ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ του Αναστάσιου Λαυρέντζου
Senior Risk Managment officer in Banking
Το 2008 ξέσπασε μια παγκόσμια οικονομική κρίση η οποία οφείλεται στο σκάσιμο της πιστωτικής «φούσκας» που δημιουργήθηκε στις Δυτικές οικονομίες τουλάχιστον την τελευταία 15ετία. Όμως και αυτή η πιστωτική φούσκα δεν είναι παρά το αποτέλεσμα μιας βαθύτερης ανισορροπίας που υπάρχει στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα: δηλαδή το γεγονός ότι στον πλανήτη αυτή τη στιγμή υπάρχουν χώρες που κυρίως παράγουν (Γερμανία, Κίνα) και χώρες που κυρίως καταναλώνουν (Νότια Ευρώπη, ΗΠΑ)…
Η ανισορροπία αυτή δημιουργήθηκε με διάφορους τρόπους: (α) Γενικά η Δύση εξήγε κεφάλαια (και θέσεις εργασίας) στην αναδυόμενη Ασία αναζητώντας φθηνά εργατικά χέρια. (β) Ειδικά στην Ευρώπη η δημιουργία του ευρώ μόνο ως κοινό νόμισμα συναλλαγών (χωρίς το απαραίτητο πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο) επέτρεψε στη Γερμανία να κυριαρχήσει ως εξαγωγική δύναμη στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου συσωρρεύοντας επί μια 10ετία μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα. Για να μπορέσουν οι Δυτικές κοινωνίες να καταλανώνουν αυτά που δεν παρήγαν, τους δόθηκε η διέξοδος του δανεισμού (δημόσιος και ιδιωτικός) ο οποίος μετά το 2001 επιταχύνθηκε με την πολιτική χαμηλών επιτοκίων που εφάρμοσε η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα. Τώρα βιώνουμε το τέλος αυτής της κατάστασης που αφήνει (α) τις χώρες-καταναλωτές υπερχρεωμένες και με αδυνατισμένη την παραγωγική τους βάση, (β) τις χώρες-παραγωγούς με σημαντικά πλεονάσματα τα οποία όμως είναι αδύνατον να συντηρηθούν, καθώς οι καταναλωτές δεν έχουν την παλιά αγοραστική τους δύναμη. Οι ισχυρές χώρες διαχειρίζονται την κρίση με διάφορους τρόπους: οι αγγλοσάξονες (ΗΠΑ, Αγγλία) τυπώνουν χρήμα, η Κίνα επενδύει αθόρυβα τον πλούτο της σε υποδομές σε όλη την Αφρική και η Γερμανία, απελευθερώνοντας σταδιακά το φάρμακο που θα κρατήσει το ευρώ στη ζωή, επιβάλλει πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας και (α) προσπαθεί να αποκτήσει φθηνά περιουσιακά στοιχεία (β) να επιβάλει την κηδεμονία της στην Ευρώπη.