της ΕΕ να διαχειριστεί την εισροή προσφύγων έφερε τις κυβερνήσεις στο χείλος της κατάρρευσης και έθεσε σε δοκιμασία την τήρηση των κοινών κανόνων καθώς υπήρξαν ισχυρές ενστάσεις στον επιμερισμό του βάρους. Σήμερα, το ζήτημα περιορίζει το περιθώριο ελιγμών της ΕΕ στην εξωτερική πολιτική και δίνει ανεπιθύμητα «πυρομαχικά» στην Τουρκία, στην οποία βασίζεται η ΕΕ για να σταματήσει τις μεταναστευτικές ροές.
Σύμφωνα με το Bloomberg, στις προτάσεις που παρουσιάστηκαν την Τετάρτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι οι αιτήσεις ασύλου θα πρέπει να εξετάζονται σε διάστημα εντός 12 εβδομάδων. Η ΕΕ ελπίζει να καταλήξει σε πολιτική συμφωνία για το σχέδιο μέχρι το τέλος του έτους.
Θα μπορούσε επίσης να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός κρίσης σε περίπτωση ακόμη μεγαλύτερης εισροής, που περιλαμβάνει μεγαλύτερες περιόδους επεξεργασίας των αιτημάτων και δυνατότητα λήψης αποφάσεων για πολλά άτομα ταυτόχρονα. Για τις χώρες στις οποίες θα μετακινούνται μετανάστες, οι προτάσεις ορίζουν ότι 10.000 ευρώ θα παρέχονται ως κίνητρο για την υποδοχή αυτού του ατόμου ή 12.000 ευρώ εάν το άτομο είναι ασυνόδευτος ανήλικος.
«Πρόκειται για την συνειδητοποίηση ότι έχουμε ένα κοινό πρόβλημα», δήλωσε η Ίλβα Γιόχανσον, η Ευρωπαία επίτροπος εσωτερικών υποθέσεων, σε συνέντευξη Τύπου την Τρίτη. «Θα έχω 27 κράτη μέλη να λένε, δεν συμφωνούμε πλήρως με αυτό. Αλλά νομίζω επίσης ότι θα έχω 27 κράτη μέλη που λένε ότι είναι μια ισορροπημένη προσέγγιση», είπε.
Κανονισμός του Δουβλίνου
Σε περισσότερες από 400 σελίδες, η Επιτροπή αναφέρει ότι θα αποσύρει τον αμφιλεγόμενο μηχανισμό της για τη διαχείριση των αιτήσεων ασύλου, που ονομάζεται κανονισμός του Δουβλίνου, σύμφωνα με τον οποίο οι μετανάστες πρέπει να αναζητήσουν καταφύγιο στη χώρα όπου φτάνουν για πρώτη φορά. Αντ ‘αυτού, αυτοί που έρχονται στο μπλοκ θα κατανέμονται ανάλογα με ένα σύνολο κριτηρίων, συμπεριλαμβανομένου εάν έχουν συγγενείς σε άλλο κράτος μέλος ή αν έχουν εργαστεί ή σπουδάσει αλλού στην ΕΕ. Θα μπορούσαν επίσης να μετεγκατασταθούν αλλού στο πλαίσιο του υποχρεωτικού μηχανισμού αλληλεγγύης.
Το σχέδιο για τον υποχρεωτικό μηχανισμό αλληλεγγύης
Σύμφωνα με ευρωπαίους αξιωματούχους και διπλωμάτες που γνωρίζουν το περιεχόμενο του σχεδίου, ο «υποχρεωτικός μηχανισμός αλληλεγγύης» θα λειτουργεί ως εξής:
Κατά την διάρκεια κανονικού ρυθμού μεταναστευτικών ροών
-Κάθε χρόνο, η Κομισιόν θα εκδίδει πρόβλεψη για τον αριθμό των προσφύγων που θα πρέπει να υποδεχθεί κάθε χώρα, με βάση το μέγεθος της οικονομίας της και του πληθυσμού της, καθώς και τους εκτιμώμενους αριθμούς αφίξεων.
-Σχετικά με τις αφίξεις, τα κράτη μέλη της ΕΕ θα παρουσιάζουν προσφορές για τον αριθμό των προσφύγων και των μεταναστών που θα υποδεχθούν ή θα επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους.
-Οι χώρες θα μπορούν επίσης να προσφέρουν απευθείας βοήθεια προς τις χώρες πρώτης εισόδου (Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Μάλτα).
-Εάν οι προσφορές αυτές δεν αντιστοιχούν στο 70% και πλέον των αριθμών που δέχονται οι χώρες εισόδου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επανέρχεται στα κράτη μέλη και θα μπορεί να ορίζει αύξηση έως και κατά 50% των ποσοστώσεων υποδοχής.
-Σχετικά με τις επιστροφές, εάν μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει αναλάβει να στείλει στην χώρα καταγωγής του ένα άτομο του οποίου η αίτηση ασύλου έχει απορριφθεί, αλλά αυτό παραμένει στην Ευρώπη οκτώ μήνες μετά, η χώρα θα είναι υποχρεωμένη να το φιλοξενήσει. Στόχος της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι να αυξήσει στο 70% (από 30% σήμερα) το ποσοστό των επιστροφών.
-Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καταβάλλει στα κράτη μέλη 10.000 ευρώ για κάθε επανεγκατάσταση ενηλίκου και 12.000 ευρώ για κάθε επανεγκατάσταση ασυνόδευτου ανηλίκου.
-Εάν ένα κράτος μέλος δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, η Κομισιόν μπορεί να εκκινεί διαδικασίες για παραβίαση των ευρωπαϊκών κανόνων.
Κατά την διάρκεια αύξησης των μεταναστευτικών ροών
-Σε περίπτωση μεγάλης αύξησης των μεταναστευτικών ροών, αντίστοιχης με την κρίση της περιόδου 2015/2016, η Επιτροπή θα προτείνει μηχανισμό διαχείρισης κρίσης στο πλαίσιο του οποίου οι χώρες δεν θα μπορούν να προσφέρουν επί τόπου βοήθεια στις χώρες πρώτης εισόδου υπό μορφήν αλληλεγγύης, αλλά θα είναι υποχρεωμένες να επανεγκαθιστούν στο έδαφός τους μετανάστες από τους εισερχόμενους ή να προχωρούν σε επιστροφές.
Πως θα λειτουργεί ο μηχανισμός αναλογικής αλληλεγγύης
Εάν μια χώρα, για παράδειγμα, η Μάλτα, βρίσκεται υπό πίεση λόγω μεγάλου αριθμού μεταναστών, μπορεί να ζητήσει να ενεργοποιήσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού
Το αίτημα αυτό θα αξιολογείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Όσοι δεν είναι επιλέξιμοι για διαμονή δεν πρέπει να μετεγκατασταθούν, αλλά να επιστρέψουν στη χώρα προέλευσης
Όλα τα κράτη μέλη πρέπει να συνεισφέρουν στη διαδικασία μέσω της μετεγκατάστασης, της επιστροφής των μεταναστών ή της οικοδόμησης εγκαταστάσεων σε χώρες υποδοχής ή τρίτες χώρες.