Οι χώρες της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με τους προτεινόμενους νόμους για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής τα ξημερώματα της Τετάρτης. Υποστήριξαν τελικά τη σταδιακή κατάργηση των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων με ορυκτά καύσιμα το 2035 και ένα ταμείο πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ για τη θωράκιση των φτωχότερων πολιτών από το κόστος του CO2.
Μετά από περισσότερες από 16 ώρες διαπραγματεύσεων, οι υπουργοί Περιβάλλοντος των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν τις κοινές τους θέσεις για πέντε νόμους, μέρος μιας ευρύτερης δέσμης μέτρων για τη μείωση των εκπομπών αυτή τη δεκαετία.
«Η κλιματική κρίση και οι συνέπειές της είναι ξεκάθαρες, και έτσι η πολιτική είναι αναπόφευκτη», δήλωσε ο επικεφαλής της πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα Φρανς Τίμερμανς. Πρόσθεσε μάλιστα πως θεωρεί ότι η εισβολή στην Ουκρανία από τον κορυφαίο προμηθευτή φυσικού αερίου, τη Ρωσία, ωθεί τις χώρες να εγκαταλείψουν ταχύτερα τα ορυκτά καύσιμα.
Οι υπουργοί υποστήριξαν τα βασικά μέρη της δέσμης μέτρων που πρότεινε για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το περασμένο καλοκαίρι, συμπεριλαμβανομένου ενός νόμου που απαιτεί τα νέα αυτοκίνητα που πωλούνται στην ΕΕ να έχουν μηδενικές εκπομπές CO2 από το 2035. Έτσι καθίσταται αδύνατη την πώληση αυτοκινήτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης.
Η συμφωνία καθιστά πιθανό η πρόταση να γίνει και νόμος της ΕΕ. Οι συμφωνίες των υπουργών θα διαμορφώσουν τη θέση τους στις επερχόμενες διαβουλεύσεις με το Κοινοβούλιο της ΕΕ για τους τελικούς νόμους. Το Κοινοβούλιο βέβαια έχει ήδη υποστηρίξει τον στόχο για τα αυτοκίνητα του 2035.
Κοινωνικό ταμείο για το κλίμα
Οι προτάσεις για το κλίμα αποσκοπούν στο να διασφαλίσουν ότι η ΕΕ των 27 χωρών – ο τρίτος μεγαλύτερος παράγοντας εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον κόσμο – θα επιτύχει τον στόχο της για το 2030, δηλαδή τη μείωση των καθαρών εκπομπών κατά 55% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.
Για να γίνει αυτό θα απαιτηθεί από τις κυβερνήσεις και τις βιομηχανίες να επενδύσουν σημαντικά στην καθαρότερη παραγωγή, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα ηλεκτρικά οχήματα.
Οι υπουργοί υποστήριξαν μια νέα αγορά άνθρακα της ΕΕ για την επιβολή κόστους CO2 στα ρυπογόνα καύσιμα που χρησιμοποιούνται στις μεταφορές και τα κτήρια, αν και δήλωσαν ότι θα πρέπει να ξεκινήσει το 2027, ένα χρόνο αργότερα από ό,τι είχε αρχικά προγραμματιστεί.
Μετά από δύσκολες διαπραγματεύσεις, συμφώνησαν να σχηματίσουν ένα ταμείο της ΕΕ ύψους 59 δισ. ευρώ για τη θωράκιση των πολιτών με χαμηλό εισόδημα από το κόστος της πολιτικής.
Το νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα δημιουργηθεί την περίοδο 2027-2032, ώστε να συμπέσει με την έναρξη ισχύος της νέας αγοράς άνθρακα για τα κτήρια και τις οδικές μεταφορές.
Για να αξιοποιήσει το ταμείο, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να υποβάλει στις Βρυξέλλες ένα «κοινωνικό σχέδιο για το κλίμα» που θα περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων και επενδύσεων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της τιμολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στους ευάλωτους πολίτες.
«Το ταμείο θα παράσχει χρηματοδοτική στήριξη στα κράτη μέλη για τη χρηματοδότηση των μέτρων και των επενδύσεων που προσδιορίζονται στα σχέδιά τους, για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων, την ανακαίνιση των κτηρίων, την απαλλαγή από τον άνθρακα της θέρμανσης και του κλιματισμού στα κτήρια και την υιοθέτηση της κινητικότητας μηδενικών εκπομπών και χαμηλών εκπομπών», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Λιθουανία ήταν η μόνη χώρα που αντιτάχθηκε στις τελικές συμφωνίες, έχοντας επιδιώξει ανεπιτυχώς ένα μεγαλύτερο ταμείο μαζί με την Πολωνία, τη Λετονία και άλλες χώρες που ανησυχούσαν ότι η νέα αγορά CO2 θα μπορούσε να αυξήσει τους λογαριασμούς ενέργειας των πολιτών.
Η Φινλανδία, η Δανία και η Ολλανδία -πλουσιότερες χώρες που θα πλήρωναν περισσότερα στο ταμείο από όσα θα έπαιρναν πίσω- ήθελαν να είναι μικρότερο.
Οι υπουργοί τάχθηκαν επίσης υπέρ των μεταρρυθμίσεων στην τρέχουσα αγορά άνθρακα της ΕΕ, η οποία αναγκάζει τη βιομηχανία και τις μονάδες παραγωγής ενέργειας να πληρώνουν όταν ρυπαίνουν.
Οι χώρες αποδέχθηκαν βασικά στοιχεία της πρότασης της Επιτροπής για την ενίσχυση της αγοράς ώστε να μειωθούν οι εκπομπές κατά 61% έως το 2030 και να επεκταθεί ώστε να καλύπτει και τη ναυτιλία. Συμφώνησαν σε κανόνες που θα διευκολύνουν την ΕΕ να παρεμβαίνει σε περίπτωση αιχμής των τιμών του CO2.
Οι υπουργοί υποστήριξαν δύο άλλους νόμους για την ενίσχυση των εθνικών στόχων μείωσης των εκπομπών που θέτουν οι Βρυξέλλες στις χώρες για ορισμένους τομείς και την αύξηση των φυσικών καταβόθρων άνθρακα, όπως τα δάση.
Πηγή: Euractiv