ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Βρυξέλλες: Του Θάνου Αθανασίου
Στο Eurogroup της 14ης Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο, ταυτόχρονα με τον εν εξελίξει έλεγχο της ελληνικής οικονομίας από την τρόικα οι εταίροι της Ελλάδας η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα ανοίξουν και επισήμως τη συζήτηση για το διάδοχο ελληνικό πρόγραμμα. Τότε θα διαγνωστεί επισήμως ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να βγει στις αγορές το επόμενο καλοκαίρι, το χρέος δεν θα είναι 120% το 2020 (όπως θέλουν οι δανειστές), το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί και το 2014 και η χρηματοδότηση του προγράμματος δεν θα είναι εξασφαλισμένη. Κύκλοι των Βρυξελλών που βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή με το ΔΝΤ ενημέρωσαν την «R» ότι «αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές το Ταμείο θα ανοίξει το ζήτημα».
Τι συζητείται στο Euroworking Group
Στο τραπέζι των συζητήσεων που διεξάγονται από τον περασμένο Απρίλιο στο επίπεδο του Euroworking Group, βρίσκονται:
– Η αύξηση της ωρίμανσης του ελληνικών ομολόγων στα 50 έτη, μέσω του ESM.
– Η μείωση των επιτοκίων από το 0,5% με επιπλέον περιθώριο το ευρωπαϊκό euribor (διάρκειας ανάλογα με το χρόνο αποπληρωμής) στο ξεκάθαρο 0,5%, χωρίς προσαυξήσεις.
– Η διεύρυνση της περιόδου χάριτος, κατά την οποία η χώρα δεν θα πληρώνει χρεωλύσια.
– Η επιστροφή κερδών της ΕΚΤ από ελληνικά ομόλογα μέσω των κεντρικών τραπεζών.
– Το νέο πρόσθετο δάνειο ως και 14 δισ. ευρώ, πέραν των χρημάτων που απομένουν από το σημερινό δανειοδοτικό πακέτο.
– Η αύξηση της κοινοτικής συμμετοχής στο επόμενο ΕΣΠΑ.
Ο,τι αποφασιστεί για την Ελλάδα αμέσως μετά θα εφαρμοστεί στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία, σύμφωνα με πηγές του Συμβουλίου – κάτι που θα γίνει όμως σε δεύτερο χρόνο, δηλαδή μετά την άνοιξη του 2014.
Για τους εταίρους που επεξεργάζονται το πακέτο, έχει «κλειδώσει» η εξής διευθέτηση: Τα ποσά των δανείων που απομένουν στο ελληνικό πρόγραμμα και δεν έχουν εκταμιευθεί είναι 26,7 δισ. ευρώ για τα επόμενα έξι τρίμηνα και οι συνολικές ανάγκες της χώρας ανέρχονται σε 40,7 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση θα βρει μόνη της 9,5 δισ. ευρώ (από ιδιωτικοποιήσεις και από τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες), άρα λείπουν 4,5 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2014. Αν προσθέσει κανείς τις ανάγκες για το 2015 και το μισό 2016 απαιτείται ένα νέο δάνειο 14 δισ. ευρώ: «Αυτό μαζί με τα υπόλοιπα ποσά θα μπουν σε ένα νέο μνημόνιο με νέους όρους και παρακολούθηση ως το καλοκαίρι του 2016».
Ο παραπάνω υπολογισμός ισχύει χωρίς τις ελαφρύνσεις μέσω ωρίμανσης και επιτοκίων, οπότε το συνολικό πρόσθετο ποσό μπορεί να είναι μικρότερο. Ακόμα όμως και έτσι τα παλιά δάνεια που δεν έχουν εκταμιευθεί και τα πρόσθετα θα συνδεθούν με μια νέα αξιολόγηση. Αστάθμητος παράγοντας παραμένει το ύψος των απολαβών από τις αποκρατικοποιήσεις και το βάθος της ύφεσης. Η πρόθεση των εταίρων, όμως, είναι να μη δεχθούν αυτή τη φορά υπεραισιόδοξα νούμερα, όπως οι εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις πιέζουν. Το πολιτικό διακύβευμα είναι προφανώς αν μια ελληνική κυβέρνηση μπορεί σήμερα να διαπραγματευτεί το νέο μνημόνιο χωρίς να ζητήσει ανανέωση της πολιτικής εντολής. Οι εταίροι ανησυχούν για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ωστόσο θα προσπαθήσουν να το αντιμετωπίσουν. Σε κάθε περίπτωση, προτού το νέο πρόγραμμα εγκριθεί από το ελληνικό Κοινοβούλιο, δόσεις δεν μπορούν να καταβάλλονται.
