Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων του πολιτισμού και της τέχνης απαιτεί την παραίτηση της κ. Μενδώνη. Η πολιτική απαξίωση που έχει υποστεί είναι μη αναστρέψιμη. Έχει απωλέσει την αναγνώριση του υπουργικού κύρους από τον χώρο του οποίου την πολιτική αρμοδιότητα έχει ο υπουργός Πολιτισμού. Σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα υπό αυτές τις συνθήκες η παραίτησή της θα ήταν μια τυπική πράξη που θα είχε συντελεστεί.
του Κώστα Στρατή*
Ο πρωθυπουργός συνεχίζει να της προσφέρει τη στήριξή του.Η πρώτη συνέπεια είναι ότι έρχεται ο ίδιος προσωπικά σε αντίθεση με τον καλλιτεχνικό κόσμο. Η δεύτερη είναι ότι πλέον χρεώνεται αυτός τα όσα έχουν συμβεί το προηγούμενο διάστημα, φέροντας την ευθύνη.
Το θέμα δεν είναι αν υπήρχε γνωριμία ή ακόμα και φιλική σχέση. Η ευθύνη προκύπτει από σειρά γεγονότων.
Γεγονός πρώτο, η κατάργηση με τον νόμο του επιτελικού κράτους του δημόσιου διαγωνισμού που ήταν σε εξέλιξη και η τοποθέτηση του καλλιτεχνικού διευθυντή με απευθείας ανάθεση, για «λόγους δημοσίου συμφέροντος» όπως λέχθηκε στη Βουλή. Έχουμε εδώ αντικειμενική ευθύνη.
Γεγονός δεύτερο, η αδράνεια της ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού, όταν από την αρχή η αξιωματική αντιπολίτευση επικοινώνησε μαζί της, επισημαίνοντας ότι οφείλει να ενεργήσει άμεσα και θεσμικά γιατί κάτι σοβαρό προκύπτει να υπάρχει.
Γεγονός τρίτο, η υποκατάσταση των διοικητικών και δικαστικών αρχών και η παράκαμψη κάθε νόμιμης και θεσμικής διαδικασίας για τις αποκαλύψεις, κρίνοντας τον εμπλεκόμενο αθώο μετά από μια συζήτηση μαζί του. Χειρισμοί ανάρμοστοι για ευνομούμενο κράτος, ανοιχτοί ενδεχομένως και σε άλλου τύπου ευθύνες.
Γεγονός τέταρτο, η μη αποστολή στη Δικαιοσύνη των στοιχείων που αξιολογήθηκαν σημαντικά ώστε να ζητηθεί η παραίτηση, σύμφωνα με τη νέα αφήγηση ότι ζητήθηκε από την κυβέρνηση.
Γεγονός πέμπτο, ο τρόπος που έδρασαν η κ. Μενδώνη και η κυβέρνηση για ένα δεκαπενθήμερο μετά την παραίτηση και ενώ συνεχίζονταν οι καταγγελίες. Η προσπάθεια να πειστεί η κοινή γνώμη ότι η υπόθεση «έκλεισε». Οι ψευδείς, όπως αποδεικνύεται, δηλώσεις ότι η παραίτηση προσφέρθηκε αυτοβούλως για προσωπικούς λόγους. Η συνεχής καλλιέργεια κλίματος που οδηγούσε εκ των πραγμάτων σε αποπροσανατολισμό και συγκάλυψη. Ήταν πραγματικά μεγαλειώδης η γενναιότητα όσων μίλησαν κι έκαναν μηνύσεις, όταν την ίδια στιγμή υπουργικά χείλη αντί τους ενθαρρύνουν και να προσφέρουν την προστασία της πολιτικής εξουσίας, έκαναν λόγο για «φήμες», «τοξικότητα», «άλλες σκοπιμότητες», όταν λεγόταν ότι «δεν υπάρχουν επώνυμες καταγγελίες», ενώ αυτές υπήρχαν και ήταν στη διάθεση της Δικαιοσύνης.
Γεγονός έκτο, η υποκριτική αλλαγή πλεύσης πολύ αργά και εκ των υστέρων, μόλις έγινε γνωστό ότι κατατίθενται μηνύσεις για μη παραγεγραμμένες υποθέσεις που θα οδηγούσαν αναπόφευκτα στην άμεση παρέμβαση της δικαιοσύνης και τη σύλληψη. Χωρίς να λεχθεί συγγνώμη στα θύματα που οι καταγγελίες τους χαρακτηρίζονταν μέχρι τότε «φήμες».
Γεγονός έβδομο, η νέα υποκατάσταση των δικαστικών αρχών, χαρακτηρίζοντας τον εγκαλούμενο αυτή τη φορά «επικίνδυνο άνθρωπο», αφαιρώντας το τεκμήριο αθωότητας, καταλύοντας το κράτος δικαίου.
Γεγονός όγδοο, η ευτελής δικαιολογία «μας εξαπάτησε». Πολιτικός δεν νοείται να επικαλείται την εξαπάτηση. Σημαίνει ότι είναι είτε αδαής είτε επικίνδυνος για την άσκηση δημόσιας εξουσίας.
Οι παραπάνω χειρισμοί είναι καταστροφικοί για το πεδίο του Πολιτισμού. Τι θα συνέβαινε αν υπήρχαν αντίστοιχοι για την Υγεία, την Παιδεία, τα Οικονομικά, την Εθνική Άμυνα, την Εξωτερική Πολιτική κλπ; Χωρίς γνώση και σκοπιμότητα η ευθύνη είναι πολιτική και για αυτή μιλάμε. Ηποινική είναι δουλειά της Δικαιοσύνης.
Το γεγονός ότι η κ. Μενδώνη δεν έχει ζητήσει συγγνώμη και δεν παραιτείται σημαίνει ότι δεν έχει συνείδηση της ευθύνης και δεν διαθέτει πολιτική ευθιξία. Στελέχη της Νέας Δημοκρατίας θορυβημένα διαχωρίζουν τη θέση τους. Ο πρωθυπουργός, εφόσον τη στηρίζει, χρεώνεται πολιτική και ηθική ύβρι που δεν αρμόζει σε δημοκρατική διακυβέρνηση. Μη απομακρύνοντας κάποιον που έχει προκαλέσει με αυτόν τον τρόπο το λαϊκό αίσθημα,δεν κυβερνά αλλά εξουσιάζει. Είναι ζήτημα βαθύτατα πολιτικό. Είναι ζήτημα δημοκρατίας.
Δύο είναι τα κρίσιμα θέματα στο σημείο που βρισκόμαστε. Το πρώτο είναι να διαλευκανθεί πλήρως η υπόθεση. Να αφεθούν απερίσπαστες οι δικαστικές αρχές, να προστατευτούν τα θύματα και οι μάρτυρες από κάθε τοξικότητα, να κριθεί με δίκαιο τρόπο ο εγκαλούμενος, να αποδοθεί δικαιοσύνη. Το δεύτερο είναι να αναληφθεί η πολιτική ευθύνη. Να ζητηθεί έστω και τώρα συγγνώμη και η κ. Μενδώνη να παραιτηθεί ή ο πρωθυπουργός να την αποπέμψει.
*πρώην υφυπουργός Πολιτισμού