Newsroom Team Πρόταση στην Αίγυπτο για την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών μεταξύ της Τουρκίας και της Αιγύπτου απηύθυνε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Σύμφωνα με τον ανταποκριτή της “Καθημερινής” Μανώλη Κωστίδη, αυτή η δήλωση θεωρείται προσπάθεια προσέγγισης της τουρκικής κυβέρνησης με την κυβέρνηση Σίσι, αλλά και μια κίνηση που έχει στόχο να αποκλείσει το ενδεχόμενο συμφωνίας της Ελλάδας με την Αίγυπτο, στην περιοχή ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο κ. Τσαβούσογλου ανέφερε πως «όταν η Αίγυπτος υπέγραψε συμφωνία με την Ελλάδα σεβάστηκε τα νότια σύνορα της υφαλοκρηπίδας μας, δηλαδή ανατολικά της 28ου μεσημβρινού, που έχουμε δηλώσει στον ΟΗΕ. Τώρα δίχως να μπει στη δική μας υφαλοκρηπίδα, συνεχίζει τις σεισμικές έρευνες και την αδειοδότηση μέσα στη δική της υφαλοκρηπίδα και αυτό το βλέπουμε θετικά».
O Tούρκος υπουργός Εξωτερικών, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Γεωργιανό ομόλογό του, δήλωσε πως «εμείς ως δύο χώρες με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο, ανάλογα και με την εξέλιξη των διμερών μας σχέσεων, αύριο θα μπορούσαμε να διαπραγματευθούμε με την Αίγυπτο για τη δικαιοδοσία θαλάσσιων ζωνών και να υπογράψουμε μία συμφωνία», τόνισε χαρακτηριστικά.
Αφορμή για το «άνοιγμα» του κ. Τσαβούσογλου προς την Αίγυπτο στάθηκε η τελευταία κίνηση του Καΐρου, στον διεθνή διαγωνισμό για εκχώρηση αδειών ερευνών για υδρογονάνθρακες από την Αιγυπτιακή Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου. Τμήμα του οικοπέδου 18 ακολουθεί τη γραμμή που η Τουρκία δηλώνει ως το εξωτερικό όριο της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας εξομάλυνσης των σχέσεων Γαλλίας – Toυρκίας, πραγματοποιήθηκε η τηλεδιάσκεψη μεταξύ του Εμανουέλ Μακρόν με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρόεδρος της Γαλλίας συζήτησε με τον Τούρκο ομόλογό του όλα τα ζητήματα στα οποία έχουν έρθει σε ρήξη οι δύο πλευρές, όπως η Συρία, η Λιβύη, η Ανατολική Μεσόγειος.
Ο Ερντογάν είπε στον Μακρόν ότι ο διάλογος ανάμεσα στους ηγέτες πάντα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις σχέσεις Γαλλίας – Τουρκίας.
«Υπάρχουν βήματα που μπορούμε να κάνουμε συλλογικά και με αλληλεγγύη», φέρεται να δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος.
Ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραχίμ Καλίν, σχετικά με τις επαφές της Αγκυρας με τις ΗΠΑ, αποκλείει το ενδεχόμενο υποχώρησης της Τουρκίας στο ζήτημα των S-400. Στη συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα Sabah, ο κ. Καλίν ρωτήθηκε για τη φόρμουλα της Κρήτης στην οποία είχε αναφερθεί ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Χουλουσί Ακάρ. «Μία τέτοια φόρμουλα δεν περιλαμβάνεται στην ατζέντα μας. Παρόλο που έχουν γίνει διαφόρων τύπων σχόλια, ο υπουργός μας δεν εννοούσε κάτι τέτοιο. Συνεπώς, η Τουρκία έδειξε ότι δεν στερείται εναλλακτικών λύσεων και παρέλαβε τους S-400. Δεν θα υπάρξει καμία υποχώρηση από αυτήν την απόφαση», υπογράμμισε.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο επικεφαλής της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας Ισμαΐλ Ντεμίρ είπε πως η Τουρκία δεν έχει απαραιτήτως στόχο να επιστρέψει στο πρόγραμμα του αμερικανικού μαχητικού F-35, από το οποίο αποβλήθηκε επειδή αγόρασε ρωσικά πυραυλικά συστήματα. Ο ίδιος διευκρίνισε πως ο πρωταρχικός στόχος της Τουρκίας είναι να αποζημιωθεί για τις απώλειές της.
