Πως η Ασφάλεια του Μεταξά συνέλαβε το Νίκο Γκάτσο

Η λογοκρισία των τραγουδιών ήταν πάντοτε η άλλη πλευρά της ασφαλίτικης ηλιθιότητας. Ο Σεφέρης έχει καταγράψει στις 26 Οκτωβρίου 1941 πως συνελήφθη ο Νίκος Γκάτσος, από τη δικτατορία του Μεταξά:

Γύριζε, το χειμώνα του 1936, σπίτι του από μια ταβέρνα. Ήμουνα στην Κορυτσά και είχα στείλει στην Αθήνα, σε χειρόγραφο, το «Με τον τρόπο του Γ.Σ.». Κατά κακή του τύχη – μολονότι πολύ αθώος είχε κάποτε ύφος φοβερά βλοσυρό – τον έπιασαν και τον πήγαν στο τμήμα. Στη τσέπη του το χειρόγραφο:

-Ρε, τι σου ’κανε η Ελλάδα και σε πληγώνει; Κομμουνιστής, έ;

-Μα, κύριε αστυνόμε, δεν το έγραψα εγώ, το ’γραψε ο κ. Σ. που είναι πρόξενος.

-Πρόξενος, ε; Τέτοιους προξένους έχουμε’ γι’ αυτό πάμε κατά διαβόλου.

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους φρουρούς της ησυχίας μας:

-Σ΄ αφήνουμε, μωρέ γιατί είσαι βλάκας, του είπαν όταν τα διάβασαν.

(Στη φωτογραφία του 1951 προηγείται ο Νίκος Γκάτσος και ακολουθεί ο Οδυσσέας Ελύτης)