«Η Ε.Ε. θα πρέπει να προχωρήσει στην τακτική έκδοση κοινών ασφαλών περιουσιακών στοιχείων, ώστε να καταστεί δυνατή η πραγματοποίηση κοινών ευρωπαϊκών σχεδίων μεταξύ των κρατών μελών και να συμβάλει στην ολοκλήρωση των κεφαλαιαγορών. Εάν οι πολιτικές και θεσμικές συνθήκες υπάρχουν, όπως περιγράφονται ανωτέρω, η Ε.Ε. θα πρέπει να συνεχίσει – βασιζόμενη στο μοντέλο του Ταμείου Ανάκαμψης- να εκδίδει εργαλεία κοινού χρέους, τα οποία θα χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση κοινών επενδυτικών σχεδίων που θα αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα και την ασφάλεια της Ε.Ε.», αναφέρει ο Ντράγκι στην έκθεσή του η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα.
Η έκθεση της ομάδας τεχνοκρατών με επικεφαλής τον Ντράγκι – ο οποίος διετέλεσε πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της ευρωζώνης – διαπίστωσε ότι αυτές οι φιλοδοξίες της ΕΕ για ενίσχυση της γεωπολιτικής του θέσης, κοινωνική ισότητα και απαλλαγή από τον άνθρακα τίθενται πλέον υπό αμφισβήτηση εν μέσω της εξασθένησης της αύξησης της παραγωγικότητας που επιβραδύνει τη συνολική οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή.
Η έκθεση παρουσιάζει τις μεγάλες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει η ΕΕ μέσω μιας νέας βιομηχανικής στρατηγικής, η οποία θα περιλαμβάνει τη μείωση των τιμών της ενέργειας, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την ενίσχυση των επενδύσεων στην άμυνα.
Η ΕΕ πρέπει επίσης να προσαρμοστεί σε έναν κόσμο όπου «οι εξαρτήσεις μετατρέπονται σε τρωτά σημεία και δεν μπορεί πλέον να βασίζεται σε άλλους για την ασφάλειά της», διαπιστώνει η έκθεση, αναφέροντας την εξάρτηση της ΕΕ από την Κίνα για κρίσιμα ορυκτά και την εξάρτηση της Κίνας από την ΕΕ για την απορρόφηση της βιομηχανικής της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση χρειάζεται επιπλέον επενδύσεις ύψους 750-800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, που αντιστοιχεί στο 5% του ΑΕΠ, πολύ υψηλότερο του 1%-2% του Σχεδίου Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η πρώτη αντίδραση στην έκθεση ήλθε από την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν και ήταν ένα «ναι μεν, αλλά» το σχέδιο να αφορά μόνο κοινούς ευρωπαϊκούς στόχους, που θα πρέπει να συναποφασιστούν, όπως επίσης και ο τρόπος χρηματοδότησης -μέσω ευρωπαϊκού προϋπολογισμού ή ίδιων πόρων.
Αυτονομία της αλυσίδας εφοδιασμού
Το υψηλό επίπεδο ανοίγματος της ΕΕ στο εμπόριο θα την αφήσει εκτεθειμένη. Περίπου το 40% των εισαγωγών της Ευρώπης προέρχεται από μικρό αριθμό προμηθευτών, οι οποίοι είναι δύσκολο να αντικατασταθούν, και περίπου το ήμισυ αυτού του όγκου προέρχεται από χώρες με τις οποίες το μπλοκ δεν είναι «στρατηγικά ευθυγραμμισμένο», αναφέρει η έκθεση.
«Η ΕΕ θα πρέπει να αναπτύξει μια πραγματική εξωτερική οικονομική πολιτική που θα συντονίζει τις προτιμησιακές εμπορικές συμφωνίες και τις άμεσες επενδύσεις με χώρες πλούσιες σε πόρους, τη δημιουργία αποθεμάτων σε επιλεγμένους κρίσιμους τομείς και τη δημιουργία βιομηχανικών συμπράξεων για τη διασφάλιση της αλυσίδας εφοδιασμού βασικών τεχνολογιών», αναφέρει η έκθεση.
Η ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσει ότι οι εξαρτήσεις δεν θα αυξηθούν και να επιδιώξει την «αξιοποίηση του δυναμικού των εγχώριων πόρων μέσω της εξόρυξης, της ανακύκλωσης και της καινοτομίας σε εναλλακτικά υλικά».