Άμεσα απαιτητά τα δάνεια
«Το ΔΝΤ κρατά το “κλειδί” των εξελίξεων σε σχέση με το επόμενο ελληνικό πρόγραμμα», παραδέχονται στις Βρυξέλλες πηγές που σχετίζονται με την παρακολούθηση των επιδόσεων της χώρας. «Το πότε θα ανοίξει η συζήτηση για την επόμενη ελάφρυνση συνδέεται αποκλειστικά με τις προθέσεις του εκτελεστικού του Συμβουλίου», σημειώνει η ίδια πηγή.
Αν το Ταμείο αποχωρήσει, τότε τα δάνεια προς την Ελλάδα γίνονται άμεσα απαιτητά. Επιπλέον, η Ελλάδα έχει να πληρώσει στο Ταμείο 0,7 εκατ. ευρώ για το γ’ τρίμηνο του 2013, 1 δισ. ευρώ το δ’ τρίμηνο, 1,3 δισ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2014, 1,9 δισ. ευρώ το β’ και το γ’ και 2,3 δισ. ευρώ το δ’ τρίμηνο του 2014. Κοινώς, έτσι κι αλλιώς, πρέπει να πληρώσει στο Ταμείο 9,1 δισ. ευρώ το επόμενο διάστημα.
Ο λεγόμενος κανόνας του δωδεκάμηνου, δηλαδή η εξασφαλισμένη χρηματοδότηση του προγράμματος για 12 μήνες, είναι απαράβατη προϋπόθεση για να εκταμιεύσει το ΔΝΤ οποιαδήποτε από τις επόμενες δόσεις και να ολοκληρώσει τον επόμενο έλεγχο της τρόικας. Χωρίς συμφωνία στο εσωτερικό της τρόικας, ούτε οι εταίροι είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν μόνοι τους, οπότε και η χρηματοδότηση παγώνει επ’ αόριστον.
Στην πράξη, οι Βρυξέλλες, η Χάγη (έδρα του Γερούν Ντάισελμπλουμ) και το Βερολίνο γνωρίζουν ότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μια συμφωνία: «Οι Γερμανοί δεν ενόχλησαν τις ΗΠΑ κατά τις πρόσφατες προεδρικές εκλογές, οπότε και το ΔΝΤ κρατά χαμηλούς τόνους μέχρι τις γερμανικές εκλογές». Η Κριστίν Λαγκάρντ τον Ιούλιο, στο Eurogroup των Βρυξελλών, επιδόθηκε σε μοναδικής τέχνης λεκτικούς ελιγμούς για να μην πιαστεί να ψεύδεται δημόσια για το μέλλον του ελληνικού προγράμματος. «Οι κανόνες του Ταμείου είναι απόλυτα γνωστοί και δεν μπορούν να τους αγνοήσουν ούτε οι Ευρωπαίοι, παρά την πλειοψηφία που έχουν στο εκτελεστικό συμβούλιο».
Η μυστική συμφωνία μεταξύ εταίρων, Γερμανίας, Κομισιόν και ΔΝΤ προβλέπει ότι «ενδείξεις για το τι πρόκειται να συμβεί μπορεί να δίνει μόνο η γερμανική πλευρά με το σταγονόμετρο και ελεγχόμενα», σχολιάζει κοινοτικός αξιωματούχος, προσθέτοντας: «Είναι δικό τους το παιχνίδι».
Ακόμα και έτσι οι Γερμανοί, ο Ρεν και ο Ντάισελμπλουμ δεν ψεύδονται. Κρύβονται πίσω από την πρόβλεψη για περαιτέρω ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, όπως περιγράφεται στη συμφωνία του Δεκεμβρίου του 2012, και παραδέχονται ότι θα χρειαστεί νέο πρόγραμμα για την Ελλάδα, επιμένοντας όμως να το συνδέουν με τη ρήτρα για πρωτογενές πλεόνασμα.
Κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην πράξη. Οι κανόνες του Ταμείου υπερτερούν της ρήτρας και θα αναγκάσουν τους εταίρους να συζητήσουν το φθινόπωρο, και όχι κάποια στιγμή τον Απρίλιο του 2014 ή «όταν τελειώσει το πρόγραμμα το επόμενο καλοκαίρι». Οι εταίροι «λένε την αλήθεια», αλλά όχι «ολόκληρη την αλήθεια», σχολιάζουν διπλωματικοί παρατηρητές, από την άλλη όχθη του Ατλαντικού, συμπληρώνοντας ότι «από τις 22 Σεπτεμβρίου και μετά το ΔΝΤ δεν θα έχει κανέναν λόγο να κάνει… την πάπια».
Αναδημοσίευση από τη Real News (του Θάνου Αθανασίου-Βρυξέλλες)