Ασφαλιστικά αδιέξοδα μπροστά στην κλιματική κρίση
Ο κόσμος πλησιάζει επικίνδυνα ένα κατώφλι υπερθέρμανσης όπου ακόμη και οι μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες δεν θα μπορούν να καλύψουν τις ζημίες. Ο Γκούντερ Τάλινγκερ, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Allianz – ενός από τους ισχυρότερους παίκτες του κλάδου – προειδοποιεί ότι η κλιματική κρίση κινδυνεύει να καταστήσει «μη ασφαλίσιμα» ολόκληρα γεωγραφικά και οικονομικά συστήματα.
Σε ανάρτησή του στο LinkedIn, ο Τάλινγκερ περιέγραψε πώς η επιταχυνόμενη αποσταθεροποίηση του κλίματος οδηγεί στην «πραγματική υποβάθμιση» ολόκληρων κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων. Και το πιο ανησυχητικό: αυτή η δυναμική, όπως είπε, ενδέχεται να διαβρώσει τα ίδια τα θεμέλια του καπιταλισμού.
Το αόρατο λιπαντικό της οικονομίας παύει να λειτουργεί
Η ασφάλιση θεωρείται εδώ και δεκαετίες το «αόρατο λιπαντικό» της παγκόσμιας οικονομίας: επιτρέπει τον υπολογισμό ρίσκου, προστατεύει τις επενδύσεις, διευκολύνει τις τραπεζικές και στεγαστικές συναλλαγές, ενθαρρύνει την ανάπτυξη. Όμως, σήμερα, δύο στα τρία δολάρια που χάνονται από φυσικές καταστροφές παραμένουν ακάλυπτα από ασφαλιστικές εταιρείες, σύμφωνα με την Allianz – κάτι που μεταφράζεται σε ένα εκρηκτικό κοινωνικό πρόβλημα.
«Βρισκόμαστε σε μια τροχιά υπερθέρμανσης 2,7 με 3 βαθμούς Κελσίου, και σε αυτά τα επίπεδα δεν μπορούμε πια να προσαρμοστούμε. Δεν μπορούμε να προστατεύσουμε το Άμστερνταμ από τρία μέτρα ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Αυτό απλώς δεν γίνεται», τονίζει ο Τάλινγκερ.
Ο κίνδυνος για τις αγορές και τα κράτη
Η «κλιματική ασφάλιση» γίνεται όλο και ακριβότερη και οι καταστροφές όλο και πιο συχνές: πυρκαγιές, πλημμύρες, κατολισθήσεις – όλα αυτά συνθέτουν μια εικόνα σταδιακής αποσταθεροποίησης ακόμα και στις πλουσιότερες οικονομίες του κόσμου.
Η Zurich Insurance Group διαπίστωσε ότι οι ασφαλισμένες ζημιές αυξήθηκαν τα τελευταία 30 χρόνια με ρυθμό 5,9% ετησίως – υπερδιπλάσιο από την αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ. Αν συνεχιστεί αυτό, τα ασφάλιστρα θα αυξηθούν τόσο ώστε οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις θα σταματήσουν να πληρώνουν για κάλυψη – με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση της ίδιας της ασφαλιστικής αγοράς.
Η έκρηξη των CAT Bonds δεν αρκεί
Στο μεταξύ, η αγορά των λεγόμενων CAT Bonds – χρηματοοικονομικών προϊόντων που χρησιμοποιούνται από ασφαλιστικές για να αντλήσουν κεφάλαια σε περίπτωση φυσικών καταστροφών – έχει αυξηθεί κατά 75% από το 2020. Όμως, αυτή η ανάπτυξη, όσο εντυπωσιακή κι αν είναι, δεν αρκεί για να συγκρατήσει τον τυφώνα των αυξανόμενων ζημιών.
Όπως προειδοποιούν αναλυτές του κλάδου, εάν οι ζημιές συνεχίσουν να αυξάνονται, κάποια στιγμή γίνεται απλώς μη βιώσιμο – όχι μόνο για τις ασφαλιστικές αλλά και για τις ίδιες τις αγορές κεφαλαίου.
Υπάρχει ακόμη χρόνος για πρόληψη;
Ορισμένοι διατηρούν συγκρατημένη αισιοδοξία. Ειδικοί του κλάδου τονίζουν ότι όσο υπάρχει τιμολογιακή προσαρμογή, οι ασφαλιστικές μπορούν να συνεχίσουν να παρέχουν κάλυψη – τουλάχιστον σε ετήσια βάση.
«Το πρόβλημα δεν είναι αν μπορεί να υπάρξει ασφάλιση, αλλά το πού συνεχίζουμε να χτίζουμε: σε περιοχές υψηλού κινδύνου. Αυτό είναι που πρέπει να αλλάξει – μέσα από πρόληψη, χωροταξικό σχεδιασμό και στρατηγική διαχείριση γης», τονίζουν.
Όμως, καθώς τα φυσικά όρια του πλανήτη στενεύουν, το ίδιο συμβαίνει και με τα περιθώρια δράσης. Και όπως επισημαίνει η Allianz, η προσαρμογή κοστίζει έως και δέκα φορές λιγότερο από τις καταστροφές. Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν μπορούμε να δράσουμε – αλλά αν θα το κάνουμε εγκαίρως.