Την προηγούμενη εβδομάδα, η «Κ» αποκάλυψε ότι στην τελευταία προκήρυξη που έχει κάνει το υπουργείο Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων της Αιγύπτου για την εκμετάλλευση οικοπέδου στην Ανατολική Μεσόγειο, ακολουθούνται τα νότια όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας όπως αυτά κατατέθηκαν τον Νοέμβριο του 2019 στον ΟΗΕ.
Το αιγυπτιακό υπουργείο λαμβάνει υπόψη τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με την Ελλάδα, δυτικά του 28ου μεσημβρινού, αλλά και εκείνη που έχει με την Κυπριακή Δημοκρατία. Από τα συνολικά εννέα οικόπεδα που προκηρύσσονται από το Κάιρο, εκείνο με την ονομασία EGY-MED-W18 βρίσκεται κατά το ήμισυ στην περιοχή που συνορεύει με τη συμφωνηθείσα ελληνοαιγυπτιακή ΑΟΖ και το υπόλοιπο στα όρια της ανακηρυγμένης τουρκικής ΑΟΖ.
Το ρεπορτάζ της «Κ» ακολούθησαν αναφορές σε τουρκικά ΜΜΕ σχετικά με την ανησυχία της Αθήνας για προσέγγιση Καΐρου – Αγκυρας. Χθες, με επίσημη δήλωσή του, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου επισήμανε ότι Αγκυρα και Κάιρο θα μπορούσαν κάποια στιγμή να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών.
Πρακτικά, ο χάρτης που συνοδεύει την προκήρυξη των οικοπέδων στην Ανατολική Μεσόγειο αποτελεί μια άσκηση διπλωματικής ισορροπίας από το Κάιρο. Αφενός, αναγνωρίζει τις υφιστάμενες συμφωνίες με Αθήνα και Λευκωσία, αλλά αφήνει και το παράθυρο της συνεννόησης προς την Αγκυρα. Επί της ουσίας, η Αίγυπτος δεν κάνει τίποτε άλλο από το να αποφεύγει την εμπλοκή της σε οποιαδήποτε συζήτηση αφορά την περιοχή στα ανατολικά του 28ου μεσημβρινού.
Υπενθυμίζεται πως ο 28ος μεσημβρινός τέμνει τη Ρόδο περίπου στη μέση, και σε αυτή την περιοχή περιλαμβάνεται η έκταση νότια του Καστελλόριζου. Αλλωστε, η Αίγυπτος ευθύς εξαρχής, σε όλη τη διάρκεια των πολυετών διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα για την τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ, ουδέποτε συμφωνούσε για μετακίνηση της γραμμής ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, σεβόμενη τις παλαιότατες απόψεις της τουρκικής διπλωματίας περί ορίου δικαιωμάτων της Αγκυρας.
Οι δηλώσεις του κ. Τσαβούσογλου, πέρα από την αποτύπωση των νοτίων ορίων της τουρκικής υφαλοκρηπίδας όπως αυτά έχουν κατατεθεί στον ΟΗΕ σε ένα έγγραφο του αιγυπτιακού δημοσίου, αντανακλά κάτι ακόμη. Και συγκεκριμένα την ανησυχία της Αγκυρας ότι τα χρόνια περνούν και όπως αποδείχθηκε πρόσφατα η Αίγυπτος και το Ισραήλ, χώρες με σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου, συνεργάζονται απευθείας για την εκμετάλλευσή τους (μέσω της δημιουργίας αγωγού και μεταφοράς του αερίου προς τη Δύση σε μορφή LNG) παρακάμπτοντας το γεωπολιτικό «ναρκοπέδιο» που αποτελεί η περιοχή ανάμεσα στην Ελλάδα, στην Τουρκία και στην Κύπρο.
Το πραγματικό ερώτημα είναι τι εννοούσε ο κ. Τσαβούσογλου όταν μιλούσε για πιθανές συζητήσεις ανάμεσα στην Αγκυρα και στο Κάιρο. Με βάση την υφιστάμενη κατάσταση δεν μπορεί παρά να εννοούσε πιθανές διμερείς συζητήσεις για τμηματική οριοθέτηση, ενδεχόμενο όχι ιδιαίτερα πιθανό υπό τις παρούσες συνθήκες.
Προκειμένου να συμβεί κάτι τέτοιο θα απαιτούνταν ουσιαστικά βήματα βελτίωσης στις τουρκοαιγυπτιακές σχέσεις. Πέρα από τον προφανή σκόπελο που αποτελεί για κάτι τέτοιο αυτή τη στιγμή η εκκρεμότητα του Κυπριακού, για την Αίγυπτο κεφαλαιώδους μεγέθους ζήτημα ασφαλείας συνιστά η παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη, με ό,τι αυτή συνεπάγεται.