Ο ανταγωνισμός να μην γίνει φραγμός
Άλλοι στόχοι περιλαμβάνουν την πλήρη εφαρμογή της ενιαίας αγοράς, η οποία περιλαμβάνει 440 εκατομμύρια καταναλωτές και 23 εκατομμύρια εταιρείες, με τη μείωση των εμπορικών τριβών. Το μπλοκ επιδιώκει επίσης να διασφαλίσει ότι η πολιτική ανταγωνισμού του δεν θα γίνει «φραγμός στους στόχους της Ευρώπης», ιδίως στον τομέα της τεχνολογίας. Ο ευρωπαϊκός συνασπισμός πρέπει επίσης να διευκολύνει «τεράστιες επενδυτικές ανάγκες αόρατες εδώ και μισό αιώνα στην Ευρώπη», μέσω ενός μείγματος ιδιωτικής χρηματοδότησης και δημόσιας στήριξης.
Η ΕΕ αντιμετωπίζει εν τω μεταξύ ένα «έλλειμμα καινοτομίας» το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω μεταρρυθμίσεων, αναφέρει η έκθεση.
Το συνολικό ποσοστό επενδύσεων προς ΑΕΠ της ΕΕ θα πρέπει να αυξάνεται κατά περίπου 5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ της ΕΕ ετησίως σε επίπεδα που παρατηρήθηκαν τελευταία φορά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 για να επιτευχθούν οι στόχοι άμυνας, ψηφιοποίησης και απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, σύμφωνα με τη μελέτη.
Σχετικά με τα βήματα για την κινητοποίηση της ιδιωτικής χρηματοδότησης, η έκθεση συνιστά τη μετάβαση της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) από συντονιστή των εθνικών ρυθμιστικών αρχών σε μια ενιαία ρυθμιστική αρχή για όλες τις αγορές κινητών αξιών της ΕΕ, ικανή να επικεντρωθεί σε πρωταρχικούς στόχους, παρόμοιους με τους τίτλους των Η.Π.Α. Επιτροπή Ανταλλαγών (SEC).
Φον ντερ Λάιεν: Να κατακτήσουμε την καθαρή και ψηφιακή μετάβαση
Από την πλευρά της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σημείωσε πως «για να είμαστε ανταγωνιστικοί, πρέπει να κατακτήσουμε την καθαρή και ψηφιακή μετάβαση. Θέσαμε τη βάση για αυτήν στην πρώτη μου θητεία. Τώρα είναι καιρός να το κάνουμε πράξη. Πρέπει να υποστηρίξουμε τη βιομηχανία μας να περάσει από την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα μέσω της καινοτομίας και να τη μετατρέψουμε σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να ενεργήσουμε με όλους τους κύριους μοχλούς που έχουμε στη διάθεσή μας: μείωση των τιμών της ενέργειας, κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων· βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και μείωση της περιττής γραφειοκρατίας».
Κατά την πρόεδρο της Κομισιόν, η ΕΕ πρέπει να εντείνει τις επενδύσεις σε δεξιότητες «και πρέπει να φέρουμε περισσότερα άτομα στην αγορά εργασίας, εξοπλισμένα με τις δεξιότητες που απαιτούνται για την καθαρή και ψηφιακή μετάβαση».
«Εργαζόμαστε για τη δημιουργία πιο ισχυρών βιομηχανικών αλυσίδων αξίας, ειδικά όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού. Οι βασικές έννοιες εδώ είναι η πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες και σε βασικά εξαρτήματα, ισχυρή ενέργεια και ψηφιακά δίκτυα, για να αναφέρουμε μόνο μερικά. Αλλά σίγουρα δεν φτάσαμε στο τέλος του δρόμου», υπογράμμισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η έκθεση ανατέθηκε στον Ντράγκι πέρυσι από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία εξελέγη για δεύτερη πενταετή θητεία τον Ιούλιο και πρόκειται να διορίσει νέους Επιτρόπους αυτή την εβδομάδα.
Τα πορίσματα της έκθεσης του Μάριο Ντράγκι προορίζεται για να γίνει πηγή έμπνευσης του έργου της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα πέντε προσεχή χρόνια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλήττεται από οικονομική στασιμότητα εδώ και ενάμισι χρόνο. Οι επιδόσεις της σ την υπέρβαση της κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία ήταν χαμηλότερες σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπως συνέβη και με την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Η υστέρηση εξηγείται «κυρίως με την μεγαλύτερη επιβράδυνση της παραγωγικότητας στην Ευρώπη» και αντιπροσωπεύει απειλή για το κοινωνικό της μοντέλο, προειδοποιεί ο Μάριο Ντράγκι.
«Αν η Ευρώπη δεν καταφέρει να γίνει παραγωγικότερη, θα είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε επιλογές. Δεν θα μπορούμε ταυτόχρονα να έχουμε ηγετική θέση στον τομέα των νέων τεχνολογιών, να είμαστε υπόδειγμα κλιματικής υπευθυνότητας και ανεξάρτητος παράγοντας στην διεθνή σκηνή. Δεν θα μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε το κοινωνικό μας μοντέλο. Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε προς τα κάτω ορισμένες έως και το σύνολο των φιλοδοξιών μας. Πρόκειται για μία υπαρξιακή πρόκληση».
