Το συγκεκριμένο άρθρο αποτελεί κάτι παραπάνω από μία πρόταση ταινίας. Το παρόν άρθρο θα σου μιλήσει με πολύ λίγα λόγια για το “Persepolis” της Marjane Satrapi, μία ταινία (βασισμένη σε βιβλίο της ίδιας) που θα μπορούσε να ανακηρυχθεί επίσημα ως το «μανιφέστο» της γυναικείας καταπίεσης στο Ιράν.
Της Ιωάννας Καρδούλια
Λίγα λόγια για το έργο
Το βιβλίο της Μαρζάν Σατραπί, το αυτοβιογραφικό “Persepolis” κυκλοφόρησε το 2000 και λίγα χρόνια μετά το κοινό το απόλαυσε σε μορφή κινουμένων σχεδίων στη μεγάλη οθόνη.
Το”Persepolis” ακολουθεί την ίδια τη Marjane (σε φωνή της Chiara Mastroianni), η οποία μεγαλώνει κατά τη διάρκεια της ιρανικής επανάστασης και της ανόδου του ισλαμικού φονταμενταλισμού στην εξουσία του Ιράν. Η μικρή Marji, φαίνεται να καταλαβαίνει πολλά για τον κόσμο γύρω της.
Αρνούμενη να συμμορφωθεί, ως παιδί, ως έφηβη και ως μεγάλη, μόνο δύο πράγματα δεν κατάλαβε ποτέ: την αδικία και την καταπίεση. Όταν οι γονείς της αποφασίζουν να την στείλουν μόνη της στη Βιέννη προκειμένου να απολαύσει ένα καλύτερο μέλλον από αυτό που διαγραφόταν για εκείνη στο Ιράν, καταλαβαίνει πως τελικά δε χωράει πουθενά.
Ξένη στη Βιέννη, ξένη και στον Ιράν. Που ανήκει τελικά;
Ένα έργο επίκαιρο
Ποια είναι η θέση της ιρανής Marjane στον κόσμο ή καλύτερα ποια είναι η θέση των γυναικών στην πατριαρχία;
«Φεύγεις για πάντα. Είσαι μία γυναίκα ελεύθερη. Το σημερινό Ιράν δεν είναι για εσένα», της λέει η μητέρα της καθώς την αποχαιρετά. Και πηγαίνει στην Δύση η Marjane και δεν λέει σε κανέναν εκεί ότι είναι από το Ιράν.
Ποιο Ιράν μπορεί να χωρέσει τις Marjane που τις σκοτώνουν επειδή φόρεσαν λάθος τη μαντίλα τους; Ποια Αυστρία μπορεί να χωρέσει τις Marjane που αναγκάζονται να ξεχάσουν από πού προέρχονται;
«Ψάχναμε για ευτυχία τόσο πολύ, που ξεχνούσαμε ότι δεν ήμασταν ελεύθερες», λέει η πρωταγωνίστρια και έτσι απαντά στο ερώτημα της ίδιας της ταινίας: η θέση των γυναικών στην πατριαρχία, είναι το κυνήγι μίας ευτυχίας που δεν μπορεί να έρθει εάν δεν υπάρξει ισότητα, ελευθερία, δημοκρατία, δικαιώματα για όλες.
Η «ευτυχία» αυτή δεν μπορεί να συναντήσει τις Marjane, ούτε στο Ιράν ούτε στη Βιέννη, εάν δεν ανατραπεί το σύστημα που τους τη στερεί. Όταν η Marjane επιστρέφει στη Δύση, την ρωτάνε από πού έρχεται. «Από το Ιράν» απαντάει» ενώ η ταινία από ασπρόμαυρη γίνεται έγχρωμη.
Η Marjane έρχεται από το Ιράν του 1978 που το 2022 αρχίζει να εξεγείρεται για τους ίδιους λόγους που εκείνη το εγκατέλειψε. Στο άρθρο δε σου μιλάμε για τα βραβεία που απέσπασε η ταινία, για τις διθυραμβικές κριτικές που έλαβε και για το κινηματογραφικό της αποτύπωμα.
Εάν αναρωτιέσαι και με κάποιο τρόπο θες να μάθεις τι γίνεται στο Ιράν, αν θες να καταλάβεις τις αγωνιζόμενες γυναίκες του, θέλουμε απλώς να δεις την ταινία τους: Persepolis, Marjane Satrapi, 2007.