ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Από την Επένδυση
Κυνική αλλά μάλλον πικρά αληθής η αναφορά του δημοσιογράφου των Financial Times Peter Spiegel σχετικά με την εμφανισθείσα ως συμβιβαστική πρόταση του Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ για συμφωνία της Ελλάδας με τους δανειστές της: «ποια Κομισιόν, στο τέλος το ΔΝΤ και το Eurogroup αποφασίζουν».
Δυστυχώς, αυτή είναι η Ευρώπη. Μια ατελής νομισματική ένωση και μια πολιτική ενοποίηση που παραμένει μετέωρη με μετατόπιση του κέντρου αποφάσεων από το Στρασβούργο και τις Βρυξέλλες στο Βερολίνο και σε ένα άτυπο γερμανικής επιρροής διευθυντήριο.
Πριν από ένα χρόνο, εκατοντάδες εκατομμύρια Ευρωπαίοι ψήφισαν για τους εκπροσώπους των χωρών τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και για το νέο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι ευρωεκλογές του 2014 χαρακτηρίσθηκαν ως οι κρισιμότερες στην ιστορία του θεσμού, εξαιτίας του γεγονότος ότι η πολιτική προσωπικότητα που θα εκλεγόταν πρόεδρος της Κομισιόν θα είχε αναβαθμισμένο ρόλο στην κατεύθυνση του φεντεραλιστικού πόθου αρκετών να μετεξελιχθεί η Ε.Ε σε μια πολιτική ένωση με κοινή στρατηγική για ανάπτυξη και αλληλεγγύη.
Γιουνκέρ και Σουλτς, ως οι υποψήφιοι των δύο πιο ισχυρών πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συναγωνίσθηκαν για μία θέση που υποτίθεται θα είχε την «αίγλη» ενός επικεφαλής της Επιτροπής που θα έστρεφε την Ευρώπη σ’ αυτή τη νέα εποχή.
Ο εκλεγείς Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ αμφισβητήθηκε, κυριολεκτικά με το «καλημέρα». Και αμφισβητήθηκε από το Βερολίνο. Αφενός η εμπλοκή του στο σκάνδαλο του λουξεμβουργιανού φορο-παραδείσου (αποκάλυψη από τα Luxleaks), κυρίως, όμως, οι τριβές του με τη γερμανική πολιτική ηγεσία, προκάλεσαν αρκετά διπλωματικά επεισόδια μέχρις ότου η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ τον αποδεχθεί.
Ίσως με ανάλογο τρόπο που ο Μάριο Ντράγκι αναγκάστηκε να υποκύψει στις επιταγές της Μπούντεσμπανκ και του Βόφγκανγκ Σόϊμπλε σχετικά με το ελληνικό ζήτημα για να κερδίσει το μείζον, ήτοι την ποσοτική χαλάρωση που εάν όλα πάνε καλά θα βγάλει σταδιακά την Ευρωζώνη από τον λαβύρινθο του αποπληθωρισμού.
Προερχόμενος από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα ο κ. Γιουνκέρ στήριξε με ιδιαίτερη θέρμη την προηγούμενη κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά και μαζί με αυτή τις συντριπτικές για την ελληνική κοινωνία μνημονιακές πολιτικές που εφήρμοσε.
Όμως, ο κ. Γιουνκέρ, ως έμπειρος πολιτικός, γνωρίζει πως η συνοχή της Ευρώπης και ειδικότερα της Ευρωζώνης είναι στόχος και στρατηγική που υπερβαίνει τις επί μέρους πολιτικές συμπάθειες και ακόμα τις εμμονές και τις αντιπαλότητες που απορρέουν από τον ανταγωνισμό των κρατών.
Η ελληνική υπόθεση προσέφερε στον πρόεδρο της Κομισιόν την ευκαιρία να αναδείξει τη σπουδαιότητα του θεσμικού του ρόλου. Όταν η συνοχή της Ευρώπης απειλείται, οι σώφρωνες μπορούν να αντιληφθούν που σταματά η ανάγκη επιβεβαίωσης του ισχυροτέρου και που πρέπει παρεμβαίνει η ανάγκη συγκλίσεων και υποχωρήσεων.
Ο κ. Γιουνκέρ δεν γοητεύθηκε αίφνης από τον Αλέξη Τσίπρα. Τους χωρίζει χαώδης πολιτική διαφορά. Όμως, ο πρόεδρος της Κομισιόν εμφανίζεται να ασκεί πυρετωδώς την επιρροή του στην κατεύθυνση της εξεύρεσης μιας «έντιμης» λύσης γιατί αντιλαμβάνεται –πολύ ευκολότερα από άλλους- δύο βασικά πράγματα:
– Η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα αποτελέσει, απλά, την έναρξη της οριστικής και αμετάκλητης αποδόμησης της προσπάθειας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Άπαντες, στις Συνόδους Κορυφής, θα κοιτάζονται καχύποπτα μεταξύ τους προσπαθώντας να προβλέψουν ποιος θα είναι ο επόμενος που θα πάρει την άγουσα προς την πόρτα. Δεδομένου, δε, ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα επιλέξει, πιθανότατα, να αποχωρήσει από την Ε.Ε, η αμφισβήτηση του οράματος της ολοκλήρωσης γίνεται ακόμα εντονότερη,
– Η επικράτηση του δόγματος της πολιτικής υποταγής του Αλέξη Τσίπρα, του εξευτελισμού της Ελλάδας μέσα από ένα «μοντέλο Κύπρου», όπως πιθανότατα θα ήθελε η «σχολή σκέψης» του Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε και των κρατών γερμανικής επιρροής στο Eurogroup, επιβεβαιώνει αυτό που όλοι γνωρίζουν. Ότι, δηλαδή η Ευρώπη έχει «αφεντικό», το οποίο βρίσκεται στο Βερολίνο, και στις Βρυξέλλες βρίσκονται μόνο εκείνοι που εντέλλονται να υλοποιήσουν τις αποφάσεις που λαμβάνονται στο Ράϊχσταγκ.
Για τον κ. Γιουνκέρ η ήττα της Ελλάδας είναι και ήττα της Ευρώπης που εκείνος θα ήθελε. Και θα συνδεθεί με την απόλυτη αποδόμηση του θεσμικού του ρόλου. Θα αποδειχθεί ότι αυτό που ξεκίνησε πριν ένα χρόνο ως « ο πρώτος θεσμικά αναβαθμισμένος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» είναι, στην γερμανική ιεραρχία της Ευρώπης, ένας μεσαιοανώτερος υπάλληλος, ομόβαθμος, περίπου, του διορισμένου από τον κ. Σόϊμπλε προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάϊσελμπλουμ.
Ο ζητούμενος (και από τον κ. Γιουνκέρ) «έντιμος συμβιβασμός» για την Ελλάδα δεν είναι, ως εκ τούτου, ένα πολιτικό άλλοθι για την αναδίπλωση της κυβέρνησης Τσίπρα –η οποία, ούτως ή άλλως, είναι δεδομένη. Είναι κάτι πολύ περισσότερο και αφορά το γόητρο και την αρχιτεκτονική δομή της ίδιας της Ευρώπης…